Πώς αναβιώνουν τα θρυλικά λατομεία μαρμάρου της Πάρου

Λατομεία μαρμάρου Πάρου, Ελλάδα. Φωτογραφία: Βίκυ Κυριακοπούλου / Πάρκο Αρχαίων Λατομείων Μαρμάρου Πάρου ΑΜΚΕ

Οι αρχαίοι ξαναγεννιούνται ορυχεία μαρμάρου Πάρουόπου εξορύχθηκε το θρυλικό Παριανό μάρμαρο – υλικό για «Ερμής Πραξιτέλης» και «Αφροδίτη ντε Μίλο». Μετά από δεκαετίες παραμέλησης, οι τοπικοί ακτιβιστές έχουν επιτύχει την αναγνώριση της πολιτιστικής σημασίας του μοναδικού «ημιδιαφανής» πέτρα.

Πώς αναβιώνουν τα ξεχασμένα ορυχεία της Πάρου

Για πολλά χρόνια αρχαία λατομεία μαρμάρου Πάρου παρέμεινε εγκαταλελειμμένο. Η πινακίδα για τα «Αρχαία λατομεία» δεν οδηγούσε σε προστατευόμενο μνημείο, αλλά στο πουθενά. Η κατάσταση άλλαξε μόνο μετά το 2022, όταν ο οργανισμός Πάρκο Αρχαίων Λατομείων Μαρμάρου Πάρου ΑΜΚΕ ξεκίνησε ένα έργο μεγάλης κλίμακας για τη διατήρηση και την αποκατάσταση του κοιτάσματος.

Από εδώ προήλθε το μάρμαρο για τα αριστουργήματα της αρχαιότητας – “Ερμής Πραξιτέλης”, “Aphrodite de Milo”, «Νίκη της Σαμοθράκης»«Νίκη του Παιωνίου» στην Ολυμπία, το μαυσωλείο στην Αλικαρνασσό και τον ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο. Σήμερα στόχος του έργου είναι να αναγνωριστεί το Παριανό Μαρμάρινο Πάρκο ως α Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

«Οι επισκέπτες, γοητευμένοι από τον θρύλο του παριανού μαρμάρου, προέρχονται από όλες τις χώρες, αλλά έρχονται αντιμέτωποι με παραμέληση και έλλειψη προστασίας», λέει ο Βλάσης Σφυροέας, ένας από τους εμπνευστές του έργου.

Ερμής του Πραξιτέλη και μάρμαρο που «αναπνέει» φως

«Ο Ερμής του Πραξιτέλη». Φωτογραφία: Roccuz, CC BY-SA 2.5 it / Wikipedia.

Η φήμη των λατομείων της Πάρου βασίζεται στην εξόρυξη μοναδικού μαρμάρου λυχνίτιδα – μια λευκή χιονάτη, λεπτόκοκκη πέτρα με σπάνια μετάδοση φωτός. Χάρη σε αυτό, τα γλυπτά φτιαγμένα από αυτό φαινόταν να «ζωντανεύουν». Για σύγκριση: ο λιχνίτης μεταδίδει φως σε βάθος έως 3,5 εκενώ το μάρμαρο Carrara είναι 2,5 cm, και το μάρμαρο Pendelikon είναι μόνο 1,5 cm. Τα καλύτερα στρώματα, πάχους έως τρία μέτρα, εναλλάσσονται με γαλαζωπά βράχια και βρίσκονται στην κοιλάδα Μαράφι.

Υπήρχε επίσης μια δεύτερη τάξη – η λεγόμενη “λευκή πέτρα”. Ήταν πιο τραχύ και χρησιμοποιήθηκε κυρίως για ναούς και κτίρια.

Πώς ξεκίνησε η εξόρυξη

Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά δεδομένα, η οργανωμένη εξόρυξη άρχισε γύρω 7ος αιώνας π.Χ στην κάτω στοά, όταν οι φυσικές ροές του Σκαρπατιώτη αποκάλυψαν φλέβες λυχνίτη. Στην αρχή εξορύσσονταν μάρμαρο στην επιφάνεια, αλλά καθώς εξαντλούνταν τα κοιτάσματα, οι τεχνίτες πήγαιναν βαθύτερα στο βουνό, δημιουργώντας υπόγειες δημιουργίες. Η δουλειά ήταν επικίνδυνη: χρησιμοποιήθηκαν αξίνες, σφήνες, σμίλες, μοχλοί – και δούλευαν εδώ τόσο σκλάβοι όσο και ελεύθεροι τεχνίτες.

Χρυσός της αρχαίας τέχνης

Αν και το παριανό μάρμαρο χρησιμοποιήθηκε ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ., ήταν τον 7ο αιώνα π.Χ. άνοιξαν υπόγεια ορυχεία Μαράθι. Τον 5ο αιώνα, η Πάρος είχε γίνει πλούσια στο εμπόριο πέτρας: ο φωτεινός λυχνίτης έγινε σύμβολο τελειότητας για τον αρχαίο κόσμο. Ονομάστηκε «μάρμαρο των θεών» – το υλικό από το οποίο σκαλίστηκε η αθανασία.

Πηγή: ΑΜΝΑ / Πάρκο Αρχαίων Λατομείων Μαρμάρου Πάρου

Source link