Η ευημερία δεν είναι «δείκτης»

Φαίνεται ότι όλα πάνε ιδιαίτερα καλά για την ελληνική οικονομία. Το να φτάσουμε σε επενδυτική βαθμίδα σημαίνει ότι οι οίκοι αξιολόγησης μας θεωρούν μια αξιόπιστη και κυρίως φερέγγυα χώρα, κάτι που στην πράξη σημαίνει ότι η Ελλάδα θα μπορεί να συνάπτει δάνεια σε χαμηλότερη τιμή.

Η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται κάπως, αλλά παραμένει θετική σε μια περίοδο που η Ευρώπη βυθίζεται στη στασιμότητα. Η ανεργία μειώνεται και φαίνεται να έχουμε ξεφύγει από την εφιαλτική κατάσταση των προηγούμενων ετών, αν και η ποιότητα των δεδομένων για την απασχόληση δεν είναι ενθαρρυντική. Ανακοινώνονται μεγάλα έργα και επενδύσεις…

Αλλά ταυτόχρονα, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι ανησυχούν για την οικονομική τους κατάσταση και τα αποτελέσματα είναι επίσης ανησυχητικά όταν πρόκειται για άλλους δείκτες όπως η φτώχεια και η υλική στέρηση. Η άνοδος των τιμών και η κατάσταση της οικονομίας βρίσκονται πάντα στην κορυφή της λίστας των ζητημάτων που αναφέρουν οι άνθρωποι όταν τους ρωτούν ποια θεωρούν ως τα πιο σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.

Τα νοικοκυριά βιώνουν μια αντίφαση όταν τα εισοδήματα αυξάνονται και η πραγματική αγοραστική δύναμη μειώνεται. Όλοι περιμένουν με αγωνία τι θα γίνει με τα νέα τιμολόγια ρεύματος. Το κόστος στέγασης έχει εκτοξευθεί σε ορισμένες περιοχές, γεγονός που, μεταξύ άλλων, εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα των τουριστικών ενοικιάσεων που απωθούν τους μακροχρόνιους κατοίκους της περιοχής τους. Πέρα όμως από αυτά που βιώνουν οι ίδιοι οι κάτοικοι, υπάρχουν και άλλα κρίσιμα ζητήματα.

Για παράδειγμα, να συνεχίσει να βλέπει τον τουρισμό ως κινητήρα ανάπτυξης και όχι ως τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας. Πολλά λένε για το επιλεγμένο μοντέλο ανάπτυξης και, κατά συνέπεια, για το μέλλον της απασχόλησης, την ανταγωνιστικότητα και την ποιότητα της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Δεν είναι επίσης ενθαρρυντικό ότι δεν κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση για τον αγροτικό τομέα ή ότι ξεχάσαμε τι «βιομηχανική πολιτική». Ακόμη και μια τόσο σημαντική πρωτοβουλία όπως η μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συζητείται περισσότερο με όρους «αγοράς εκπαίδευσης» παρά ως κινητήρια δύναμη για γνώση και έρευνα που θα διαμορφώσει τη δυναμική της ενδογενούς ανάπτυξης.

Δεν θέλω να υποτιμήσω τα σχέδια για επενδύσεις σε διαφορετικούς κλάδους ή τις καινοτόμες ιδέες που επιχειρούν ορισμένες εταιρείες. Θέλω να τονίσω ότι όλα αυτά όχι μέρος ένα πιο ολοκληρωμένο σχέδιο που θα σημάνει τελικά ότι οι άνθρωποι θα ζήσουν καλύτερες ζωές, θα έχουν υψηλότερους μισθούς, ένα πραγματικό κράτος πρόνοιας, ποιοτική δημόσια εκπαίδευση, λιγότερη αβεβαιότητα και περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον.

Γιατί, φοβάμαι, έχουμε χτίσει μια αντίληψη ανάπτυξης σύμφωνα με την οποία αρκεί να βελτιώσουμε κάποιους σκληρούς οικονομικούς δείκτες και να αυξήσουμε τη βαθμολογία στους διεθνείς οργανισμούς για να έρθει η ευημερία. Απλώς δεν λειτουργεί έτσι στην πραγματικότητα. Τα βήματα που χωρίζουν την «ανάπτυξη» από την ευημερία δεν είναι οικονομικά, είναι κατά βάση πολιτικά.

Περιλαμβάνουν αποφάσεις πολιτικής σχετικά με το πώς θέλουμε να λειτουργεί η οικονομία, την κατεύθυνση των επενδύσεων, τη δίκαιη αμοιβή για εργασία, την εξάλειψη των ανισοτήτων, την ισορροπία μεταξύ του δυναμισμού της αγοράς και της κοινωνικής προστασίας.

Πολιτικές αποφάσεις που απαιτούν κατάλληλη πολιτική συζήτηση. Πράγμα που δεν έχουμε στη χώρα μας, όπως, στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει αντιπολίτευση στο κυβερνών κόμμα.

Source link