08.05.2024

Αθηναϊκά Νέα

Νέα από την Ελλάδα

Eloise Page: Η γυναίκα που έσπασε το εξώφυλλο της CIA. Ποια είναι αυτή, η «σιδηρά πεταλούδα» που στοίχειωσε τη «17 Νοέμβρη»


Ήταν μια τυπική ζεστή καλοκαιρινή μέρα το 1978, όταν η Eloise Page προσγειώθηκε στο Eastern Airport. Εκείνη την εποχή, λίγοι έδιναν σημασία στη κοντή, αδύνατη Αμερικανίδα με μια αλαζονική έκφραση στο πρόσωπό της.

Στα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, η Paige ήταν η πρώτη γυναίκα στην ιστορία της CIA που διορίστηκε αρχηγός του σταθμού, κάτι που της επέτρεψε να ξεπεράσει το φράγμα της ανδρικής κυριαρχίας.

Όταν στο Langley της προσφέρθηκε να επιλέξει μεταξύ Καμπέρα (Αυστραλία) και Αθήνας (Ελλάδα), επέλεξε να έρθει στο «hot spot» της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ εκείνη την εποχή. Με νωπές ακόμα τις μνήμες από τη δολοφονία του αρχηγού του σταθμού 17N, Ρίτσαρντ Γουέλς, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1974, ο σταθμός της CIA στην Αθήνα επωμίστηκε το μεγαλύτερο βάρος για να βρει τους δολοφόνους του.

Η Πέιτζ ήταν στη CIA από την ίδρυσή της και η μετάθεσή της στην προϊσταμένη της πρεσβείας της Αθήνας πυροδότησε θύελλα αντιδράσεων από όσους τη θεωρούσαν ακατάλληλη για τη θέση. Αλλά δεν νοιαζόταν για τις απόψεις τους, συχνά έμπαινε σε άμεση αντιπαράθεση μαζί τους, χωρίς να φοβάται τίποτα, γιατί γνώριζε τα εσωτερικά μυστικά της Υπηρεσίας και τις λεπτομέρειες της προσωπικής ζωής των συναδέλφων της, που θα μπορούσαν να τερματίσουν την καριέρα τους.

προεπισκόπηση

Ο Ρίτσαρντ Γουέλς, επικεφαλής του γραφείου της CIA στην Αθήνα, δολοφονήθηκε την παραμονή των Χριστουγέννων του 1974 17Ν


Κατάσκοπος από 22 ετών

Η Eloise Page μπήκε στον κόσμο των πρακτόρων όταν ήταν μόλις 22 ετών και τον Μάιο του 1942 προσλήφθηκε από τον στρατηγό William Donovan στο Office of Strategic Services (OSS). Το αφεντικό της, που θεωρείται ο ιδρυτής της CIA, ανακάλυψε γρήγορα ότι ο μικροσκοπικός βοηθός του είχε έντονο ενδιαφέρον για τη συλλογή πληροφοριών και την κατασκοπεία. Την πήρε λοιπόν μαζί του στο νεοσύστατο πρακτορείο το 1947 και η Ελοΐζ δεν τον αντιμίλησε, αναλαμβάνοντας γρήγορα την ευθύνη διαφόρων έργων.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ηγήθηκε του Τμήματος Επιστημονικών και Τεχνικών Επιχειρήσεων της CIA και πολύ γρήγορα κατάφερε να αποδείξει την αξία της, παρά το γεγονός ότι τα ανώτερα στελέχη δεν έδιναν σημασία σε αυτά που τους έλεγε. Το τμήμα της συγκέντρωσε τεράστιο όγκο δεδομένων και πληροφοριών με τη μορφή δεκάδων αναφορών, από τις οποίες φαινόταν ότι η Σοβιετική Ένωση σχεδίαζε να εκτοξεύσει έναν δορυφόρο στο διάστημα.

