Πυρκαγιές στην Ελλάδα: 3,5 εκατομμύρια στρέμματα κάηκαν ολοσχερώς τα τελευταία δέκα χρόνια

Οι ειδικοί εξηγούν γιατί οι πυρκαγιές κυριολεκτικά σαρώνουν την ελληνική πρωτεύουσα τα τελευταία χρόνια και επισημαίνουν τι πρέπει να αλλάξει.

Κλιματική κρίση, ακραία κύματα καύσωνα, μεγάλης κλίμακας πυρκαγιές κοντά σε μεγάλες πόλεις: κάθε νέο χρόνο, η Ελλάδα έρχεται αντιμέτωπη με αύξηση του αριθμού των πυρκαγιών που μετατρέπουν κυριολεκτικά τη γειτονιά της πρωτεύουσας σε έρημο και την Αθήνα σε κάτι σαν το Ντουμπάι.

Η φετινή αντιπυρική περίοδος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, οι καμένες εκτάσεις ξεπερνούν ήδη τις άλλες χρονιές και, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, η φωτιά που ξεκίνησε από τα Δερβενοχώρια και έφτασε στη Μάνδρα και στα Μέγαρα Αττικής είναι μια από τις μεγαλύτερες πυρκαγιές της δεκαετίας σε καμένες εκτάσεις.

Έτσι, παρά το γεγονός ότι τα μεσογειακά δασικά οικοσυστήματα αντιμετωπίζουν πυρκαγιές εδώ και πολλά χρόνια, το πρόβλημα δεν λύνεται, με αποτέλεσμα χρόνο με το χρόνο οι συνέπειες για το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία να γίνονται πιο καταστροφικές.

Εκδοση cathimerini προσπαθεί να αναλύσει το αποτύπωμα των πυρκαγιών που έχουν τυλίξει τη χώρα μας τα τελευταία 24ωρα, καθώς και των μεγαλύτερων και φονικότερων πυρκαγιών της τελευταίας δεκαετίας, που έκαψαν σχεδόν 3,5 εκατομμύρια στρέμματα (1,2 εκατομμύρια στρέμματα).

Σύμφωνα με στοιχεία για τις πυρκαγιές που ξέσπασαν στην Ελλάδα το τελευταίο 24ωρο, ο Νέος Κουβαράς έκαψε 34.724 – 39.310 στρέμματα, το Λουτράκι – 11.962 – 12.720 στρέμματα και τα Δερβενοχώρια – 111.915 – 116.720 στρέμματα, όπου σημειώθηκαν καταστροφές.

Οι πυρκαγιές σε τρία μέτωπα έχουν αφήσει μέχρι στιγμής περισσότερα από 158.000 στρέμματα καμένης γης, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τις Πυρκαγιές.

Κίνδυνος ερημοποίησης
Όσο για τη φωτιά που ξεκίνησε στα Δερβενοχώρια, σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, κατατάσσεται στην 5η θέση στις πιο καταστροφικές πυρκαγιές από το 2013 έως σήμερα και αν συνυπολογίσουμε τις υψηλότερες βαθμολογίες, είναι πιθανό να βγει στην 3η θέση μετά τις πυρκαγιές στην Εύβοια, την Αρχαία Ολυμπία και τη Μάνη που ξέσπασαν το 2010.

Δεδομένου ότι πριν από μερικά χρόνια κάηκαν και οι τοποθεσίες στα Δερβενοχώρια και στο Πάνειο Όρος, υπάρχει κίνδυνος να σταματήσει η αναδάσωση και η διάβρωση του εδάφους.

Σύμφωνα με τον Ηλία Τζιρίτη, Συντονιστή Δράσης του WWF για τις πυρκαγιές, η εν λόγω φωτιά πέρασε από περιοχές που είχαν ήδη φλεγεί το 2016. Το ίδιο συνέβη και με τη φωτιά που ξεκίνησε στον Κουβαρά, καθώς οι φλόγες έφτασαν στο τμήμα του Παναίου που κάηκε το 2017 (όπως και το 2007), άρα οι περιοχές αυτές κινδυνεύουν από διάβρωση του εδάφους και πλήρη διακοπή της αποκατάστασης της βλάστησης.

