Ο καπνός από τα καυσόξυλα που χρησιμοποιούν οι Έλληνες για θέρμανση δυσκολεύει την αναπνοή

Μια βόλτα στη βραδινή Αθήνα, λουσμένη στο κίτρινο φως, θα χαρίσει στον περαστικό ευχάριστες στιγμές… Και μόνο το προπέτασμα καπνού που απλώνεται σε όλη την πόλη θα προκαλέσει ελαφριά σύγχυση. Φωτιά? Εμπρησμός? Διαμαρτυρία? Σε αυτή την πόλη μπορείτε να περιμένετε οτιδήποτε. Και μόνο τότε, μετά από λίγο, έρχεται η σωστή εικασία – καπνός τζακιού.

Σύμφωνα με ειδικούς, οι κάτοικοι της Αθήνας έχουν «πεταχτεί» 30 χρόνια πίσω όσον αφορά την ποιότητα του αέρα στη μητρόπολη. Ο καπνός από τα τζάκια και οι ξυλόσομπες, καθώς και οι ρύποι από τα οχήματα, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για περίπου 10.000 πρόωρους θανάτους ετησίως στην Ελλάδα, σύμφωνα με ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Η μεσογειακή χώρα κατέχει την 3η θέση στην Ευρώπη από άποψη την επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον διαβήτη (60,7 YDL ανά 100.000 κατοίκους) και 16η θέση στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (35,5 YDL ανά 100.000 κατοίκους).

Το πραγματικό κρύο δεν έχει φτάσει ακόμα, αλλά οι κάτοικοι της Ελλάδας νιώθουν την ανάγκη για θέρμανση. Εξαιρουμένων βέβαια αυτών που φέτος για καθαρά οικονομικούς λόγους θα φορέσουν πιο ζεστές κάλτσες και θα τυλιχθούν με μια μάλλινη κουβέρτα. Οι υπόλοιποι, εξοικονομώντας καύσιμο ντίζελ, ζεσταίνουν τα σπίτια τους με ξύλα. Κάποιοι ανάβουν φωτιά στο τζάκι, άλλοι σε μια σόμπα.

Τα ελληνικά κτίρια, μη προσαρμοσμένα στο κρύο, είναι πολύ λεπτά και παγώνουν με την πρώτη πτώση της θερμοκρασίας. Εξ ου και η έντονη θέρμανση. Είναι αλήθεια ότι οι ενώσεις άνθρακα ως προϊόν καύσης που διαφεύγουν στην ατμόσφαιρα δεν είναι καθόλου χρήσιμες. Από κάτω, η σοβαρότητα του μολυσμένου αέρα δεν είναι σχεδόν αισθητή, αλλά σε υψόμετρο 500-1000 μέτρων, τα μικροσκοπικά σωματίδια αιθάλης περιπλέκουν πραγματικά τη διαδικασία αναπνοής. Οι Έλληνες επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, λέγοντας ότι σε συνδυασμό με τη βροχή, τα προϊόντα καύσης δημιουργούν μια πραγματικά αποπνικτική ατμόσφαιρα.

Το μέσο ημερήσιο επίπεδο των PM 2,5 στις αρχές Ιανουαρίου 2024 στην Αθήνα είναι 10-15 μg/m^3, με μέγιστες τιμές έως 25 μg/m³το οποίο είναι 4 φορές υψηλότερο από το κανονικό.