Αυτή ήταν μια εποχή που η Αμερική και η Σοβιετική Ένωση ανταγωνίζονταν για να είναι οι πρώτοι που θα εκτοξεύσουν έναν δορυφόρο στο διάστημα, και την άνοιξη του 1957, η Πέιτζ ενημέρωσε λεπτομερώς τους κορυφαίους του οργανισμού. «Είχαμε», έλεγε πολλά χρόνια αργότερα, «όλα όσα χρειαζόμασταν για αυτό, από τη γωνία εκτόξευσης μέχρι την ημερομηνία». Η εκτόξευση στο διάστημα έπρεπε να πραγματοποιηθεί από τις 20 Σεπτεμβρίου έως τις 4 Οκτωβρίου.

Ο δορυφόρος εκτοξεύτηκε την τελευταία ημέρα της διαστημικής ημερομηνίας του Page, κάτι που αιφνιδίασε τους Αμερικανούς αφού ο Jack White, επικεφαλής μιας επιτροπής στο Γραφείο Επιστημονικής Νοημοσύνης, απέρριψε δεκάδες αναφορές που προέρχονταν από το τμήμα της Page. Όταν μάλιστα ήρθε να του μιλήσει, λέγοντας ότι η εκτόξευση θα ήταν αποτυχία για το πρακτορείο, της είπε ότι τα στοιχεία της ήταν απλώς σοβιετική παραπληροφόρηση. Πόνταρε ακόμη και στην Πέιτζ ένα κουτί σαμπάνια ότι δεν θα γινόταν η εκτόξευση και την επόμενη μέρα ο νεαρός πράκτορας μπήκε στο γραφείο και είδε ότι ήταν γεμάτο σαμπάνια.

Τα αμερικανικά ΜΜΕ απέδωσαν τη σοβιετική επιτυχία στην αποτυχία της CIA, η οποία κατηγορήθηκε ότι «κοιμήθηκε» την αντικατάσταση της εκτόξευσης του Sputnik. Τότε ήταν που κάποιοι εξοικειωμένοι με το έργο της Paige της έδωσαν το παρατσούκλι “Iron Butterfly”, το οποίο αυτή η λαμπρή γυναίκα δεν κατάλαβε αμέσως.

Πρόκληση της Αθήνας

Το ότι ανέβηκε σε θέσεις προσωπικού τα επόμενα χρόνια οφειλόταν όχι μόνο στην ικανότητα και την επιμονή της, αλλά και στο γεγονός ότι περνούσε πολύ χρόνο στα παρασκήνια, έτσι ήξερε τα σκοτεινά και ανείπωτα μυστικά όλων των γωνιών και τμημάτων του Langley. .

Τα χρησιμοποιούσε όπως έκρινε σκόπιμο ενώ ηγείτο σε προγράμματα όπως η Επιχείρηση Λίνκολν, στην οποία οι πολίτες που ταξίδευαν στη Σοβιετική Ένωση ενημερώθηκαν από τη CIA πριν φύγουν, ώστε να μπορούν να συλλέγουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες χωρίς κίνδυνο. Όταν επέστρεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανέφεραν στους αναλυτές της CIA τι είχαν δει και παρατηρήσει στις πόλεις που επισκέφτηκαν κατά την παραμονή τους στη Σοβιετική Ένωση.

Μαζί με πολλές άλλες γυναίκες, η Paige υπηρέτησε ως ανώτερο στέλεχος σε ένα ανδροκρατούμενο κτίριο, φτάνοντας στο σημείο να επιβλέπει και να εγκρίνει κονδύλια για μυστικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Όπως είπε ένας αξιωματούχος της CIA χρόνια αργότερα, «τρόμαξε μερικούς τόσο πολύ που πτοήθηκαν όταν την είδαν στο γραφείο της», αλλά παρέμεινε ανώτερο στέλεχος χωρίς επιχειρησιακή εμπειρία.

προεπισκόπηση

Ρίτσαρντ Γουέλς


Ο Ελληνοαμερικανός Μάικ Καλογερόπουλος, νεαρός τότε πράκτορας, είδε από πρώτο χέρι τον σάλο όταν η Πέιτζ διορίστηκε επικεφαλής του τμήματος της πρεσβείας στην Αθήνα. Ψιθυρίστηκε ότι ήταν η πρώτη γυναίκα που κατείχε τέτοια θέση στην ιστορία της CIA και η αντίδραση ήταν αρνητική. Η Eloise, ως συνήθως, δεν την ένοιαζε τι μιλούσαν, αν και έμαθε τα πάντα γι’ αυτό, αφού είχε άλλες ανησυχίες, μεταξύ των οποίων επικεφαλής ήταν το διαβόητο “Farm”, το μυστικό στρατόπεδο της CIA όπου εκπαιδεύονταν όλοι οι πράκτορες. πριν πάτε για επαγγελματικά ταξίδια στο εξωτερικό.

