12.05.2024

Αθηναϊκά Νέα

Νέα από την Ελλάδα

Πώς ήταν "τρώγονται" 1 τρισεκατομμύριο ευρώ μέρος 3

Όπως ήδη αναφέρθηκε στην προηγούμενη δημοσίευση (βλ. Μέρος 2), κατά τη διάρκεια ολόκληρης της δωδεκαετίας του μνημονίου (2010-2021), το δημόσιο ταμείο εισέπραττε έσοδα από επεκτατικές παρεμβάσεις σε ελληνικά νοικοκυριά και ιδιωτική περιουσία («κούρεμα» 137,8 δισεκατομμύρια .USD 137,7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2012!),

από άμεσους και έμμεσους φόρους, από δάνεια (κυρίως από τον μηχανισμό οικονομικής στήριξης 167,5 δισ. ευρώ), από κοινοτικά προγράμματα και (τουλάχιστον) από ιδιωτικοποιήσεις 989,7 δισ. ευρώ. Αυτό το εκπληκτικό εισόδημα μοιάζει με τεράστιο κατόρθωμα σε μια εποχή που η ελληνική οικονομία ήταν σχεδόν νεκρή ή σε κώμα. Αλλά η απουσία πραγματικών οικονομικών μέτρων φροντίστηκε τεχνητά.

Μάλιστα, η είσπραξη αυτού του αποτρόπαιου ποσού, που είναι 300 δισ. ευρώ περισσότερα από την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο της υποτιθέμενης «χρυσής εποχής», ήταν αποτέλεσμα των ευρηματικών εφευρέσεων των αντίστοιχων διαχειριστών-υπογράφων των μνημονίων, με τη βοήθεια που «έβγαζαν από τη μύγα ξίγκι» που λέει ο θυμωμένος ελληνικός λαός. Με άλλα λόγια, έπαιρναν δήθεν «σωτήρια» μέτρα με τα οποία το χρήμα, που είναι σαν αίμα στο ανθρώπινο σώμα, αφυδατώθηκε, ή μάλλον απομυζόταν από το σώμα της ελληνικής οικονομίας.

Μετά τα «υφαντά» με τα τριπλά… κοψίματα
Εκτός όμως από αυτά τα προφανή εύκολα κόλπα, με τη βοήθεια των οποίων «έβγαζαν λεφτά από τον αέρα», είναι επίσης ανησυχητικά τα κανάλια για τη διοχέτευση αυτών των πόρων σε μη παραγωγικούς τομείς, όπως φαίνεται από τον παρακάτω πίνακα. Να υπενθυμίσω ότι κατά τις επισκέψεις τους στην Αθήνα, οι ελεγκτές της Τρόικα ανακάλυψαν ότι δεν πληρούνται οι περισσότερες από τις υποσχεθείσες προϋποθέσεις για τη λήψη «γλυκών» πιστωτικών δόσεων από τον μηχανισμό στήριξης και για το λόγο αυτό πρότειναν την εφαρμογή του περιβόητου «ισοδύναμου μέτρα» (πραγματικές μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις, δημοσιονομικές παρεμβάσεις και σωστή φορολογική διοίκηση κ.λπ.). Επειδή όμως όλα αυτά είχαν πολιτικό τίμημα, χρησιμοποιήθηκαν οι συνήθεις τακτικές για περικοπή μισθών και συντάξεων, αύξηση φόρων και περαιτέρω αφαίμαξη των νοικοκυριών. Σημειώνω ότι τότε, τα γνωστά συχνά τζάμπουρα ή «φλουριά» που συνόδευαν κάθε επίσκεψη των ελεγκτών της «τρόικας» έγιναν μάντρα στην Ευρώπη, ενώ, παρά τις αντίθετες και ανεύθυνες δηλώσεις και αντίθετα με τις διαψεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής , δεν προσφέρθηκαν ποτέ μειώσεις σε συντάξεις και μισθούς, αλλά μόνο λιτότητα.

