17.05.2024

Αθηναϊκά Νέα

Νέα από την Ελλάδα

Πώς άλλαξαν τα ορυχεία του Λαυρίου την αρχαία Αθήνα και τον σύγχρονο κόσμο


Μόλις πενήντα χιλιόμετρα νότια της Αθήνας, ανάμεσα στα ακρωτήρια Θορικός και Σούνιο, βρίσκονται τα ορυχεία του Λαυρίου. Ασήμι, χαλκός, μόλυβδος και ακόμη και σπάνια μέταλλα εξορύσσονται εδώ από την Ύστερη Νεολιθική, γύρω στις αρχές της 4ης χιλιετίας π.Χ.

Τα ορυχεία ευημερούσαν κατά την κλασική περίοδο της Ελλάδας, όταν οι σκλάβοι έκαναν τη σκληρή δουλειά της εξόρυξης μεταλλευμάτων. Η πόλη-κράτος της Αθήνας εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τα ορυχεία και έγιναν ζωτική πηγή εισοδήματος και βάση του πλούτου της αρχαίας Αθήνας.

Τον 4ο και 5ο αιώνα π.Χ., η εξόρυξη στα μεταλλεία του Λαυρίου αποτελούσε το 25% του ετήσιου εισοδήματος του αθηναϊκού κράτους.

Σύμφωνα με τον Δρ Ηλία Κονοφάγο, χημικό μηχανικό και μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών, το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα από την εξόρυξη αργύρου και μολύβδου μόνο από τα ορυχεία του Λαυρίου τότε ήταν 920 τάλαντα*.

Το ταλέντο (“ταλαντόν”) ήταν μια αρχαία μονάδα βάρους και βάρους του εμπορεύματος, και αντιπροσώπευε τις αντίστοιχες μονάδες αξίας, ισοδύναμες με αυτές τις μάζες πολύτιμου μετάλλου. 920 τάλαντα εξόρυξης μετάλλων υπολογίστηκαν σε 552,8 χιλιάδες αττικές δραχμές – αργυρά νομίσματα βάρους 4,36 γραμμαρίων το καθένα, ή περίπου 24 τόνοι αργύρου.

Εξόρυξη μεταλλευμάτων αργύρου στα ορυχεία Λαυρίου. 5ος αιώνας π.Χ μι. Σχέδιο σε ένα βάζο


Στις αρχές του πέμπτου αιώνα π.Χ., η ετήσια παραγωγή από τα ορυχεία του Λαυρίου ήταν φοβερο 10 τόνοι ασήμι και έως 8 χιλιάδες τόνοι μολύβδου. Οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει σχεδόν 200 διαφορετικά φρεάτια και ορυχεία στην περιοχή, που χρονολογούνται από το 480-250 π.Χ.

Τα αρχαία έργα σημειώνονται σε μια έκταση περίπου 200 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Επί του παρόντος, είναι γνωστοί περισσότεροι από χίλιοι άξονες και αυλάκια, που φτάνουν σε βάθος 119 μέτρων (κυρίως 25-55 μέτρα). Οι αρχαίοι κορμοί έχουν ορθογώνιο ή τετράγωνο τμήμα πλάτους μικρότερο από 2 μέτρα, με πολύ λεία τοιχώματα. Υπάρχουν αυστηρά κάθετοι, στριφτοί, ζιγκ-ζαγκ, κεκλιμένοι κορμοί. Σε έξι επίπεδα βρίσκονται στενές στοές (πλάτος 50-60 εκ., ύψος 60-90 εκ.) συνολικού μήκους 120-150 χιλιομέτρων.

Αξεπέραστα αριστουργήματα των νομισμάτων της Αρχαίας Ελλάδας

Κυρίως από το ασήμι των μεταλλείων της Λαυρίας έκοψε η Αθήνα ένα νόμισμα, το οποίο για αιώνες απολάμβανε μεγάλο κύρος στα αρχαία και αρχαία ανατολικά κράτη, πιθανότατα μέρος του αργύρου και του μολύβδου εξήχθη. Τα έσοδα από τα ορυχεία της Λαυρίας αποτελούν εδώ και καιρό τη ραχοκοκαλιά του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Αθήνας. Μέρος των εσόδων πήγαινε στο δημόσιο ταμείο και μέρος διανεμήθηκε σε πλήρεις Αθηναίους πολίτες.

