Τα εγκαίνια της δικτατορίας και ο ζοφερός βασιλιάς – ιστορική φωτογραφία

Ένας βετεράνος φωτορεπόρτερ για το Associated Press μιλά για τη φωτογράφιση των εγκαινίων της χούντας και αναπολεί τον αείμνηστο βασιλιά Κωνσταντίνο και τους Μαύρους Συνταγματάρχες.

Ιστορική φωτογράφηση

Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 26 Απριλίου 1967. Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, ο εμβληματικός φωτορεπόρτερ του ελληνικού Associated Press, είχε ήδη λάβει κλήση από τον υπεύθυνο Τύπου του Βασιλιά Κωνσταντίνου την προηγούμενη μέρα. Του είπαν ότι επρόκειτο να καλύψει την ορκωμοσία της «εθνικής κυβέρνησης» που συμμετείχε στο πραξικόπημα της 21ης ​​Απριλίου.

Φτάνοντας στην πλαϊνή είσοδο του Μεγάρου Τατοΐου, τον σταμάτησαν στην πόρτα δύο ένοπλοι στρατιώτες. “Πού πηγαίνεις?” τον ρωτάνε. «Είμαι φωτογράφος του Associated Press και μου δόθηκε η άδεια να φωτογραφίσω τον βασιλιά», απαντά. “Τι βασιλιάς; Τώρα είμαστε υπεύθυνοι εδώ”, του αντιτίθεται ο καπετάνιος.

Με επιβεβαίωση εκ των έσω και κατόπιν παρότρυνσης του, επιτρέπεται στον φωτογράφο να μπει στο παλάτι για τη διάσημη φωτογραφία με τον «θλιβερό και μελαγχολικό Κωνσταντίνο», όπως ήθελε να λέει ο αείμνηστος πρώην βασιλιάς, προσπαθώντας να δείξει τη δυσαρέσκειά του για τον όρκο αυτής της κυβέρνησης. το ελληνικό στέμμα. «Αυτή δεν είναι η κυβέρνησή μου», είπε ο Κωνσταντίνος όταν οι Αμερικανοί τον πίεσαν σε ένα ταξίδι στις ΗΠΑ το 1967 για να μιλήσει για τη δικτατορική κυβέρνηση που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα.

«Στην περίφημη σκάλα του παλατιού είχαν ήδη αρχίσει να μαζεύονται στρατιωτικοί και πολιτικοί της δικτατορίας», θυμάται ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας. “Αμέσως μετά έφτασε ο Κωνσταντίνος. Έδειχνε πραγματικά σκυθρωπός και με εντυπωσίασε το σοβαρό πρόσωπό του”, λέει ο θρυλικός φωτορεπόρτερ. Όταν τελείωσε η φωτογράφιση, έγνεψαν «τελειώσαμε» και όλοι έφυγαν ήσυχα.

«Δεν ήξερα κανέναν από τους ανθρώπους της δικτατορίας», συνεχίζει την ιστορία. «Αλλά επειδή έπρεπε να στείλω μια φωτογραφία στο Associated Press – δεν μπορούσα να κάνω τίποτα γι ‘αυτό – πήγα στο γραφείο Τύπου που η χούντα είχε στήσει στην οδό Ζαλοκώστ όπου πριν τη δικτατορία ήταν το Υπουργείο Τύπου, τους δείχνω μια φωτογραφία και τους ζητάω να μου πουν ποιος είναι ποιος. Και τι έκαναν; Γέμισαν τη φωτογραφία με αριθμούς γραμμένους με μαρκαδόρο, και κάτω από αυτά έγραφαν το όνομα του καθενός.Έστειλα δύο φωτογραφίες στο Associated Press -μία «θολή» και μια καθαρή. Όπως θυμάται ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, ήταν υπεύθυνος για κάθε φωτογραφία: «Τις τράβηξα, τις ανέπτυξα, τις επεξεργάστηκα, έγραψα τις λεζάντες, τις έστειλα – όλα μόνος μου».

Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος στο Μικρολίμανο, 1964 (©Αριστοτέλης Σαρρηκώστας / Αρχεία ΕΡΤ Α.Ε.)

