Οι ναρκισσιστές και η ευαισθησία τους στις θεωρίες συνωμοσίας – γιατί είναι τόσο ευκολόπιστοι

Οι ναρκισσιστές είναι άτομα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά χαρακτήρα – υπερβολικός ναρκισσισμός, χειρισμός, αδιαφορία για τις ανάγκες των άλλων, αυξημένη δίψα για προσοχή στον εαυτό τους.

Μερικές φορές μαρτυρούν όχι μόνο τον χαρακτήρα, αλλά και την παρουσία ενός ψυχικού προβλήματος – μιας ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται η βοήθεια ειδικού.

Οι επιστήμονες εξήγησαν γιατί οι ναρκισσιστές πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας πιο συχνά από άλλους. Υποστηρίζουν ότι αυτό διευκολύνεται από χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως η ανάγκη κυριαρχίας και ελέγχου, η επιθυμία για «μοναδικότητα», η παράνοια.

Σχετικά με αυτό το άρθρο στο MedicalXpress με τα ευρήματα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Κεντ, την Πολωνική Ακαδημία Επιστημών και το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ: Alexandra Cichocka, Marta Marchlevskaya, Mike Biddlestone. Περιέγραψαν τα χαρακτηριστικά των ναρκισσιστών που συμβάλλουν στην πίστη τους στις θεωρίες συνωμοσίας και τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύονται στο περιοδικό Τρέχουσα Γνώμη στην Ψυχολογία.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ναρκισσιστές συνήθως τείνουν να πιστεύουν στο δικό τους πλεονέκτημα, το οποίο τους βάζει σε ένα επίπεδο πάνω από τους απλούς ανθρώπους. Έχουν τρία συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: ανταγωνισμό, νευρωτισμό και εξωστρέφεια. Αυτά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας είναι που κάνουν τους ναρκισσιστές επιρρεπείς σε θεωρίες συνωμοσίας:

1. Ο ανταγωνισμός είναι η επιθετικότητα προς τους άλλους και τις απόψεις τους, συνήθως ένα μέσο για την επίτευξη ή τη διατήρηση του ελέγχου.
2. Ο νευρωτισμός είναι η τάση να αντιδρά υπερβολικά συναισθηματικά και παράλογα στις πληροφορίες. Σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, αυτό συνδέεται συχνά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, δυσκολίες στις σχέσεις και ντροπή. Ο νευρωτισμός συνδέεται επίσης με την παράνοια.
3. Η εξωστρέφεια είναι μια επιθετική ή διεκδικητική συμπεριφορά που συχνά συνδυάζεται με γοητεία και υπερβολική αυτοπεποίθηση.

Οι ναρκισσιστές τείνουν να πιστεύουν ειλικρινά στην ύπαρξη κακών προθέσεων σε άλλους ανθρώπους, επομένως, λόγω της επιδείνωσης της παράνοιας, υποστηρίζουν εύκολα τις θεωρίες συνωμοσίας.

Είναι αλήθεια ότι η παράνοια και η πίστη σε μια συνωμοσία δεν είναι καθόλου το ίδιο πράγμα, αλλά έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό – την αντίληψη μιας απειλής από άτομα με επιρροή. Οι ερευνητές προτείνουν ότι είναι η παράνοια που εξηγεί τη συσχέτιση των πεποιθήσεων συνωμοσίας με δύο χαρακτηριστικά του ναρκισσισμού: τον νευρωτισμό και τον ανταγωνισμό:

«Ο ναρκισσιστικός ανταγωνισμός συνδέεται με πεποιθήσεις συνωμοσίας όχι μόνο λόγω παράνοιας, αλλά και λόγω της ανάγκης για έλεγχο και κυριαρχία».

Οι μελετητές προτείνουν επίσης ότι η πίστη στη συμπαιγνία μπορεί να είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της αναμενόμενης ήττας. Οι θεωρίες συνωμοσίας μπορούν να σας βοηθήσουν να κατηγορήσετε άλλους για τις αποτυχίες σας, καθώς προσδιορίζουν μια συγκεκριμένη ομάδα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποδιοπομπαίος τράγος.

Οι ερευνητές συνδέουν την πίστη στις θεωρίες συνωμοσίας όχι μόνο με τον ναρκισσισμό, αλλά και με άλλα «σκοτεινά» χαρακτηριστικά προσωπικότητας – ψυχοπάθεια, χειραγώγηση, μακιαβελισμό (παραμέληση ηθικών προτύπων, λατρεία ωμής βίας για την επίτευξη των στόχων). Αυτή η σύνδεση οφείλεται εν μέρει στη δυσπιστία προς τους άλλους και στην επιθυμία να τους ελέγξουμε.

Η ελκυστικότητα των θεωριών συνωμοσίας αυξάνει επίσης την ανάγκη για μοναδικότητα. Ένα άτομο αισθάνεται ξεχωριστό, επειδή του εμπιστεύτηκαν προνομιακές πληροφορίες. Ο ερευνητής Κάμερον Κέι περιέγραψε την ανάγκη για μοναδικότητα ως «μεσολαβητή» μεταξύ του ναρκισσισμού και των πεποιθήσεων συνωμοσίας.

Μεγάλο ρόλο παίζει και η ευπιστία των ναρκισσιστών, με αυτοπεποίθηση για το ακαταμάχητο, την εξυπνάδα, τις ικανότητες και τις κρίσεις τους. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα άτομα με ναρκισσιστική αντιπαλότητα/ανταγωνισμό τείνουν να είναι πιο ευκολόπιστα και ευκολότερα στη χειραγώγηση.

Διάφορες μελέτες καταδεικνύουν επιπλέον ότι ο ναρκισσισμός συνδέεται με μια τάση για ασυνήθιστες, ακόμη και παράξενες, πεποιθήσεις. Οι θεωρίες συνωμοσίας μπορούν να χρησιμεύσουν ως ένα παράδειγμα τέτοιων πεποιθήσεων και η ευπιστία ενισχύει τη σχέση μεταξύ ναρκισσισμού και πεποιθήσεων συνωμοσίας.

Οι θεωρίες συνωμοσίας προσελκύουν όχι μόνο άτομα με υψηλό επίπεδο ατομικού ναρκισσισμού, αλλά και συλλογικά, όταν δηλαδή μια ομάδα ανθρώπων είναι σίγουρη ότι είναι εξαιρετικοί και αξίζουν ιδιαίτερης μεταχείρισης. Οι μελετητές είναι πεπεισμένοι ότι ο συλλογικός ναρκισσισμός περιλαμβάνει την πίστη σε θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με εξωτερικές ομάδες, όπως κατηγορίες για συμμετοχή σε γεγονότα υψηλού προφίλ. Συνδέεται επίσης με την πίστη σε αντιεπιστημονικές θεωρίες συνωμοσίας (σχετικά με την κλιματική αλλαγή, εμβόλια, COVID-19).

Εάν πιστεύετε ειλικρινά ότι η ομάδα σας είναι μοναδική και δικαιούται ειδική μεταχείριση, μπορεί να αυξήσει την ανάγκη άρνησης εθνικών ελαττωμάτων δείχνοντας το δάχτυλο στους “εισβολείς” που υπονομεύουν την εσωτερική ομάδα.

Το κίνητρο για την ανάκτηση του προσωπικού ελέγχου ενισχύει τη σύνδεση μεταξύ του συλλογικού ναρκισσισμού και των πεποιθήσεων συνωμοσίας – παρόμοια με την ανάγκη για έλεγχο και κυριαρχία στον ατομικό ναρκισσισμό.

Source link