Τα ορυχεία του Λαυρίου βοήθησαν στην ήττα του περσικού στρατού. Ο Θεμιστοκλής, ο οποίος εξελέγη άρχοντας των Αθηνών το 493 π.Χ., είχε ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο να κάνει την Αθήνα κορυφαία θαλάσσια δύναμη. Έκτισε ένα τείχος κατά μήκος του Πειραιά για να προστατεύσει το έδαφος της Αττικής και το λιμάνι του Φαλήρου αντικαταστάθηκε σύντομα από το λιμάνι του Πειραιά. Ο Θεμιστοκλής διέταξε την κατασκευή 200 μακριών πολεμικών πλοίων που ονομάζονταν τριήρεις, το καθένα από τα οποία απαιτούσε 170 κωπηλάτες, για ένα σύνολο 34.000 ανδρών. Τα κεφάλαια για τη ναυπήγηση αυτών των πλοίων ελήφθησαν απευθείας από τα ορυχεία του Λαυρίου.

Η ιδιοφυΐα του Θεμιστοκλή

Θεμιστόκλης


Υπολογίζεται ότι 20.000 σκλάβοι εργάστηκαν στα ορυχεία για να αποκτήσουν το ασήμι για τον στόλο που ζητούσε ο Θεμιστοκλής. Το τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών των κόπων ήταν ότι η Αθήνα έγινε μια τρομερή θαλάσσια δύναμη.

Το 480 π.Χ. ένας τεράστιος περσικός στρατός νίκησε τα ελληνικά στρατεύματα στη μάχη των Θερμοπυλών, καταλαμβάνοντας μέρος της Ελλάδας και απειλώντας το αθηναϊκό κράτος. Ο Θεμιστοκλής πρότεινε οι Έλληνες να αποφεύγουν να πολεμούν στη στεριά, καθώς ήταν περισσότεροι από τους Πέρσες. Αντίθετα, προσφέρθηκε να σταματήσει τον στρατό του Πέρση βασιλιά Ξέρξη στη θάλασσα. Ο αθηναϊκός συμμαχικός στόλος εμπλέκεται με τον περσικό στόλο στο κοντινό στενό της Αρτεμισίας. Δυστυχώς, οι Έλληνες υπέστησαν μεγάλες απώλειες εκεί και υποχώρησαν.

Ωστόσο, ο Θεμιστοκλής επέμεινε να επαναληφθεί ο περσικός στόλος. Μετά τα τεχνάσματα του πονηρού Θεμιστοκλή, ο βασιλιάς Ξέρξης παρασύρθηκε σε τιτάνια μάχη στη θάλασσα και οδήγησε τον περσικό του στόλο στο στενό στενό της Σαλαμίνας.

Πώς άλλαξαν τα ορυχεία του Λαυρίου την αρχαία Αθήνα και τον σύγχρονο κόσμο

Σχηματική Ναυμαχία της Σαλαμίνας


Μόλις σε ένα στενό στενό, τα περσικά πλοία απλά δεν μπορούσαν να κάνουν ελιγμούς και ήταν εντελώς αποδιοργανωμένα. Ο ελληνικός στόλος μπόρεσε τότε να αδράξει την ευκαιρία για να καταστρέψει τις περσικές ναυτικές δυνάμεις και να κερδίσει μια αποφασιστική νίκη για την Αθήνα και την Ελλάδα. Ήταν 22 Σεπτεμβρίου 480 π.Χ., ημέρα που έγινε μια από τις πιο σημαντικές ημερομηνίες στην ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας.

Ένα χρόνο αργότερα, χωρίς ναυτικό για να υποστηρίξει τα στρατεύματά του, ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης υποχώρησε στην Ασία, εγκαταλείποντας έτσι τη φιλοδοξία του να κατακτήσει για πάντα την Ελλάδα. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι μια περσική νίκη θα είχε σταματήσει την πρόοδο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και κατ’ επέκταση του δυτικού πολιτισμού γενικότερα, γι’ αυτό και υποστηρίζουν ότι η μάχη της Σαλαμίνας είναι μια από τις πιο σημαντικές μάχες στην ανθρώπινη ιστορία. Τα πλοία που βοήθησαν στη νίκη της Μάχης της Σαλαμίνας πληρώθηκαν με ασήμι από τα ορυχεία του Λαυρίου, οπότε μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι αυτά τα ορυχεία στη νότια Αττική και η άθλια εργασία των σκλαβωμένων εκεί συνέβαλαν σημαντικά στη σωτηρία της Δύσης. πολιτισμός.

