29.03.2024

Αθηναϊκά Νέα

Νέα από την Ελλάδα

Νέα Έρευνα: Κανόνες Γάμου και Οικογενειακές Δομές της Εποχής του Χαλκού στην Ελλάδα

Η ανάλυση του αρχαίου DNA αποκαλύπτει κανόνες γάμου στη Μινωική Κρήτη και ερευνητές από το Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Λειψία της Γερμανίας αναφέρουν πρωτοποριακές γνώσεις για τις οικογενειακές δομές της Εποχής του Χαλκού στην Ελλάδα.

Τα αποτελέσματα της δουλειάς τους δημοσιεύονται στο περιοδικό Nature Ecology & Evolution. Οι αναλύσεις DNA που πραγματοποιήθηκαν δείχνουν ότι η επιλογή των συντρόφων γάμου στην αρχαία Ελλάδα καθοριζόταν από τη συγγένεια.

Πάνω από έναν αιώνα πριν, όταν ο Heinrich Schliemann ανακάλυψε τους πλούσιους τάφους στις Μυκήνες με τις περίφημες χρυσές μάσκες, δεν μπορούσε παρά να μαντέψει και να κάνει εικασίες για τη σχέση των ανθρώπων που ήταν θαμμένοι σε αυτούς. Τώρα κατέστη δυνατό, με τη βοήθεια της ανάλυσης των αρχαίων γονιδιωμάτων, να πάρουμε μια ιδέα για τους κανόνες συγγένειας και γάμου στη μινωική Κρήτη και στη μυκηναϊκή Ελλάδα.

Μια ερευνητική ομάδα από το Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology (MPI-EVA), μαζί με μια διεθνή ομάδα συνεργατών, ανέλυσαν περισσότερα από 100 γονιδιώματα ανθρώπων της Εποχής του Χαλκού από τις περιοχές του Αιγαίου. Ένας από τους κύριους συγγραφείς της μελέτης, ο αρχαιολόγος Philip Stockhammer, λέει:

«Χωρίς στενή συνεργασία με τους εταίρους μας στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, αυτό δεν θα ήταν δυνατό».

Χάρη στις πρόσφατες μεθοδολογικές προόδους στην παραγωγή και αξιολόγηση αρχαίων γενετικών συνόλων δεδομένων, είναι πλέον δυνατό να ληφθούν εκτεταμένα δεδομένα ακόμη και σε περιοχές με προβληματική διατήρηση του DNA λόγω κλιματικών συνθηκών, όπως η Ελλάδα. Για το μυκηναϊκό χωριό του 16ου αιώνα π.Χ. κατάφερε μάλιστα να ανακατασκευάσει τη συγγένεια των κατοίκων του σπιτιού – το πρώτο γενετικά ανακατασκευασμένο μέχρι τώρα γενεαλογικό δέντρο για ολόκληρη την αρχαία Μεσόγειο.

Προφανώς, ορισμένοι από τους γιους στην ενήλικη ζωή ζούσαν ακόμα στο αγρόκτημα των γονιών τους. Τα παιδιά τους θάφτηκαν σε έναν τάφο κάτω από την αυλή του κτήματος. Μια από τις συζύγους που παντρεύτηκαν στο σπίτι έφερε την αδερφή της στην οικογένεια, καθώς και το παιδί της θάφτηκε στον ίδιο τάφο. Ωστόσο, μια άλλη ανακάλυψη αποδείχθηκε εντελώς απροσδόκητη: στην Κρήτη και σε άλλα ελληνικά νησιά, καθώς και στην ηπειρωτική χώρα, πριν από 4000 χρόνια ήταν πολύ συνηθισμένο να παντρευτείτε έναν ξάδερφό σας. Η Ειρήνη Σκουρτανιώτη, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, σημειώνει:

«Τώρα έχουν δημοσιευτεί περισσότερα από χίλια αρχαία γονιδιώματα από διαφορετικές περιοχές του κόσμου, αλλά φαίνεται ότι ένα τόσο αυστηρό σύστημα συγγενικών γάμων δεν υπήρχε πουθενά αλλού στον αρχαίο κόσμο. Ήταν μια πλήρης έκπληξη για όλους μας και εγείρει πολλά ερωτήματα».

Μπορεί κανείς μόνο να κάνει εικασίες για την εξήγηση αυτού του συγκεκριμένου κανόνα γάμου. Ο Stockhammer προτείνει:

«Ίσως ήταν ένας τρόπος να αποτραπεί η ολοένα και μεγαλύτερη διαίρεση της κληρονομημένης γεωργικής γης; Σε κάθε περίπτωση, αυτό εξασφάλιζε μια ορισμένη οικογενειακή συνέχεια σε ένα μέρος, η οποία είναι σημαντική προϋπόθεση για την καλλιέργεια ελιών και κρασιού, για παράδειγμα».

Και η Σκουρτανιώτη προσθέτει, εισαγωγικά GreekReporter: «Το σίγουρο είναι ότι η ανάλυση των αρχαίων γονιδιωμάτων θα συνεχίσει να μας παρέχει φανταστικές νέες γνώσεις για τις αρχαίες οικογενειακές δομές στο μέλλον».



Source link