«Τα παραδείγματα αυτά μας δείχνουν ότι τα τελευταία χρόνια σε περιοχές κοντά στο λεκανοπέδιο της Αττικής έχουμε δασικές εκτάσεις που έχουν καεί δύο και τρεις φορές, δημιουργώντας έτσι πολλά προβλήματα στην ανάκαμψη, αφού αφενός το οικολογικό αποτύπωμα είναι σημαντικά αυξημένο και αφετέρου οι περιοχές αυτές είναι πιο επιρρεπείς σε πλημμυρικά φαινόμενα». – λέει ο κ. Τζιρίτης. Και σημειώνει ότι το καμένο δάσος, ξεκινώντας από τα Δερβενοχώρια, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποκατασταθεί με φυσικό τρόπο, ενώ είναι γνωστό ότι η τεχνητή αναδάσωση είναι μια πολύ ακριβή πρακτική.

Επιπλέον, η περίπτωση της πυρκαγιάς στα Δερβενοχώρια είναι διαφορετική από τη φωτιά που ξέσπασε στα βουνά των Γερανείων το 2021 και έκαψε 52.000 στρέμματα παρθένου δάσους. «Η περιοχή που κάηκε τότε ήταν ένα ώριμο πευκοδάσος που δεν είχε καεί ποτέ πριν όπως τώρα. Για το λόγο αυτό η περιοχή των Δερβενοχωρίων κινδυνεύει από ερημοποίηση, την οποία βλέπουμε σε περιοχές που έχουν καεί επανειλημμένα, ώστε το έδαφος να έχει διαβρωθεί σε τέτοιο βαθμό που να μην μπορεί να ανακάμψει».– καταλήγει ο συντονιστής του WWF για την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών.

Διαβάστε επίσης: https://rua.gr/news/sobmn/56611-stefanos-tsumakas-v-pozharakh-vinovaty-zastrojshchiki-i-vetryanye-turbiny.html

Γιατί σε έξαρση οι φωτιές στην Αττική;
Δυστυχώς, το παράδειγμα των πυρκαγιών στον Κουβαρά και τα Δερβενοχώρια επιβεβαιώνει ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες πυρκαγιές εκδηλώνονται πιο κοντά στην αστική ανάπτυξη της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με τον Παλαιολόγο Παλαιολόγο, Αναπληρωτή Καθηγητή Δασολογίας και Διαχείρισης της Φύσης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στον τομέα της δασοπροστασίας, η αύξηση των πυρκαγιών στην Αττική τα τελευταία χρόνια οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων.

Όλα αυτά τα χρόνια τα δασαρχεία δεν έχουν κάνει τις απαραίτητες αραιώσεις στις δασικές εκτάσεις για να μην εξαπλωθεί τόσο γρήγορα η φωτιά.

«Ένας από τους παράγοντες εξάπλωσης τόσο μεγάλων πυρκαγιών είναι το είδος της βλάστησης στην Αττική, αφού κατά τη μαζική δενδροφύτευση που έγινε από το 1960, φυτεύτηκαν πεύκα σε πολλούς οικισμούς. Άλλος παράγοντας είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια τα δασαρχεία δεν έκαναν την απαραίτητη αραίωση στις δασικές εκτάσεις, ώστε αφενός να μην εξαπλώθηκε τόσο γρήγορα η φωτιά. αφαιρέθηκαν, όπως αναμενόταν, τα αρμόδια μέρη», λέει ο κ. Παλαιολόγου, τονίζοντας ότι όλα αυτά συμβάλλουν στην εξάπλωση των πυρκαγιών μεγάλης κλίμακας (η έκταση των οποίων ξεπερνά τα 110.000 στρέμματα), οι οποίες δεν μπορούν να σβήσουν ούτε με τη βοήθεια αεροσκαφών.

