Δολοφονία και βία μεταξύ των οπαδών του ποδοσφαίρου: 3 απόψεις για την κατάσταση

Η επιδραστική ελληνική έκδοση της Καθημερινής δέχτηκε εκκλήσεις από τρεις ακαδημαϊκούς που γράφουν για ένα φαινόμενο που τροφοδοτεί τον κύκλο των αιματηρών γεγονότων.

Ο βίαιος εξτρεμισμός στις διάφορες μορφές του είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που απειλεί την ευρωπαϊκή δημοκρατία, όπως τονίζουν οι συντάκτες των ομιλιών, ενώ παράλληλα κάνουν λόγο για υποκρισία της ρητορικής της καθαρεύουσας βίας.

Τραϊντάφυλλος Καράθρανθος

Εξάπλωση της βίας

Για χρόνια, μιλάμε για το δυστοπικό περιβάλλον της βίας που παρουσιάζεται στη μυθοπλασία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, αυτή η δυστοπία έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας των δυτικών κοινωνιών. Οι κρίσεις δημιούργησαν ένα παρατεταμένο σενάριο πόλωσης και διχασμού. Ο λαϊκισμός και οι αυταρχικές πολιτικές τάσεις έχουν δημιουργήσει ένα μισαλλόδοξο σκηνικό στο οποίο η βία έχει γίνει μέρος της πολιτικής διαμάχης. Ο βίαιος εξτρεμισμός στις διάφορες μορφές του είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Όμως η βία, δυστυχώς, έχει φύγει ακόμα και από αυτό το πλαίσιο και εξαπλώνεται στην κοινωνία μας. Μπορούμε να παρατηρήσουμε τρεις κύριες δυναμικές.

Πρώτον, η βία είναι μια διαδικασία επίλυσης προσωπικών διαφορών. Τα τελευταία χρόνια, γίναμε μάρτυρες βίας που κλιμακώθηκαν και οδήγησαν ακόμη και σε δολοφονίες, ξεκινώντας από αντιπαράθεση. Μια προοδευτική στροφή, που θυμίζει βία ως αναπόσπαστο κομμάτι της επίλυσης διαφορών στις πρώτες αγροτικές κοινωνίες της Ελλάδας.

Η δεύτερη δυναμική είναι η βία ως μέσο απόκτησης ταυτότητας. Η υπερκινητικότητα πολλών νέων, ιδιαίτερα των ανηλίκων, έχει οδηγήσει σε παρατεταμένη κρίση ταυτότητας. Η ένταξη σε οργανώσεις ή ομάδες που δοξάζουν και υποστηρίζουν τη βία λειτουργεί ως ένας εύκολος τρόπος για να απαλλαγείτε από το να ανήκετε. Το τελευταίο πράγμα υπόθεση δολοφονίας στη Θεσσαλονίκη προστίθεται σε άλλες παρόμοιες, οι οποίες έχουν δύο βασικές πτυχές:

α) βία μεταξύ ομάδων ανηλίκων·

β) βία οπαδών.

Σε πολλές περιπτώσεις, αυτές οι δύο βίαιες συμμορίες αλληλοεπικαλύπτονται καθώς η μέση ηλικία των νταήδων έχει μειωθεί σημαντικά.

Η τρίτη δυναμική αφορά την κουλτούρα και την εικονολογία της βίας. Οι δολοφονίες, η ενδοοικογενειακή βία και οι ρατσιστικές επιθέσεις αναδεικνύουν τη βία ως πτυχή της κουλτούρας της «υπεροχής». Τέλος, χειρότερη είναι η εικονολογία της βίας, που συνδέεται είτε με τη χρήση θανατηφόρων μέσων όπως το δρεπάνι, είτε με τη χρήση του Διαδικτύου για την προώθηση της αιματοχυσίας.

Ο κ. Τριαντάφυλλος Καραθράντος είναι διδάκτωρ ευρωπαϊκής ασφάλειας και αναδυόμενων απειλών και υπότροφος του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Στράτος Στυλιανίδης

Το καθήκον μας απέναντι στη νεολαία

Ο Άλκης μας. Ο πρωτοετής μας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, που σκοτώθηκε τα ξημερώματα της Τρίτης στην περιοχή Χαριλάου της Θεσσαλονίκης. Πανεπιστήμιο και πόλη, είμαστε όλοι συγκλονισμένοι από την αιμοδιψή επίθεση στον Άλκη μας. Το θλιβερό αυτό περιστατικό προστίθεται στα κρούσματα βίας που καταγράφονται στα γήπεδα της χώρας.

Και υπάρχουν πολλά ερωτήματα. Για την ευθύνη όλων μας στον αγώνα ενάντια σε ένα χρόνιο φαινόμενο που τα υπάρχοντα νομοσχέδια για τον αθλητισμό αδυνατούν να εξαλείψουν. Ερωτήσεις για τα άγρια ​​ένστικτα βίας που καλλιεργούνται σε μικρά παιδιά. Στα παιδιά μιας γενιάς που αναζητώντας συλλογική ταυτότητα μετέτρεψε τον φανατισμό σε χουλιγκανισμό, μετρώντας όλο και περισσότερες ανθρώπινες απώλειες. Μια γενιά που πέρασε από βίαια «αυθόρμητα» επεισόδια στα γήπεδα σε σκόπιμη οπαδική βία, ενέδρες και επιθέσεις εκτός γηπέδου σαν χθες.

