Ζέστη και ψυχική υγεία

Όσοι συμπολίτες μας πάσχουν από οξείες ή χρόνιες ψυχικές διαταραχές, εάν δεν μπορούν να βρουν ανακούφιση από τις υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να παρουσιάσουν συμπεριφορά πυροδότησης με τη μορφή ευερεθιστότητας, ψυχολογικής δυσφορίας ή ακόμα και κινδύνου.

Οι καλοκαιρινοί καύσωνες με τις ακραίες θερμοκρασίες τους, παρόμοιες με αυτές που σημειώθηκαν πρόσφατα στη χώρα μας, σχετίζονται με αύξηση της θνησιμότητας στο γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες, όπως ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, αναπνευστικά νοσήματα ή σακχαρώδη διαβήτη καθώς και ηλικιωμένος.

Ειδικότερα, για κάθε 1°C μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας άνω των 24°C, η θνησιμότητα αυξάνεται κατά 1,9% και για τα άτομα με συνοδό ψυχική νόσο, το ποσοστό αυτό φτάνει το 5,5%. Συνολικά, φαίνεται ότι η ύπαρξη ψυχιατρικής ασθένειας μπορεί να υπερτριπλασιάσει τον κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια ενός κύματος καύσωνα.

Επιπλέον, άτομα με οξείες ή χρόνιες ψυχικές διαταραχές, εάν δεν μπορούν να βρουν σωτηρία από τον υψηλό πυρετό για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να εκδηλώσουν πυροδοτητικές μορφές ευερεθιστότητας και ακόμη και επικίνδυνης συμπεριφοράς που σχετίζεται με βίαιες και επιθετικές εκρήξεις θυμού και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, που σε συνθήκες ο καύσωνας γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνος.

https://rua.gr/help/opasnosti/42337-ostorozhno-zhara-kak-s-nej-spravlyatsya-sovety-i-rekomendatsii.html

Η έκθεση σε παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με πιθανά προβλήματα με την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού, την εμφάνιση απειλητικών πυρκαγιών, έχει ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των πολιτών τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές, με πιθανή αύξηση του επιπέδου χρόνιας ή παροξυσμικό στρες, απελπισία και κατάθλιψη, καθώς και με την πιθανή εμφάνιση αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Οποιαδήποτε ψυχική ασθένεια μπορεί να αποτελέσει πρόσθετο παράγοντα κινδύνου για αυξημένη θνησιμότητα από ζέστη, ενώ η υπερβολική αύξηση της θερμοκρασίας είναι ανεξάρτητος παράγοντας για την επανεμφάνιση ή την έξαρση των ψυχικών διαταραχών.

https://rua.gr/news/obschestvo/56577-rekomendatsii-po-povodu-silnoj-zhary-kak-perenesti-ee-s-naimenshimi-riskami-dlya-zdorovya.html

Οι συμπολίτες μας με διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος όπως το Αλτσχάιμερ είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, καθώς είναι πιθανό να μην μπορούν να αναπτύξουν πλήρη γνωστική επεξεργασία των περιβαλλοντικών συνθηκών για να εφαρμόσουν προσαρμοστικές συμπεριφορές όπως αυξημένη πρόσληψη υγρών και κατάλληλο ντύσιμο με ελαφριά ρούχα. Παρόμοιο βαθμό ευαλωτότητας βιώνουν άτομα που πάσχουν από ψυχωσικές διαταραχές (για παράδειγμα, σχιζοφρένεια), σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές ή αναπτυξιακές διαταραχές, ενώ τόσο αυτές οι παθήσεις όσο και τα φάρμακα που είναι απαραίτητα για τη θεραπεία τους μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το θερμορρυθμιστικό σύστημα των ασθενών και το σώμα ικανότητα ομοιοστατικής προσαρμογής σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος.

Για παράδειγμα, οι ασθενείς με κατάθλιψη έχουν μειωμένη θερμορρυθμιστική ικανότητα και πρέπει να δίνεται μεγαλύτερη προσοχή γιατί πολλά αντικαταθλιπτικά και άλλα ψυχοτρόπα φάρμακα μπορούν να επιδεινώσουν τις ανισορροπίες ηλεκτρολυτών που είναι χαρακτηριστικές των κυμάτων καύσωνα.

https://rua.gr/wom/healt/56452-zhara-guby-tozhe-mogut-obgoret.html

Άτομα με ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί επίσης να είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε παρορμητική συμπεριφορά που προκαλείται από τη θερμότητα ή άλλες εκδηλώσεις αναστολής, καθώς και γνωστική αμβλύτητα. Καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση θανατηφόρων ατυχημάτων και, γενικά, σε ετεροτραυματιστικές συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένης της αυτοκτονίας, που συνδέονται επίσης με την ενίσχυση και την παράταση των κυμάτων καύσωνα.

Ως εκ τούτου, είναι κατανοητό γιατί τα σχέδια δημόσιας υγείας κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα πρέπει να περιλαμβάνουν συμπολίτες μας που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές στις ευπαθείς ομάδες και η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί όχι μόνο σε όσους πάσχουν από χρόνια και σοβαρά ψυχικά νοσήματα, αλλά και σε όσους πάσχουν από ηπιότερες ψυχικές διαταραχές.

*Χριστός Ξ. Λιάπης, ψυχίατρος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος ΔΣ ΚΕΘΕΑ.

Source link