Ποιες αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει το άγχος σε νεαρή ηλικία – είναι πιο επικίνδυνο από τον τραυματικό εγκεφαλικό τραυματισμό;

Οι στρεσογόνες καταστάσεις στα μικρά παιδιά αλλάζουν τα επίπεδα ενεργοποίησης πολλών περισσότερων γονιδίων στον εγκέφαλο από ό,τι η τραυματική εγκεφαλική βλάβη.

Σχετικά με αυτό γράφει Η Medical Xpress, επικαλούμενη τα αποτελέσματα μιας μελέτης που παρουσιάστηκε στην ετήσια συνάντηση του Neuroscience 2023. Επιστήμονες από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι Το άγχος στα μικρά παιδιά επηρεάζει αρνητικά την υγεία αργότερα στη ζωή. Η Katherine Lenz, συν-συγγραφέας της μελέτης, λέει:

“Διαπιστώσαμε ότι πολλά περισσότερα γονίδια εκφράστηκαν διαφορετικά μετά από χειρισμούς στρες πρώιμης ζωής από ό,τι μετά από τραυματικό εγκεφαλικό τραύμα. Το άγχος είναι ένας πραγματικά ισχυρός παράγοντας και δεν πρέπει να υποτιμούμε την επίδρασή του στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο.”

Το πείραμα πραγματοποιήθηκε σε αρουραίους. Για 14 ημέρες, οι επιστήμονες εκτρέφουν για λίγο νεογέννητα αρουραίους με τις μητέρες τους κάθε μέρα. Προκαλούσαν λοιπόν άγχος ως μίμηση μιας δυσμενούς παιδικής εμπειρίας. Την ημέρα 15, σε μερικούς στρεσαρισμένους και άτονους αρουραίους δόθηκε ένα τραύμα στο κεφάλι σαν διάσειση υπό αναισθησία. Τέσσερις ομάδες τρωκτικών ταυτοποιήθηκαν – μόνο με άγχος, μόνο με τραυματική εγκεφαλική βλάβη, με άγχος και τραύμα, και αβλαβή. Στη συνέχεια οι επιστήμονες εξέτασαν αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση στον ιππόκαμπο*.

Το άγχος μόνο και σε συνδυασμό με τραυματική εγκεφαλική βλάβη ενεργοποίησε μονοπάτια σε διεγερτικούς και ανασταλτικούς νευρώνες που σχετίζονται με την πλαστικότητα. Αυτό αναφέρεται στην ικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμόζεται σε όλους τους τύπους αλλαγών.

Και οι δύο καταστάσεις επηρέασαν επίσης τη σηματοδότηση που σχετίζεται με την ωκυτοκίνη, μια ορμόνη που σχετίζεται με τη μητρική συμπεριφορά και τον κοινωνικό δεσμό. Το άγχος μόνο και σε συνδυασμό με τραυματική εγκεφαλική βλάβη ενεργοποίησε την οδό της ωκυτοκίνης, αλλά μόνο η τραυματική εγκεφαλική βλάβη την κατέστειλε.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες εξέτασαν τη συμπεριφορά των πειραματόζωων ως ενήλικες. Ζώα που έχουν βιώσει άγχος σε νεαρή ηλικία έτειναν να βγαίνουν πιο συχνά σε ανοιχτούς χώρους. Αυτή είναι η ακριβής τοποθεσία που συνήθως κάνει τα τρωκτικά ευάλωτα στους θηρευτές. Η συν-συγγραφέας της μελέτης Michaela Breach εξήγησε:

«Συνολικά, αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να αναλάβουν περισσότερους κινδύνους αργότερα στη ζωή τους, κάτι που είναι σύμφωνο με δεδομένα σε ανθρώπους που δείχνουν ότι το στρες νωρίς στη ζωή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων καταστάσεων όπως η ADHD (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας), η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί από επικίνδυνη συμπεριφορά ή διαταραχές χρήσης ουσιών».

Τα στοιχεία που δείχνουν τις επιζήμιες συνέπειες του στρες της πρώιμης ζωής υπογραμμίζουν την ανάγκη αντιμετώπισης δυσμενών εμπειριών στην παιδική ηλικία. Η Katherine Lenz λέει:

“Πράγματα όπως η κοινωνική υποστήριξη και η ανάπτυξη μπορούν να περιορίσουν τις επιπτώσεις του στρες της πρώιμης ζωής – αυτό έχει αποδειχθεί σε ζωικά μοντέλα και σε ανθρώπους. Δεν νομίζω ότι μπορεί να υπερεκτιμηθεί πόσο επιζήμιοι μπορεί να είναι οι στρεσογόνοι παράγοντες της πρώιμης ζωής αν δεν αντιμετωπιστούν.”

*Ο ιππόκαμπος είναι μια ζευγαρωμένη δομή που βρίσκεται στις κροταφικές περιοχές των ημισφαιρίων. Ο ιππόκαμπος εκτελεί τη λειτουργία της βραχυπρόθεσμης μνήμης και είναι υπεύθυνος για τη μετέπειτα μετάφραση των πληροφοριών σε μακροπρόθεσμη μνήμη.

Source link