Σύμφωνα με τον Νίκο Μιχαλόπουλο, ερευνητή στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Αειφόρου Ανάπτυξης στο Αστεροσκοπείο Αθηνών, οι κύριες πηγές αυτών των σωματιδίων προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες. “Υπάρχει επίσης ένα μέρος που απαντάται φυσικά, φυσικά, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του προέρχεται από τον άνθρωπο. Κυρίως είναι η καύση, για παράδειγμα στη βιομηχανία, τα αυτοκίνητα, τη χρήση διαλυτών και ούτω καθεξής.” Αν και ο αέρας στην Αθήνα δεν είναι «κρυστάλλινος καθαρός», στην περίπτωση των μικροσωματιδίων η βελτίωση είναι σημαντική και αυτό οφείλεται σε τρεις βασικούς λόγους: «Πρώτον, η αποβιομηχάνιση που έχει συμβεί στην Αθήνα, δηλαδή το γεγονός ότι οι μεγάλες βιομηχανίες έχουν φύγει και τριγύρω η Αθήνα δεν έχει πλέον παραγωγή ενέργειας και βιομηχανική δραστηριότητα Ο δεύτερος λόγος είναι όλα τα έργα που έχουν γίνει όπως το μετρό και ο τρίτος ότι ο στόλος των παλιών αυτοκινήτων σταμάτησε να κινείται και αντικαθίσταται από νεότερα αυτοκίνητα με χαμηλότερες εκπομπές».

Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, παραμένει ένα μοτίβο επιδείνωσης της ποιότητας του αέρα τους χειμερινούς μήνες: «Το μεγάλο πρόβλημα στην Αθήνα εξακολουθεί να είναι ο χειμώνας. Στην Αθήνα το καλοκαίρι, όπως παρατηρούμε στις μετρήσεις μας, οι τιμές πέφτουν κάτω από 10 μg/m3 και αιωρούνται γύρω στο 9 που θεωρείται από τις πολύ καλές τιμές.Μεγάλο πρόβλημα είναι ο χειμώνας που οι ενδείξεις ξεπερνούν τα 20 μg/m3.Μάλιστα κυμαίνονται από 20-25 μg/m3 κυρίως λόγω θέρμανσης , ιδιαίτερα τα τζάκια.

Κατάσταση με ΟΧΙ²σε μια νόρμα 2 mg/m ³, στην Αθήνα ξεπερνιέται τακτικά σε επίπεδα 72-100 mg/m ³13-20 φορές υψηλότερο από το κανονικό.

Τα τζάκια σκοτώνουν τόσους ανθρώπους όσο τα καυσαέρια των αυτοκινήτων

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος περιβάλλοντο 2021 σε 27 χώρες ΕΕ 500.000 άνθρωποι πέθαναν πρόωρα από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Αυτό οφειλόταν στην έκθεση σε λεπτά σωματίδια PM 2,5 που υπερέβαιναν το συνιστώμενο επίπεδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας των 5 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο αέρα.

Νέα στοιχεία για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία των Ελλήνων προέρχονται από την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, που δημοσιεύτηκε σήμερα. Σύμφωνα με την έκθεση που καλύπτει το 2020, περίπου 8.800 άνθρωποι πέθαναν πρόωρα στην Ελλάδα λόγω της αύξησης των επιπέδων αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, περίπου 1.900 λόγω της αύξησης των συγκεντρώσεων διοξειδίου του αζώτου και 920 λόγω υπερβολικών επιπέδων όζοντος. Οι μέγιστες τιμές για αυτές τις ουσίες είναι 5 μg/m3 για τα αιωρούμενα μικροσωματίδια, 10 μg/m3 για το διοξείδιο του αζώτου και 70 μg/m3 για το όζον.

Οι κύριες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα αστικά κέντρα στην Ελλάδα είναι η κυκλοφορία και η θέρμανση. «Το χειμώνα, η πιο σημαντική πηγή είναι η θέρμανση, δηλαδή η καύση βιομάζας, δηλαδή τζάκια και σόμπες», εξηγεί ο Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. – Αυτό το φαινόμενο εμφανίστηκε πριν από 15 χρόνια, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, και είναι ακόμα έντονο. Η ρύπανση από την καύση βιομάζας μας έχει επαναφέρει σε επίπεδα ρύπανσης πριν από 35 χρόνια, σε ορισμένες πόλεις συγκρίσιμες με τις ασιατικές χώρες. Φοβάμαι ότι φέτος η κατάσταση θα είναι ακόμα χειρότερη, αφού ο κόσμος, μη έχοντας χρήματα να πληρώσει για το μαζούτ, έχει ξανά στραφεί στα καυσόξυλα».

Source link