https://www.youtube.com/watch?v=pm1ab_nB0W8

Μέχρι το τέλος του 1ου αιώνα π.Χ. μι. τα ορυχεία είχαν εξαντληθεί και οι Αθηναίοι άρχισαν να λιώνουν παλιές σκωρίες για να εξάγουν το μέταλλο. Τον 1ο αιώνα μ.Χ. μι. Τα ορυχεία της Λαύρης εγκαταλείφθηκαν. Το 1860 επισκέφτηκε το Λαύριο ο μηχανικός μεταλλείων Ανδρέας Κορδέλας και έγραψε σημείωμα στο Ελληνικό Υπουργείο Ανάπτυξης για τη δυνατότητα επεξεργασίας αρχαίων σκωριών για την εξόρυξη αργύρου.

Ιταλός επιχειρηματίας Giovanni Battista Serpieri (Έλληνας) Ρώσος. (1815-1887), γιος ανθρακωρύχου από τη Σαρδηνία, επισκέφτηκε την περιοχή των ορυχείων της Λαυρίας, γνώρισε τον Κορδέλα και την έκθεσή του τον Οκτώβριο του 1863 και ιδρύθηκε το 1864, μαζί με τον τραπεζίτη Ιλαρίωνα Ρου (Hilarión Roux, 1819-1898) από τη Μασσαλία, η εταιρεία Serpieri, Roux de Fraissinet et Cie. Η εταιρεία έλαβε τον Απρίλιο του 1864 παραχώρηση από το Ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών. Το 1865, η εταιρεία ξανάρχισε την παραγωγή μετάλλων με βάση αρχαίες χωματερές γιγάντιων σκωριών.

ΣΕ 1983 τα ορυχεία του Λαυρίου πουλήθηκαν σε βρετανική εταιρεία και σταμάτησαν τη δουλειά τους. Σήμερα ανήκουν στο Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού. Τα αρχαία ορυχεία, τόσο σημαντικά στην ιστορία της Δύσης, αποτελούν σήμερα μέρος του τεχνολογικού και πολιτιστικού πάρκου Λαυρίου.

* Ταλέντο ήταν η υψηλότερη μονάδα βάρους στον πίνακα των ελληνικών μέτρων (στην πραγματικότητα η λέξη τάλαντον σήμαινε «ζυγαριά», μετά «βάρος»). Ως ορισμένη μονάδα βάρους, το ταλέντο αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο, και παντού το σταθμισμένο αντικείμενο είναι χρυσός. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των μετρολόγων, η μάζα του ταλέντου ήταν ίση με τη μάζα του σημιτικού σέκελ (sigle, shekel), δηλαδή του βαρέως χρυσού βαβυλωνιακού σέκελ, ίση με 16,8 kg. Τα ομηρικά ταλέντα παράγονταν με τη μορφή επιμήκων στρογγυλών ράβδων, παρόμοια με τους αρχαίους χρυσούς στατήρες. Επιπλέον, στην εποχή του Ομήρου κυκλοφορούσαν ημιταλέντα βάρους 8,4 κιλών.

Εκτός από το χαμηλού βάρους ταλέντο του Ομήρου, ήταν γνωστό και ένα ταλέντο την ίδια εποχή που αντιστοιχούσε σε 26,2 κιλά. Αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε σχέση με τη νίκη των Ελλήνων της Σικελίας επί των Καρχηδονίων (480 π.Χ.), στη συνέχεια από συγγραφείς μέχρι τον 2ο αιώνα π.Χ. μι. χρησιμεύει για να ορίσει το μέτρο βάρους των χρυσών αντικειμένων που δόθηκαν ως ανταμοιβή (στεφάνια) ή αφιερώθηκαν σε ναούς. Ανάλογα με τους μεταβλητούς ονομασίες της δραχμής ή της μίνας, σε σχέση με τους οποίους το τάλαντο ήταν πολλαπλάσιο (το τάλαντο χωριζόταν σε 60 λεπτά, η μίνα διαιρούνταν σε 100 δραχμές, δηλαδή υπήρχαν 6000 δραχμές στο τάλαντο), Ο ποσοτικός ορισμός του ταλέντου ήταν πολύ διαφορετικός, ειδικά επειδή χρησιμοποιήθηκε τόσο ως βάρος όσο και ως νομισματική μονάδα.



Source link