Κακό και χειρότερο σενάριο για την ελληνική ενέργεια

Η πρώτη αντιστάθμιση έναντι του κινδύνου μείωσης των ρωσικών ροών φυσικού αερίου είναι η απόφαση να διπλασιαστεί η παραγωγή λιγνίτη από 5 σε 10 τεραβατώρες μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες.

Chrisa Lyangu, αρθρογράφος σε ελληνικό φιλοκυβερνητικό έντυπο cathimeriniκάνει λόγο για το χειρότερο και το χειρότερο σενάριο για την ελληνική ενέργεια τα επόμενα χρόνια.

***

Οι πολίτες της Ελλάδας, αλλά και όλης της Ευρώπης, πρέπει να προετοιμαστούν για τον χειμώνα, μια περίοδο που για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, η ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Θα φτάσουμε σε μια «καυτή ενεργειακή κρίση» εάν ο Πούτιν αποφασίσει να κλείσει τη βρύση ή θα συνεχίσουμε να προσευχόμαστε για ένα λεπτό ρεύμα φυσικού αερίου στην Ευρώπη, προσπαθώντας να διαχειριστούμε αποτελεσματικά (ή πώς μπορούμε) την προκύπτουσα κρίση εφοδιασμού.

κακό σενάριο

Οι ελληνικές και οι ευρωπαϊκές αρχές σχεδιάζουν την εξέλιξη της κατάστασης με βάση δύο εκδοχές, δηλαδή ένα κακό και ένα χειρότερο σενάριο. Σε περίπτωση κακής, δηλαδή κυμαινόμενης ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1, ο αντίκτυπος στην Ελλάδα θα περιοριστεί κυρίως από ένα μέτωπο τιμών, το οποίο, όπως έδειξε 10 ημέρες αβεβαιότητας σχετικά με την επαναλειτουργία του, μπορεί πετάξτε στον ουρανό. Η παροχή φυσικού αερίου της χώρας, άρα και η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, δεν θα διακοπεί, και αυτό γιατί 3 δισεκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα. Το φυσικό αέριο που προμηθεύεται ετησίως από την Gazprom εισέρχεται στο ελληνικό σύστημα μέσω της Βουλγαρίας και του αγωγού φυσικού αερίου CU. Ωστόσο, οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου θα αυξήσουν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και θα διογκώσουν την ανάγκη χρηματοδότησης των επιδοτήσεων σε μη διαχειρίσιμα επίπεδα.

Η πρώτη γραμμή άμυνας έναντι αυτού του κινδύνου είναι η απόφαση να διπλασιαστεί η παραγωγή λιγνίτη από 5 σε 10 τεραβατώρες μέσα σε δώδεκα μήνες.

Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα του μέτρου, τόσο όσον αφορά τη συγκράτηση των τιμών όσο και την επάρκεια στο χειρότερο σενάριο, θεωρείται αμφίβολη. Η εγκατεστημένη ισχύς των λιγνιτικών σταθμών περιορίζεται στα 2500 MW. Η συνεχής λειτουργία τους για μεγάλο χρονικό διάστημα κρίνεται επικίνδυνη λόγω παλαιότητας και ανεπαρκούς συντήρησης των μονάδων ως αποτέλεσμα του προηγούμενου τριετούς προγράμματος απολιγνικοποίησης. Αλλά ακόμα κι αν τα μπλοκ αποδειχθούν αξιόπιστα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να διασφαλιστεί η προμήθεια λιγνίτη για αυτά μετά από τρία χρόνια μη επένδυσης σε λιγνιτικά ανοιχτά λάκκα. Σύμφωνα με εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες ΔΕΗ, η οργάνωση και ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων θα διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες, ενώ είναι απαραίτητο να διατηρηθεί η πλήρης και συνεχής λειτουργία των μονάδων για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα αποθέματα που υπάρχουν επί του παρόντος στις εγκαταστάσεις του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής επαρκούν μόνο για 45 ημέρες συνεχούς λειτουργίας.

Στη χειρότερη περίπτωση, με πλήρη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίουδεν θα υπερφορτωθεί μόνο το σύστημα φυσικού αερίου, αλλά και το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, που είναι περισσότερο περισσότερο από 40% εξαρτάται από το φυσικό αέριο. Σε αυτή την περίπτωση, οι καταναλωτές θα πρέπει να αλλάξουν τις καθημερινές τους συνήθειες, καθώς θα μείνουν χωρίς φυσικό αέριο για θέρμανση και χωρίς ρεύμα για λίγο, ανάλογα με την έλλειψη ενέργειας που δημιουργείται.