Ακολουθώντας την ελληνική βασιλική οικογένεια
Ο φωτορεπόρτερ είχε πάντα μια καλή επαγγελματική σχέση με το παλάτι εδώ και 40 χρόνια, καθώς για τη βασιλική οικογένεια τα ξένα πρακτορεία αποτελούσαν μέσο διεθνών σχέσεων. Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας συνόδευε τους Έλληνες βασιλιάδες σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοδείες στη χώρα. «Κάπου μεταξύ 1965-66, ο Κωνσταντίνος ταξιδεύει στη Βόρεια Ελλάδα και επιθεωρεί τα στρατεύματα. Την ίδια ώρα γίνονταν στρατιωτικές ασκήσεις. Όταν ήρθε η ώρα για ύπνο, ενημέρωσαν τον βασιλιά, που βρισκόταν σε μια σκηνή κατά τη διάρκεια της περιοδείας. , ότι θα κοιμόταν εδώ – στο κρεβάτι της κατασκήνωσης. Δεν χρειάζεται να μιλήσουμε για τη χαρά του που κοιμήθηκε σε μια σκηνή», θυμάται ο Αριστοτέλης Σαρρίκος.

Ο Κωνσταντίνος είναι χαρούμενος στη στρατιωτική σκηνή. (©Αριστοτέλης Σαρρηκώστας/Αρχεία EPT)

«Σε μια άλλη περιοδεία, στη Ρόδο, γύρω στο 1966, ο Κωνσταντίνος, μεταξύ άλλων, έπρεπε να κάνει λόγο στην κεντρική πλατεία. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν μαζεύτηκε ούτε ένας άνθρωπος και αυτό από φωτογραφική άποψη ήταν κρίμα. για βασιλιά. Μετά από πρόταση των ανδρών του, δεν έπρεπε να είχε δείξει ότι ήταν μόνος. Ωστόσο, ένας συνάδελφος τράβηξε μια φωτογραφία που κυκλοφόρησε ευρέως στον ελληνικό Τύπο. Όλοι οι φωτορεπόρτερ που συνόδευαν τον βασιλιά στην περιοδεία υποβλήθηκαν σε “ιερή εξέταση “από τους συνεργάτες του Κωνσταντίνου για να καταθέσουν στον φωτογράφο. Κανείς μας δεν μίλησε”, θυμάται ο φωτογράφος.

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και η σύζυγός του Άννα Μαρία με τη μικρή Αλεξία. Δεξιά πίσω από την τότε βασίλισσα Αριστοτέλη Σαρρίκο. Αναμνηστική φωτογραφία φωτορεπόρτερ στο Τατόι. (©Αριστοτέλης Σαρρηκώστας/Αρχεία EPT)

Όταν Έλληνες και ξένοι ανταποκριτές οργάνωσαν αγώνα ποδοσφαίρου δανειζόμενοι στολές και παπούτσια από την τοπική ομάδα, «εμφανίζεται ξαφνικά ο Κωνσταντίνος και λέει: «Θα παίξω κι εγώ, το μισό ματς με άλλους, το άλλο μισό με άλλους, και στέλνει κάποιον να βρει. του ένα ζευγάρι παπούτσια και κατάλληλα ρούχα.» «Στην πραγματικότητα κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να τον αφήσουμε να σκοράρει. Φυσικά, τις περισσότερες φορές, αντί να κοιτάμε την μπάλα, κρατούσαμε τις κάμερες κοντά για να απαθανατίσουμε τις στιγμές», λέει ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, ο οποίος έπιασε τον Κωνσταντίνο να περπατά στον Αίολο. «Ήταν ένας άνθρωπος που, υποψιάζομαι, επηρεάστηκε από το φιλελεύθερο το πνεύμα της Δανέζας Άννας-Μαρίας» προσθέτει.

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος με ανταποκριτές της Κέρκυρας στέκεται στο κέντρο με την μπάλα. (©Αριστοτέλης Σαρρηκώστας/Αρχεία EPT)

“Ήταν τρομερά ευγενικός μαζί μας. Όταν περιμέναμε το γύρισμα, ερχόταν μόνος του ή έστελνε κάποιον και ρωτούσε αν θέλαμε σάντουιτς, νερό ή χυμό. Στην πραγματικότητα, κανένας από τους βασιλικούς δεν μας έδινε οδηγίες, πώς και τι να φωτογραφία. Η Φρεντερίκα, ωστόσο, κάθε φωτογραφία στην οποία απεικονιζόταν, ζητούσε μέσω της μητέρας της, της κυρίας Wurloomy, να της στείλω».

