Δημοσκόπηση: 4 στους 10 Έλληνες πιστεύουν στη μαγεία και το «μάτι»

Χτυπώντας ξύλο για καλό και για κακό, αποφεύγοντας μια μαύρη γάτα και ξετυλίγοντας τα κουβάρια ως θεραπεία για τον πονοκέφαλο.

Ενώ οι περισσότεροι απλοί πολίτες στη σημερινή κοινωνία θα απαντούσαν πρόθυμα ότι δεν πιστεύουν στη μαγεία, τα γεγονότα λένε το αντίθετο. Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι πάνω από το 40% των ανθρώπων, τουλάχιστον 4 στους 10, πιστεύουν ότι μερικοί άνθρωποι μπορούν να κάνουν ξόρκια ή να βρίζουν κάποιον και να τον βλάψουν. Οι παράλογες, υπερφυσικές δυνάμεις που μπορούν να φέρουν το κακό και τις κατάρες που οδηγούν σε βάσανα εξακολουθούν να υπάρχουν, μαζί με τους θριάμβους της επιστήμης. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLoS One, διεξήχθη από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Αμερικανικού Πανεπιστημίου στην Ουάσιγκτον και συμμετείχαν σε έρευνα σε περισσότερους από 140.000 ανθρώπους από 95 χώρες.

Όπως αποδείχθηκε, στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό ήταν πολύ μεγαλύτερο και σχεδόν ισοδύναμο με αυτό της Τουρκίας. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο, ιδιαίτερα στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Για παράδειγμα, μόνο το 9% των Σουηδών πιστεύει στη μαγεία. Ωστόσο, φτάνουν έως και 99% σε ορισμένες αφρικανικές χώρες.

Πιο επιρρεπείς στη δύναμη της μαγείας είναι σαφώς άτομα με χαμηλότερο μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο, αλλά και όσοι είναι πιο θρησκευόμενοι και ανήκουν σε πολύτεκνες οικογένειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ερευνητές δεν πήραν συνεντεύξεις στην Κίνα ή την Ινδία, επομένως η πλειοψηφία των ερωτηθέντων είναι Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί.

Ωστόσο, οι διαφορές μεταξύ των κοινωνικών ομάδων είναι μικρές. Οι άνθρωποι που είναι πολύ πλούσιοι έχουν μόνο 7% λιγότερες πιθανότητες να πιστέψουν στη μαγεία από τους ανθρώπους που είναι πολύ φτωχοί και αναμένεται να καταριέσουν την κακή τους τύχη.

Η επιστήμη φτάνει στα πέρατα του σύμπαντος, αλλά δεν μπορεί να ξεπεράσει την ανθρώπινη δεισιδαιμονία.

Αισθάνομαι ασφαλής
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι παρατηρούμενες διαφορές από χώρα σε χώρα και είναι μεγάλες, συνδέονται με την εμπιστοσύνη των πολιτών στο πολιτικό σύστημα, τους θεσμούς και την ικανότητα του κράτους να τους προσφέρει υποστήριξη. Εν ολίγοις, σχετίζονται με το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. «Όσο πιο αδύναμοι οι σύγχρονοι θεσμοί σε μια χώρα, τόσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο κοινωνικής εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών, όσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο καινοτομίας και όσο πιο κομφορμιστική είναι η κουλτούρα, τόσο μεγαλύτερη είναι η τάση να πιστεύει κανείς στη μαγεία».

Την ίδια στιγμή που το τηλεσκόπιο φωτογραφίζει την αρχή του σύμπαντος, ένας κατά τα άλλα λογικός ενήλικας πηγαίνει το παιδί της βόλτα με μια πτέρυγα ενάντια στο κακό μάτι και μια γυναίκα φτύνει τον αριστερό της ώμο για να διώξει την ατυχία από τη ζωή της. Τι κάνει τους ανθρώπους ακόμα και σήμερα, που βιώνουμε τον θρίαμβο της επιστήμης και της τεχνολογίας, να πιστεύουν ότι η ζωή τους επηρεάζεται από χθόνιες δυνάμεις, κατάρες των εχθρών και κακή ενέργεια;