Η ΡΑΕ, στο Σχέδιο Έκτακτης Έκτακτης Ανάγκης Φυσικού Αερίου που κατέθεσε για διαβούλευση την Παρασκευή, καθιστά σαφές ότι εάν υπάρξει εκτεταμένη διακοπή λειτουργίας του ρωσικού φυσικού αερίου, οι συνέπειες για τις προμήθειες των καταναλωτών θα είναι ιδιαίτερα δυσμενείς. Ακόμη και αν είναι πλήρως διαθέσιμες οι διεθνείς διασυνδέσεις και λειτουργούν όλες οι υπάρχουσες λιγνιτικές μονάδες, καθώς και οι πέντε μονάδες φυσικού αερίου που μπορούν να λειτουργούν με ντίζελ, με ή χωρίς τη λειτουργία της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα 5, οι επιπτώσεις στην ηλεκτρική ενέργεια της χώρας, τη γνώμη της ΡΑΕ, «από το μείζον στο καταστροφικό». Ως αποτέλεσμα, θα υπάρξει έλλειψη φυσικού αερίου μεταξύ 1,9 και 4,2 τεραβατώρες, οι οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν χωρίς μείωση της ζήτησης τόσο για φυσικό αέριο όσο και για ηλεκτρική ενέργεια.

Η συμβολή του TAP στο έλλειμμα αυτό υπολογίζεται σε 1 δισ. τ.μ. φυσικό αέριο ετησίως, αλλά εκσυγχρονισμένο και ενισχυμένο – με νέα πλωτή αποθήκευση – Revitussa. Σε περίπτωση σκληρού χειμώνα, το πρόβλημα θα επιδεινωθεί για διάφορους λόγους.. Η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μειώνεται σημαντικά σε ακραίες καιρικές συνθήκες, οι πιθανότητες ζημιάς στο μπλοκ αυξάνονται και οι εισαγωγές-εξαγωγές με τις διασυνδεδεμένες αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας, όπου η ενέργεια ρέει αυτόματα από τη φθηνότερη αγορά στην πιο ακριβή, είναι ανυπολόγιστος παράγοντας.

Στη χειρότερη περίπτωση

Η πιο κρίσιμη περίοδος που θα δοκιμάσει το σύστημα για αντοχή, σύμφωνα με τον ΡΑΕ, είναι το τρίμηνο Ιανουάριος-Μάρτιος 2023. Για τη διαχείριση της κατάστασης, εκτός από την κινητοποίηση λιγνιτικών μονάδων και την υποχρεωτική λειτουργία πέντε σταθμών φυσικού αερίου που διαθέτουν τεχνικές δυνατότητες με καύσιμο ντίζελ, η ΠΑΕ προτείνει μέτρα για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στη βιομηχανία και υποχρεώνει τους διαχειριστές.ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) εκπονούν σχέδια έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων κυλιόμενων μπλακ άουτ ανά περιοχή.

Ωστόσο, ακόμη και αν δεν απαιτείται τέτοια ανάγκη, η ΔΕΔΔΗΕ και η ΔΕΣΦΑ θα πρέπει, κατά τη γνώμη της ΡΑΕ, έως την 1η Σεπτεμβρίου να παρέχουν προγράμματα ενημέρωσης των καταναλωτών για τη συνετή χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, με οδηγίες για περιορισμό της κατανάλωσης ανά κατηγορία (δημόσια κτίρια , γραφεία, οικιακούς καταναλωτές, εμπορικούς κ.λπ.), η οποία θα συνοδεύεται από εργασιακά παραδείγματα εκτίμησης του ρυθμού αναμενόμενης μείωσης της ζήτησης.

Το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου επίσης μπορεί ενισχύθηκε από την προσφορά αποθεματικών από την Ιταλία. Οι εισαγωγείς φυσικού αερίου και οι εταιρείες που εκμεταλλεύονται σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου απαιτείται να διαθέτουν αποθέματα 1,14 τεραβατώρες στην Ιταλία για την περίοδο από 1 Νοεμβρίου 2022 έως 31 Μαρτίου 2023 και επιπλέον στρατηγικά αποθέματα 0,57 τεραβατώρες δώσε ΔΕΣΦΑ. Τα συνολικά αποθέματα της Ιταλίας μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της χώρας σε φυσικό αέριο εντός 10 ημερών (εκτός βέβαια αν η Ιταλία συμμεριστεί αυτά τα αποθέματα, τα οποία, όπως δείχνει η πρακτική της περιόδου της πανδημίας, εξακολουθεί να είναι «γραμμένο με δίκρανο»).

Source link