«Ήταν 5 πόδια και κοκαλιάρικο», είπε ο Καλογερόπουλος στην Washington Post αφού βρέθηκε στο γήπεδο προπόνησης πίσω από μια γυναίκα αρκετά μεγάλη για να γίνει μητέρα του. «Πυροβόλησε, πέταξε αμέσως το όπλο από τα χέρια της και έπεσε στη λάσπη». Η Πέιτζ σηκώθηκε και προσπάθησε ξανά. Ο Καλογερόπουλος τη βοήθησε «κρατώντας της τους ώμους ενώ σουτάρει για να μην πέσει προς τα πίσω». Το 1978, μεταφέρθηκε και αυτός στην Αθήνα, ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της CIA εκείνη την εποχή, και ο Πέιτζ αντικατέστησε την Κλερ Τζορτζ, που είχε διοριστεί στη θέση του δολοφονημένου Ρίτσαρντ Γουέλς.

Κυνήγι τρομοκρατών

Η Πέιτζ έχει εγκατασταθεί σε ένα νέο μέρος και το κύριο καθήκον της είναι να βρει τους δολοφόνους του Ρίτσαρντ Γουέλς, έτσι είπε στους πράκτορες να βρουν νέες πηγές που θα τους οδηγήσουν κάπου. Απαίτησε σκληρή δουλειά από όλους, αναφορές για τη δουλειά που έγινε και άρχισε να αισθάνεται την εχθρότητα πολλών ανδρών που δεν ανέχονταν να τους αφεντικό μια γυναίκα. Δεν της άρεσε το ούζο και η ελληνική κουζίνα, ως «αριστοκράτισσα» του Νότου που δεν είχε παντρευτεί ποτέ και δεν ένιωθε την ανάγκη να γίνει μητέρα.

Ένας από τους μύθους που ακολούθησαν το ραντεβού της είναι ότι όταν ο μυθικός -για τους συναδέλφους του- Γκαστ Αβρακώτος, που υπηρετούσε στην Αθήνα, έμαθε ότι η Πέιτζ ερχόταν ως αρχηγός του σταθμού, της ζήτησε να φύγει αμέσως.

Κάποιοι πρώην συνάδελφοί του προτείνουν ότι αν είχε μείνει, οι συνεχείς προσβολές και η αγενής φύση του θα έκαναν τον Πέιτζ να «κοκκινίσει» γιατί δεν καταλάβαινε τίποτα. Αντίθετα, ο Καλογερόπουλος της αντιμετώπιζε με συμπάθεια και μερικές φορές τα βράδια έπιναν σέρι στην κατοικία του επικεφαλής του σταθμού στο Ψυχικό συζητώντας διάφορα θέματα.

Το βράδυ της 16ης Ιανουαρίου 1980, στην Αθήνα έβρεχε καταρρακτωδώς όταν ο νεοεγκατασταθείς υποδιοικητής της ΙΑΤ Παντελής Πέτρου μπήκε στο υπηρεσιακό του αυτοκίνητο στην οδό Πειραιώς. Ο οδηγός, αστυνομικός Σωτήρης Σταμούλης, κατευθυνόταν προς την οδό Διαγόρα 18 στο Παγκράτι, όπου διέμενε ο Πέτρου, όταν δύο ή τρία άτομα βγήκαν τρέχοντας στον δρόμο 100 μέτρα από την είσοδό τους.

Έντεκα σφαίρες πετάνε από δύο πιστόλια διαμετρήματος 0,45, τρυπούν το παρμπρίζ και χτύπησαν δύο αστυνομικούς, με αποτέλεσμα ο αναπληρωτής διοικητής των ΜΑΤ που πήρε έξι από αυτούς να πεθάνει επί τόπου. Οι υπόλοιποι πέντε τραυματίζουν σοβαρά τον Σταμούλη, ο οποίος καταφέρνει να βγει και να παραδώσει έναν ασύρματο υπηρεσίας στην κοπέλα που έτυχε να βρεθεί εκείνη τη στιγμή μπροστά του για να καλέσει σε βοήθεια.