Έκκληση από τη δικτατορία
Με τη χούντα, ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας (κατά τα λεγόμενά του) δεν είχε πολύ καλές σχέσεις λόγω του Associated Press, αφού οι «μαύροι συνταγματάρχες» δεν συμπαθούσαν το αμερικανικό πρακτορείο, παρά το γεγονός ότι είχαν σχετικά καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ.

Θυμάται επίσης την πρώτη, ειδική συνάντησή του με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, λίγο μετά την ορκωμοσία της χουντικής κυβέρνησης, στο υπουργείο Τύπου. «Κανείς δεν μπήκε στο γραφείο του Παπαδόπουλου, παρά μόνο ο συνάδελφος Λεωνίδας Φλώρος. Τότε διευθυντής της υπηρεσίας Τύπου του δικτάτορα ήταν ο Βραδινιώτης δημοσιογράφος Ηλίας Μαλάτος. Τις πρώτες μέρες του πραξικοπήματος έπρεπε να επισκεφθεί Αμερικανός ναύαρχος. η χώρα, που ζήτησε να συναντηθεί με τον Παπαδόπουλο – όχι με τον πρωθυπουργό «Υπουργό, ούτε Αρχηγό ΓΕΕΘΑ. Αλλά ήθελαν να στείλουν φωτογραφίες της συνάντησης στο εξωτερικό και ο Λεωνίδας Φλώρος δεν είχε την ευκαιρία να το κάνει, οπότε πρότεινε στον Μαλάτο να τους βοηθήσω.Ενώ τους περιμέναμε στο διάδρομο εμφανίστηκε ο Παπαδόπουλος και τον είδα για πρώτη φορά όχι με στολή – άλλωστε το πορτρέτο του Κωνσταντίνου και της Άννας-Μαρίας ήταν ακόμα κρεμασμένο στο τείχος. Ήταν ευγενικός μαζί μου και, ίσως, ευδιάθετος. Όταν εμφανίζεται ο ναύαρχος, τους δίνω οδηγίες και τους λέω πώς να τα κανονίσουν όλα. Όταν τελειώσουμε, είμαι έτοιμος να φύγω, αλλά ο Μαλάτος με σταματά. “Όταν δείχνεις έλα να διαλέξω το καλύτερο», μου λέει. Αντιδρώ, βγάζω μια ταινία, του τη δίνω και λέω: αποκήρυξη”. «Σε προσέβαλα;» με ρώτησε. «Λοιπόν, λίγο», απαντώ. Μου τα επιστρέφει και μου λέει να στείλω ό,τι θέλω στο Associated Press. Και από εκεί και πέρα, εκτός από τον Φλώρο, ήμουν ο μόνος που μπόρεσα να μπω στο γραφείο του Παπαδόπουλου».

Βετεράνος φωτορεπόρτερ στη δουλειά. (©Αριστοτέλης Σαρρηκώστας/Αρχεία ΕΡΤ)

Κάποτε, όμως, απειλήθηκε με «βόλτα» από τον Μπουμπουλίνα επειδή έστειλε φωτογραφίες στο πρακτορείο χωρίς να τον ελέγξουν οι λογοκριμένοι ένστολοι που του όρισε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος – νωρίτερα, βέβαια, τον κέρασαν καφέ. Όπως γνωρίζετε, ό,τι επρόκειτο να δημοσιευθεί -τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό- έπρεπε να πάρει την έγκριση του λογοκριτή. Δύο φορές όμως συνελήφθη, αλλά αμέσως αφέθηκε ελεύθερος.

Λίβανος. «Έχω διανύσει το μονοπάτι Αθηνάς-Μπιρίτου… Παγκράτι-Κολιάτσου». (© Αριστοτέλης Σαρρηκώστας / Αρχεία ΕΡΤ)

«Αυτά ήταν 40 υπέροχα χρόνια – λέω ότι δεν βγήκα στη σύνταξη, έκανα διακοπές», λέει ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, ο οποίος μας έχει δώσει μερικές από τις πιο εμβληματικές φωτογραφίες της Ελλάδας για δεκαετίες υπηρεσίας – που μπορεί να ξεχάσει τη θρυλική φωτογραφία ενός τανκ στην είσοδο του Πολυτεχνείου – αλλά και στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα στον Λίβανο. «Πέρασα με το αυτοκίνητο από Αθήνα-Μπιρίτο… Παγκράτι-Κολιάτσου», θυμάται λίγο πριν το τέλος της συζήτησής μας.

Source link