Ο εφιάλτης του ελληνικού συνταξιοδοτικού συστήματος τελείωσε
Έτσι, μόλις ελήφθησαν οι περιβόητες εισφορές, άνοιξαν ξανά τα γνωστά κανάλια διοχέτευσης πόρων σε άλλους τομείς. Ο πίνακας δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ύψους περίπου ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ, κατευθύνθηκαν στο «Γάμο του Καραγκιόζη» (ο γάμος του Καραϊόση – ξέβγαλε την τουαλέτα)», δηλαδή στάλθηκαν σε έναν τεράστιο μη παραγωγικό αγωγό. επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων ύψους 408 ,8 δισ. ευρώ ή 41,3% του συνόλου, για δαπάνες προσωπικού δημοσίου (235,2 δισ. ευρώ ή 23,8%), για πληρωμές τόκων (190,2 δισ. ευρώ ή 19,2%, παρά το γεγονός ότι χώρα αποκλείστηκε από τις χρηματοπιστωτικές αγορές), καταναλωτική δαπάνη (71,4 δισ. ευρώ ή 7,2%), που είναι περίπου στο επίπεδο του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (84,1 δισ. ευρώ ή 8,5%) Ονομάζεται έτσι επειδή οι περισσότεροι πόροι του πηγαίνουν στο καταναλωτικούς σκοπούς, και όχι σε επενδύσεις, οι οποίες, εξάλλου, ήταν αδρανείς εκείνη την εποχή, όπως θα δούμε παρακάτω.

Την ίδια περίοδο εμφανίστηκε ένα άλλο παράδοξο (και ίσως το πρώτο παγκοσμίως) φαινόμενο με την ονομασία «ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών». Αυτό είναι ένα παράδοξο, και ίσως ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά εγκλήματα της περιόδου μετά την ανεξαρτησία, διότι περιλάμβανε δύο εκ διαμέτρου αντίθετες αντιοικονομικές, αντικοινωνικές και αντιαναπτυξιακές παρεμβάσεις: διώξανε χρήματα από την οικονομία για να τα δώσουν τράπεζες που βρίσκονταν στην ίδια κατάρρευση με την ελληνική οικονομία, χωρίς όμως να δίνουν, όπως θα αναφέρω παρακάτω, σχεδόν ούτε ένα ευρώ στον ιδιωτικό τομέα για… επενδύσεις!

Υπενθυμίζουμε ότι η πρώτη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών (2012-2013) πραγματοποιήθηκε μέσω του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και κόστισε περίπου 25,5 δισ. ευρώ. Το δεύτερο, το 2014, καλύφθηκε πλήρως από ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια ύψους 8,3 δισ. ευρώ, γεγονός που προκάλεσε σημαντική υποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων του ΤΧΣ, το οποίο αναγκάστηκε να μειώσει το μερίδιό του στις τράπεζες. Κατά την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση το 2015, ιδιώτες επενδυτές κάλυψαν τις ανάγκες των τραπεζών για νέα κεφάλαια ύψους περίπου 5,3 δισ. ευρώ (πολύ χαμηλότερο ποσό από τα 25 δισ. ευρώ που είχαν αρχικά προβλεφθεί για την τραπεζική στήριξη του ESM). Σημειώνω ότι σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πρόγραμμα προσαρμογής, το ΤΧΣ θα έπρεπε να είχε ως στόχο την πλήρη έξοδο από τα κεφάλαια των τραπεζών έως το 2022 (ήδη βρισκόμαστε στα μέσα του έτους και είναι ακόμα εκεί). Σημειώνω επίσης ότι, με βάση την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ECA), έως τον Δεκέμβριο του 2016, το ελληνικό κράτος είχε εκταμιεύσει κεφάλαια σε τράπεζες ύψους 45,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων, σύμφωνα με το ΕΕΣ, το ελληνικό δημόσιο θα μπορούσε στην καλύτερη περίπτωση να επιστρέψει 8,9 δισ. ευρώ . Τα κεφάλαια που ελήφθησαν με τα τρία μνημόνια διατέθηκαν σε συστημικές τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίησή τους (συνολικά 31,9 δισ. ευρώ) και άλλα 13,5 δισ. ευρώ κατευθύνθηκαν στην εκκαθάριση άλλων τραπεζών που έκλεισαν ή ανέλαβαν οι προηγούμενες.