3.482.819 στρέμματα καμένης γης

Ταυτόχρονα, ο αριθμός των καμένων γαιών στην Ελλάδα τα τελευταία 10 χρόνια μας θυμίζει τις τραγωδίες που έχουν συμβεί στη χώρα μας. Ειδικότερα, από το 2013 έως το 2022 κάηκαν συνολικά 3.482.819 στρέμματα, ενώ από το 2000 έχουν καεί 10.497.964 στρέμματα, 4.248.375 στρέμματα. Την περίοδο 2000-2021 συνέβη στην Ελλάδα 980 μεγάλες δασικές πυρκαγιές που έκαψαν πάνω από 500 στρέμματα δάσους και δασικών εκτάσεων το καθένα. Μια από τις μεγαλύτερες πυρκαγιές στην ιστορία της χώρας μας ήταν οι πυρκαγιές στην Πελοπόννησο το 2007, οι οποίες σκότωσαν 84 ανθρώπους και έκαψαν περισσότερα από ενάμιση εκατομμύριο στρέμματα γης.

Οι δέκα πιο καταστροφικές πυρκαγιές

1. Πρώτη θέση – η μεγαλύτερη πυρκαγιά τα τελευταία 10 χρόνια (και τουλάχιστον από τις αρχές του αιώνα) υπήρξε επί βόρεια της Εύβοιαςόπου κάηκε περισσότερο μισό εκατομμύριο στρέμματα.
2. Στο δεύτερο φωτιά μέσα Αρχαία Ολυμπίαόπου κάηκαν 150.000 στρέμματα
3. Φωτιά μέσα Ανατολική Μάνηόπου κάηκαν 101.001 στρέμματα γης, κατατάσσεται στην τρίτη θέση.
4. Στην τέταρτη θέση – φωτιά στο Δερβενοχώρι,
5. την πέμπτη – Πυρκαγιά 2021 στη Βίλια, που ξεκίνησε στα μέσα Αυγούστου και έκαψε μεγάλο μέρος του όρους Πατέρας. Μέρος της καμένης γης που έχει απομείνει από εκείνη τη φωτιά έχει πλέον αναφλεγεί ξανά από τη φωτιά. στα Δερβενοχώρια δύο χρόνια αργότερα.
6. Έκτη θέση καταλαμβάνει φωτιά στις βόρειες συνοικίες της Αθήνας – γνωστή ως φωτιά στη Βαρυμπόμπη– με αποτέλεσμα να καεί το μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Αττικής, καθώς και περιοχές των πρώην βασιλικών κτήσεων Τατά.
7. Στην έβδομη θέση φωτιά στα Γεράνια βουνά, μια από τις μεγαλύτερες δασικές πυρκαγιές που έχουν καταγραφεί ποτέ στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να γίνουν στάχτη περισσότερα από 70 χιλιάδες στρέμματα γης.
8. Την όγδοη η φωτιά που ξέσπασε στο Κινέτ το 2018 και εξαπλώθηκε γρήγορα λόγω των ισχυρών ανέμων. Στη συνέχεια κάηκε η νότια πλευρά των Γερανιών και τρία χρόνια αργότερα η βόρεια πλευρά.
9. τελευταίος μεγάλη φωτιά δεκαετία είναι φωτιά αναμμένη Chiose το 2016όταν περισσότερα από πενήντα χιλιάδες στρέμματα γης κάηκαν ολοσχερώς, γεγονός που οδήγησε στην καταστροφή μεγάλου τμήματος του νησιού. Αυτή η φωτιά κατατάσσεται στην ένατη θέση.
10. Η δέκατη θέση είναι τραγική φωτιά στο Μάτι. Αυτή η φωτιά, που εκδηλώθηκε το 2018, παραμένει ξεχωριστή κατηγορία γιατί, αν και η φωτιά έκαψε σχετικά μικρή έκτασηκαταστροφική φωτιά που ξεκίνησε από την Πεντέλη και κινήθηκε ανατολικά με μεγάλη ταχύτητα, οδήγησε στο θάνατο 103 άτομα.

Εύβοια: Φωτιά της δεκαετίας

Φωτιά στην Εύβοια δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη πυρκαγιά από άποψη έκτασης που κάηκε, αλλά και η φωτιά με τις μεγαλύτερες κοινωνικές επιπτώσεις μέχρι σήμερα. Η πλάκα είναι ότι όταν η φωτιά επεκτάθηκε στην Εύβοια, οι άνεμοι δεν ήταν τόσο δυνατοί όσο, για παράδειγμα, στο Μάτι. Η φωτιά στην Εύβοια δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη πυρκαγιά από άποψη έκτασης που κάηκε, αλλά και η φωτιά που είχε τις μεγαλύτερες κοινωνικές επιπτώσεις μέχρι σήμερα.