Το κράτος, η κοινωνία, οι αθλητικοί φορείς, εμείς ως ακαδημαϊκοί εκπαιδευτικοί έχουμε όλοι ευθύνη να προστατεύσουμε τη σωματική ακεραιότητα των μικρών παιδιών. Και αυτό πρέπει να γίνει με κάθε τρόπο. Με τολμηρές αποφάσεις. Με σύγχρονο, ρεαλιστικό θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των φιλάθλων, καθώς και ανελέητη στάση της πολιτείας σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις βίας. Καταπολέμηση της βίας εντός και εκτός αθλητικών εγκαταστάσεων.

Και το πιο σημαντικό, πρέπει να επενδύουμε όλο και περισσότερο στην εκπαίδευση. Η εκπαίδευση είναι το μόνο μέσο ικανό να αλλάξει τη μοίρα των ανθρώπων. Για να εξασφαλίσουμε τη σοδειά. Να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες. Να σχηματίζουν ειλικρινείς, ηθικές προσωπικότητες, με υψηλές αξίες ζωής, με αίσθημα ευθύνης προς τους άλλους, με ένστικτα αδελφοσύνης, ανθρωπιάς, αλληλεγγύης, σεβασμού.

Και εμείς οι ίδιοι δεν πρέπει να επιτρέψουμε να διαιωνίζονται αυτές οι εγκληματικές πράξεις εις βάρος των παιδιών μας. Η βία είναι απαράδεκτη σε οποιαδήποτε μορφή. Ούτε στο πανεπιστήμιο, ούτε στα γήπεδα, ούτε στους δρόμους της πόλης. Αρκετά.

Ο κ. Στράτος Στυλιανίδης είναι Αντιπρύτανης Έρευνας και Δια Βίου Μάθησης στο Α.Π.Θ.

Νίκος Μαραντσίδης

Θαρραλέας, αδίστακτος κόσμος

Συγκλονίζει η δολοφονία μιας 19χρονης για πολλούς λόγους. Ειδικά όταν ακούς τη φράση: «This is made for a fan different», ή κάτι τέτοιο. Πώς μπορεί να σκοτωθεί ένας άνθρωπος για αντιπαράθεση οπαδών, αναρωτιέμαι.

Στη συνέχεια αναδύονται αυθόρμητα γεγονότα στη μνήμη. Πηγαίνω στο στάδιο από τα δώδεκα μου και εκπαιδεύομαι σε έναν «ναό» που γιορτάζει την ωμή, συχνά κτηνώδη «αρρενωπότητα»: άνδρες που βρίζουν και χειρονομούν με τα γεννητικά τους όργανα και βρίζουν, όπου το σεξ ισοδυναμεί με ταπείνωση. Και πόνος. Άντρες φτύνουν, πετούν μπουκάλια και αντικείμενα που πονάνε, άντρες απειλούν, επιτίθενται, γροθιά. Άντρες, σκληροί άντρες…

Πόσες φορές φοβήθηκα για τη ζωή μου όταν επρόκειτο να πάω σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα; Αρκετά. Θυμάμαι μια φορά στην Αθήνα είχα πάει σε αγώνα του ΠΑΟΚ, και οι οπαδοί της αντίπαλης ομάδας έξω από το γήπεδο, μετά το τέλος του αγώνα, ζήτησαν επειγόντως και απειλητικά από όλους όσοι έδειχναν «ύποπτοι» να δείξουν ταυτότητα. Πώς επέλεξαν ύποπτες, δεν κατάλαβα ποτέ. Φώναξαν «Άλε Ρε» στον γείτονά μου, περπατούσα σιωπηλή, καμπουριασμένος. Τι γίνεται αν δουν στην ταυτότητά τους: «Τόπος Γέννησης: Θεσσαλονίκη, Αστυνομικό Τμήμα Τούμπας»; Ευτυχώς δεν το ήξερα.

Το σύγχρονο ποδόσφαιρο υποκριτικά ισχυρίζεται ότι έχει εξαλείψει τη βία. Πόση υποκρισία. Το να κάνεις το ποδόσφαιρο ακριβό χόμπι, κυρίως στην Ευρώπη, απαγορεύοντας τη μετακίνηση των φιλάθλων, κυρίως στην Ελλάδα, ίσως. Έβγαλαν τη βία από τις εξέδρες, αλλά την έφεραν στους δρόμους. Μόνο στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια δύο νεκροί και αρκετοί τραυματίες από «οπαδικές» αναμετρήσεις.

Ας μη γελιόμαστε, η συζήτηση για τη «βία των θαυμαστών» κλείνει, αν όχι κρύβει, ένα βαθύτερο θέμα ταμπού. Ο πατριαρχικός κόσμος είναι ένας κόσμος που εκπέμπει συνεχώς βία. Ένας κόσμος γεμάτος τυφλή ναρκισσιστική και εγωιστική βία: ένα παιδί που προερχόταν από διαφορετική ομάδα, μια γυναίκα που «αντέβαινε». Μερικές φορές αυτός ο σκληρός ανδρικός κόσμος γίνεται όχι μόνο σκληρός, αλλά και αδίστακτος.

* Ο κ. Νίκος Μαραντσίδης είναι Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Source link