41 δισ. ευρώ σε κουρέματα ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων για τις τράπεζες
Όμως η απογοήτευση και η οργή υπογραμμίζεται και από την απογοητευτική διαπίστωση ότι, σύμφωνα με το δημοσίευμα της Τράπεζας της Ελλάδος «Χρονικό της Κρίσης: 2010-2013», από τα 137,9 δισ. ευρώ που εισπράχθηκαν από το «κούρεμα» της ιδιωτικής περιουσίας το 2012 , δόθηκαν 137,9 δισ. ευρώ για την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών με έκδοση νέου χρέους ύψους 41 δισ. ευρώ το 2012. Έτσι, αν και αυτό το βάναυσο κούρεμα είχε στόχο τη μείωση του χρέους, τελικά διατέθηκαν μόνο 51,2 δισ. ευρώ από 137,9 δισ. ευρώ για το σκοπό αυτό. Επιπλέον, το υπόλοιπο χρησιμοποιήθηκε για άλλες «ατέλειες», π.χ. 11,3 δισ. ευρώ για εξόφληση χρέους τον Δεκέμβριο, 16,2 δισ. ευρώ λόγω της μείωσης της αξίας των ομολόγων που κατέχουν τα ελληνικά ταμεία κοινωνικής ασφάλισης ή άλλα ιδρύματα. δεν μείωσε το χρέος επειδή ήταν ενδοκυβερνητικό χρέος, 4,5 δισ. ευρώ λόγω χρέους που ανήκει στο ελληνικό δημόσιο, 4,5 δισ. ευρώ λόγω χρέους που ανήκει σε ελληνικά ταμεία κοινωνικής ασφάλισης ή σε άλλα ιδρύματα, 4,9 δισ. ευρώ για παροχή του EFSF ομόλογα σε ασφαλιστικά ταμεία ως αποζημίωση για τη μείωση των πληρωμών που υπέστησαν, 11,9 δισ. ευρώ λόγω δανεισμού για την κάλυψη του ελλείμματος του 2012 και 1,9 δισ. ευρώ για την κάλυψη άλλων κρατικών υποχρεώσεων (π.χ. πληρωμές ESM, πληρωμές παλαιών χρεών κ.λπ.). Έτσι μαζί με αυτά τα 138 δισ. ευρώ χάθηκε ένα τρισεκατομμύριο ευρώ! Και όχι μόνο σπαταλήθηκαν, αλλά την ίδια στιγμή (και είναι ίσως η πρώτη φορά στον κόσμο) τα ελληνικά νοικοκυριά, όπως θα δούμε αναλυτικά στο επόμενο σημείωμα, πλήρωναν για να γίνουν … φτωχότερα, άνεργα, πέρα -χρεωμένοι, με υπερβολικούς φόρους και άνευ εισοδήματος…

Πίνακας 1: Πώς «φάγαμε» 1 τρισεκατομμύριο. ευρώ (δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού κατά κύριες κατηγορίες, σε δισεκατομμύρια δραχμές)

Ετος

Έξοδα προσωπικού (μισθός – συντάξεις)

Τόκοι – αποσβέσεις

Επιχορηγήσεις – επιδοτήσεις

Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων

Καταναλωτικά και άλλα έξοδα

Γενικός

2010

26.5

32.7

32.8

8.4

8.1

108,5

2011

24.8

45.1

32.6

6.6

7.0

116.1

2012

24.5

59,7

35.3

6.1

6.4

132,0

2013

21.4

6.0

34.5

6.6

6.3

74,8

2014

21.8

5.6

30,0

6.6

5.7

69,7

2015

21.3

5.8

29.9

6.8

5.4

69.2

2016

21.1

5.6

32.2

6.3

5.3

70,5

2017

17.1

6.2

38.1

6.0

5.4

72,8

2018

17.0

5.6

38.7

6.3

5.8

73.4

2019

12.9

6.4

28.3

5.6

5.1

58.3

2020

13.3

5.9

38.8

10.4

5.3

73.7

2021

13.5

5.6

37.6

8.4

5.6

70,7

Γενικός

235,2

190,2

408,8

84.1

71.4

989,7

Πηγές: Κρατικός Προϋπολογισμός (Υπουργείο Οικονομικών), Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ.



Source link