Μια ώρα αργότερα, η Πέιτζ λαμβάνει ένα μήνυμα για μια νέα απεργία της «17 Νοέμβρη», η οποία το ίδιο απόγευμα αφήνει την προκήρυξή της στο πανεπιστήμιο και σηκώνει πράκτορες της CIA στην Αθήνα. Συνεργάζεται στενά με τις ελληνικές αρχές, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει την τρομοκρατική οργάνωση και τις μεθόδους της, και εργάζεται ατελείωτα. Γνωρίζει ότι πολλοί πράκτορες στην Αθήνα την αντιπαθούν, αλλά όταν την καλούν στα κεντρικά γραφεία της CIA, δεν έχει ιδέα ότι όλα αυτά είναι μια οργάνωση για να την ξεφορτωθούν.

προεπισκόπηση

Ο υποδιοικητής των ΜΑΤ Παντελής Πέτρου (αριστερά) και ο οδηγός του Σωτήρης Σταμούλης. Το βράδυ της 16ης Ιανουαρίου 1980, έντεκα σφαίρες εκτοξεύτηκαν από δύο πιστόλια διαμετρήματος 17Ν, 45, τρύπησαν το παρμπρίζ ενός περιπολικού και χτύπησαν δύο αστυνομικούς. Ο Πέτρος σκοτώθηκε ακαριαία. Ο Σταμούλης, ο οποίος δέχθηκε πέντε τραύματα από σφαίρες, πέθανε λίγες μέρες αργότερα.


Προδοσία

Μια ομάδα πρακτόρων από την Αθήνα συντονίζεται με κάποιους υπαλλήλους στο Λάνγκλεϊ και όταν η Πέιτζ φτάνει στην Αμερική, ο «συνάδελφός» της προσγειώνεται στην ελληνική πρωτεύουσα. Πηγαίνει στην πρεσβεία και σε συνομιλία με τους πράκτορες λέει ότι αν θέλουν να την ξεφορτωθούν, τότε θα είναι ο επόμενος επικεφαλής του σταθμού τους, αλλά το σχέδιο δεν λειτουργεί. Έχοντας για πολλά χρόνια παντού κεραίες, η «σιδηρά πεταλούδα» λαμβάνει πληροφορίες για την προδοσία και έχοντας λάβει διαβεβαιώσεις από την ηγεσία της CIA ότι δεν μπορεί να φύγει, επιστρέφει στην Αθήνα. Καλεί όλους τους πράκτορες να μαζευτούν και τους χωρίζει σε δύο ομάδες – αυτούς που τη στήριξαν και αυτούς που την πρόδωσαν, κυρίως για να δείξει ότι δεν μπορεί να εξαπατηθεί. Ήξερε ακριβώς τι είχε πει ο κάθε «προδότης» και μετά τη συνάντηση, οι δύο υψηλόβαθμοι πράκτορες πεδίου μεταφέρθηκαν αμέσως εκτός Αθηνών κατόπιν εντολής της. Βαθιά συντηρητική και αντικομμουνίστρια, διατηρούσε άριστες σχέσεις με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και συγκλονίστηκε όταν το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές για να σχηματίσει κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 1981.

Δεν επιτρέπει καν τη μετάδοση ειδήσεων στα κεντρικά γραφεία της CIA και τη σύνταξη εκθέσεων, κάτι που ήταν μεγάλο λάθος για τη θέση της. Μετά από τρία χρόνια παραμονής στην Αθήνα, επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά τώρα της δόθηκε απρόσκοπτη δουλειά γραφείου, παραγκωνισμένη από τη συνέχιση της εργασίας στην Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας. Δεν επέστρεψε στο Langley μέχρι τη συνταξιοδότησή της, που την έστειλε στον αγαπημένο της Νότο, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια μιας φανταστικής αλλά μοναχικής ζωής στην οποία είχε τα πάντα.



Source link