λατρεία της μοίρας
Η απάντηση μπορεί να βρίσκεται ακριβώς στα συμπεράσματα που προκύπτουν από την επεξεργασία των δεδομένων από τους ερευνητές. «Οι χώρες με μεγαλύτερη πίστη στη μαγεία έχει βρεθεί ότι έχουν χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή και μειωμένη αίσθηση ελέγχου για το μέλλον, καθώς και υψηλότερο βαθμό μοιρολατρίας», σημειώνει. Η αβεβαιότητα, ο συνεχής φόβος οδηγούν στην αναζήτηση μιας δύναμης που θα λειτουργήσει ως εχθρός ή ως απελευθέρωση. Όσο παράλογη κι αν είναι αυτή η πεποίθηση, είναι τουλάχιστον ανακουφιστική.

«Σε περιόδους κρίσης χρειαζόμαστε βεβαιότητα. Το μυαλό δεν μπορεί να δώσει μονοσήμαντες απαντήσεις και επομένως προκύπτει ο παραλογισμός και ο φανατισμός», λέει ο κ. Στέφανος Τραχανάς, Διδάκτωρ Κβαντικής Φυσικής και Διαφορικών Εξισώσεων, Σχολή Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και ιδρυτής του Mathesis, αυτόνομος και αυτοχρηματοδοτούμενος. οργάνωση.

Η παράλογη σκέψη οδηγεί σε αυταπάτες
«Υπάρχει ένα μέρος της ανθρώπινης συνείδησης που συνδέεται με την άγρια ​​σκέψη και όχι με τον ορθολογισμό», σημειώνει ο ιστορικός Νίκος Καραπιδάκης (ειδίκευση στην Ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης). Είναι αυτό το «μέρος που οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν πολλές φορές σήμερα για να αντιμετωπίσουν τα στοιχεία της φύσης ή τις ασθένειες, συχνά μάλιστα αποτελεσματικά, επειδή συνδυάζουν τη γνώση που αποκτήθηκε με την εμπειρία», τονίζει ο καθηγητής. «Η χριστιανική θρησκεία πολέμησε τη δεισιδαιμονία και τη μαγεία», τονίζει, «ενώ η ίδια προπαγάνδιζε την έννοια του «θαύματος».

Η ανθρώπινη πλευρά της «άγριας σκέψης, που κυριαρχείται από συναισθήματα, αγαπά τις μάγισσες, τη μαγεία και αντιτίθεται σε οτιδήποτε λογικό, συμπεριλαμβανομένης της επιστήμης». Ένα πρόσφατο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι η υποψία εμβολίων κατά του κορωνοϊού. Η μετά τον κορωνοϊό εποχή έφερε μια μεγάλη έκρηξη παραλογισμού, τονίζει ο κ. Καραπιδάκης. Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με έναν άγνωστο και πιθανώς θανάσιμο κίνδυνο. Ο ιστορικός δεν παραβλέπει το γεγονός ότι η ίδια η επιστήμη χειραγωγείται και αυτό προκαλεί υποψίες ακόμη και στους ανθρώπους με γνώση.

Ο Στέφανος Τραχανάς από την πλευρά του πιστεύει ότι μέρος της ευθύνης βαρύνει τους ίδιους τους επιστήμονες. «Οι άνθρωποι έχουν φτάσει να εξισώνουν την επιστημονική γνώση με την παραγωγή καταναλωτικών αγαθών για να ικανοποιήσουν τα πιο άπληστα είδη στον πλανήτη. Ωστόσο, το πνεύμα της επιστήμης είναι μια αναζήτηση, μια αμφιβολία. Δεν υπάρχουν ιερές αλήθειες και βεβαιότητες, η επιστήμη φέρνει ανατροπές, επαναστάσεις».

Ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει εύκολα την αβεβαιότητα και ως εκ τούτου καταφεύγει στη μαγεία και τη βεβαιότητα του μαύρου και του λευκού, όσο παράλογη κι αν είναι αυτή η έκκληση. Τι μπορούμε να κάνουμε; «Ας μην κουνάμε το δάχτυλο», λέει ο κ. Τραχανάς. – Ας μην τους κατηγορήσουμε, αλλά ας τους καλέσουμε να προσκομίσουν στοιχεία για όσα λένε. Να ενσταλάξει την αμφιβολία σε όσους έχουν πέσει σε ένα περιβάλλον που εκπέμπει μονοσήμαντα μηνύματα.

Source link