«Ο λόγος που η πυρκαγιά στην Εύβοια εξαπλώθηκε από τη μια άκρη του νησιού και έκαψε 518.810 στρέμματα στο πέρασμά της, ήταν η ακραία ξηρασία στην περιοχή. Υπήρχε πολύ ξηρό καύσιμο στο έδαφος και για αυτό οι πυροσβέστες δεν κατάφεραν να περιορίσουν τη φωτιά.– λέει η «Κ» ο κ. Παλαιολόγου, σημειώνοντας ότι πρέπει να ομολογήσουμε ότι σε ορισμένα σημεία η φωτιά κατασβέστηκε, αλλά, δυστυχώς, οι απώλειες χώρων πρασίνου και περιουσίας ήταν τεράστιες.

Μάτι: Μια Εθνική Τραγωδία
Από την άλλη, στην περίπτωση της τραγωδίας στο Μάτι, ήταν το αντίθετο: οι ριπές του ανέμου ήταν πολύ ισχυρές και εκείνη την ώρα παρατηρήθηκε ένα σπάνιο φαινόμενο – ένας δυνατός δυτικός άνεμος. «Στην Αττική έχουμε συνηθίσει τους βόρειους ανέμους, οπότε όχι μόνο σπανίζουν οι δυτικοί άνεμοι, αλλά έχουν αιφνιδιάσει τους πυροσβέστες». λέει η Παλαιολόγου.

Ωστόσο, εκτός από τον άνεμο, υπήρχε και συνδυασμός πολλών δυσμενών παραγόντων. «Αρχικά όλη η πυροσβεστική ήταν στα Μέγαρα προσπαθώντας να σβήσει τη φωτιά εκεί, με αποτέλεσμα να μην δοθεί η δέουσα προσοχή στη φωτιά στο Μάτι. Επίσης, το Μάτι, όπως το ξέρουμε σήμερα, έχει αλλάξει πολύ από τη δεκαετία του 1950. δέντρο σε άλλο, προκαλώντας πρωτοφανή ανθρώπινη τραγωδία σε μόλις 1,5 ώρα». – εξηγεί ο καθηγητής.

Ανάγκη για νέο σχέδιο
Οι ειδικοί επιμένουν στην ανάγκη δημιουργίας ενός νέου συστήματος διαχείρισης δασικών και αγροτικών πυρκαγιών, τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο κατάσβεσης, το οποίο θα πρέπει να ελέγχεται περισσότερο από έναν ενιαίο φορέα προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης δασοπροστασίας.

Ταυτόχρονα, δεδομένων των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στα δασικά οικοσυστήματα, αυξάνονται οι εκκλήσεις για επανεξέταση της δομής του μοντέλου διατήρησης των δασών, τονίζοντας ότι η ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού αριθμού 112 ήταν σημαντικό εργαλείο μετά την τραγωδία στο Μάτι, αλλά ανεπαρκές και σίγουρα άχρηστο για την πρόληψη πυρκαγιών.

“Δυστυχώς κάθε χρόνο βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται.. Φωτιές καίνε τη φύση σε περιοχές που βρίσκονται μια ανάσα από την Αθήνα. Είναι ξεκάθαρος ο κίνδυνος νέας πυρκαγιάς μεγάλης κλίμακας κοντά στην πρωτεύουσα και από την άλλη οι κρίσιμοι δήμοι στην καρδιά της αντιπυρικής περιόδου δεν δείχνουν να είναι έτοιμοι. Δυστυχώς δεν αρκεί ούτε η δημιουργία νέου υπουργείου ούτε η ενεργοποίηση αρκετών ανθρώπων για να σταματήσουν τόσο μεγάλες πυρκαγιές. Απαιτείται παρέμβαση στο έργο των δασών και άμεση αλλαγή στρατηγικής και σχεδιασμού για την πρόληψη και την καταστολή των πυρκαγιών»– καταλήγει η Παλαιολόγου.

Source link