Τα πακέτα έχουν σχεδιαστεί προσεκτικά χρησιμοποιώντας επιθετικές τακτικές για να εκβιάζουν χρήματα από τον αγοραστή. Η διαφήμιση συχνά δοκιμάζει τα όρια αυτού που επιτρέπεται. Ακόμα και το τελευταίο πακέτο τσίχλες κατέληξε στο ράφι του καταστήματος για κάποιο λόγο.
Όταν βάζουμε μια μεγάλη σακούλα πατατάκια σε ένα καλάθι αγορών, πιστεύουμε ότι αυτό το βήμα είναι αποτέλεσμα της ελευθερίας επιλογής. Ωστόσο, όπως γράφει η El Pais, αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ότι η στρατηγική της βιομηχανίας τροφίμων να επηρεάσει τη διατροφή μας πηγαίνει πολύ πιο βαθιά.
Η μεγάλη νίκη του κλάδου είναι ότι μπόρεσε να μεταφέρει στο ευρύ κοινό λανθασμένες ιδέες που πλέον έχουν τις ρίζες τους τόσο αποτελεσματικά που κανείς δεν τις αμφισβητεί.
«Δεν υπάρχουν καλά και κακά προϊόντα». «Πρέπει να τρώτε τα πάντα με μέτρο». «Η διατροφή σας πρέπει να είναι ποικίλη και ισορροπημένη». «Το πρόβλημα δεν είναι τι τρώμε, αλλά ότι δεν κινούμαστε πολύ».
Σύμφωνα με ανάλυση ισπανικής εφημερίδας, αυτά είναι μερικά από τα διατροφικά κλισέ που κατάφεραν να καθιερωθούν σε όλο τον κόσμο, ξεπερνώντας τα σύνορα και τους κοινωνικούς διαχωρισμούς.
«Είναι προς το συμφέρον των εταιρειών τροφίμων να κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι δεν υπάρχει «καλό» φαγητό (εκτός αν είναι τα προϊόντα τους), ότι δεν υπάρχει «κακό» φαγητό (ειδικά όχι δικό τους), ότι όλα τα τρόφιμα (ειδικά τα δικά τους) μπορεί να συμπεριληφθεί σε μια υγιεινή διατροφή και ότι η ισορροπία, η ποικιλία και το μέτρο είναι το κλειδί για μια υγιεινή διατροφή – πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρειάζονται συμβουλές για τον περιορισμό αυτού ή εκείνου του φαγητού», εξήγησε η ερευνήτρια διατροφής Marion Nestle στο βιβλίο της «Food Policy». δημοσιεύθηκε το 2002.
Έτσι, ενώ φράσεις όπως «λιγότερο είναι περισσότερο» ή «αποφεύγω» και «περιορίζω» είναι κατανοητές και δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας, εντούτοις δεν χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα σε θέματα διατροφής. Αν οι ειδικοί έλεγαν «προσπάθησε να μην φας (κάτι)», όλοι θα καταλάβαιναν τι ακριβώς εννοούσαν.
Σήμερα όμως χρησιμοποιούνται σκόπιμα φράσεις που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν και που αφήνουν περιθώρια για διαφορετικές ερμηνείες. Τρώτε με μέτρο», «η ποικιλία είναι σημαντική, τρώτε λίγο από όλα».
Τέτοιες φράσεις δίνουν στους καταναλωτές την ψευδαίσθηση ότι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τη δική τους επιλογή χωρίς οδηγίες.
Αλλά όταν ακούγεται η οδηγία «τρώτε με μέτρο», κάθε άτομο αποφασίζει μόνος του τι είναι αυτό το μέτρο. Αλλά στην πράξη, ο καθένας πιστεύει ότι η δική του κατανάλωση είναι κάτω από την αποδεκτή.
Δεν βοηθάει βέβαια που, αν κοιτάξεις τριγύρω, όλοι τρώνε άσχημα. «Η κακή διατροφή έχει γίνει τόσο κανονικοποιημένη που η σωστή διατροφή ονομάζεται δίαιτα», σημειώνει η El Pais.
Όσο για την ιδέα της διατροφικής ποικιλομορφίας, μπορεί να είχε νόημα πριν από μερικές δεκαετίες, όταν δεν υπήρχαν τα σούπερ μάρκετ και οι άνθρωποι έτρωγαν μόνο ό,τι έβρισκαν στο παντοπωλείο ή στην αυλή τους. Όμως σήμερα τα καταστήματα προσφέρουν δεκάδες χιλιάδες επιλογές.
Και ενώ η ποικιλομορφία έχει αυξηθεί στα φρέσκα τρόφιμα, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν πραγματικά διευρύνει την επιλογή, και εδώ είναι όπου οι εταιρείες μπορούν να καινοτομήσουν.
Σύμφωνα με τον ερευνητή Dariusz Mozaffarian, ο οποίος δημοσίευσε τη μελέτη Everything in Moderation – Dietary Diversity and Quality, Central Obesity and Diabetes Risk, «Το να τρως τα πάντα με μέτρο στη σύγχρονη διατροφή είναι στην πραγματικότητα χειρότερο από την κατανάλωση μικρής ποσότητας υγιεινών τροφών».
Όσο για την ιδέα ότι μπορείτε να φάτε ό,τι θέλετε αρκεί να το αναπληρώσετε με άσκηση, η Marion Nestle, στο βιβλίο της The Ugly Truth, έγραψε ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας της The Coca Cola Company να κατηγορήσει την αύξηση της παχυσαρκίας. για την έλλειψη άσκησης και όχι για τον ρόλο των τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, όπως τα αναψυκτικά.
More Stories
Φρούτα και λαχανικά: Αύξηση 50,2% των εισαγωγών τον Απρίλιο
Ελληνικά προϊόντα καθ' οδόν για Γαλλία
Μειωμένες χρεώσεις για συναλλαγές με POS, περιορισμένες τραπεζικές προμήθειες