Η Γερμανία κινδυνεύει με οικονομική κατάρρευση λόγω… Ουκρανίας

Η ίδια η Γερμανία έχει γίνει θύμα δημοσιονομικής λιτότητας, όπως έγινε στην Ελλάδα τα χρόνια των μνημονίων, και δεν μπορεί πλέον να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες των ομοσπονδιακών κρατών και των επιχειρήσεων.

Έγινε επίσης θύμα της συνεχούς χρηματοδότησης της Ουκρανίας, καθώς έχει δημιουργήσει τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα που συνταγματικά απαγορεύεται να «καλύψει». Μιλάμε για το περιβόητο και συνταγματικά κατοχυρωμένο «φρένο χρέους», το οποίο ενέταξε στο σύνταγμα το 2009.

Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, με την κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς να οδηγεί τη χώρα σε οικονομική καταστροφή, ο αυστηρός περιορισμός των κρατικών ελλειμμάτων δεν φαίνεται τελικά τόσο καλή ιδέα.

Έτσι, δεδομένου ότι η Γερμανία έχει παράσχει απεριόριστη χρηματοδότηση για τον πόλεμο της Ουκρανίας εναντίον της Ρωσίας, και επειδή, λόγω των αντιρωσικών κυρώσεων, δεν μπορεί πλέον να αποκτήσει φθηνό ρωσικό αέριο όπως μπορούσε πριν από χρόνια, γεγονός που έκανε τη γερμανική οικονομία ανταγωνιστική, το Βερολίνο ξαφνικά αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση. Για να χρηματοδοτηθεί επ’ αόριστον, δεν πρέπει να υπάρχει όριο χρέους.

Στην Ελλάδα, πολλοί θα πουν (και σωστά) ότι «ο Θεός τιμώρησε τη Γερμανία». Άλλωστε, οι δημοσιονομικοί περιορισμοί που επέβαλε η Γερμανία στην Ελλάδα στα χρόνια των μνημονίων οδήγησαν στην κυριολεκτική εξαθλίωση του ελληνικού λαού.

Σε δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε σήμερα, το 52% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της διάλυσης της κυβέρνησης συνασπισμού πριν από το τέλος της νομοθετικής περιόδου, ενώ το 36% πιστεύει ότι η κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει το έργο της. Όταν ρωτήθηκαν ποια εργαλεία πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να ξεπεραστεί η τρέχουσα δημοσιονομική κρίση, το 39% απάντησε «αυξάνοντας τους φόρους στους πλούσιους», το 35% «περικόπτοντας τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό» και το 17% «αναστέλλοντας το φρένο χρέους».

«Αυτό ήταν το μεγαλύτερο λάθος στη γερμανική οικονομική πολιτική τα τελευταία 20 με 30 χρόνια», δήλωσε στους Financial Times ο Jens Südekum, καθηγητής διεθνών οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Heinrich-Heine στο Ντίσελντορφ, αναφερόμενος στο «φρένο του χρέους». «Αυτή η ανοησία -γιατί έτσι είναι- είναι πλέον ενσωματωμένη στο Σύνταγμα και δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτήν».

Οι αμφιβολίες για το φρένο χρέους που προσπαθεί να επιβάλει η Γερμανία σε άλλες χώρες της ευρωζώνης έχουν αυξηθεί εκθετικά μετά την απόφαση σοκ την περασμένη εβδομάδα του συνταγματικού δικαστηρίου που ανέτρεψε τα σχέδια δαπανών και βύθισε τον εύθραυστο συνασπισμό του Scholz στη χειρότερη κρίση της διετούς διακυβέρνησής του.

Οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους αναβλήθηκαν επ’ αόριστον, με τη μελλοντική χρηματοδότηση για την Ουκρανία και άλλες σημαντικές δαπάνες να παγώνουν, με τα τρία κυβερνώντα κόμματα να διχάζονται για το τι θα κάνουν στη συνέχεια.

Το δικαστήριο μπλόκαρε την απόφαση της κυβέρνησης να μεταφέρει 60 δισ. ευρώ αχρησιμοποίητων δανειακών κεφαλαίων από τον προϋπολογισμό της πανδημίας στο «ταμείο για το κλίμα και τον μετασχηματισμό» (KTF), το οποίο χρηματοδοτεί έργα για τον εκσυγχρονισμό της γερμανικής βιομηχανίας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Οι δικαστές, μεγάλο μέρος των οποίων η συλλογιστική βασίστηκε στην αρχή και τις συνέπειες του «φρένου του χρέους», είπαν ότι η ανακατανομή των κεφαλαίων «δεν πληροί τις συνταγματικές απαιτήσεις για έκτακτο δανεισμό». Τώρα οι υπουργοί προσπαθούν μανιωδώς να βρουν πώς να καλύψουν την τρύπα των 60 δισεκατομμυρίων ευρώ στα οικονομικά της Γερμανίας.

Η κρίση ανέδειξε πώς οι ακούσιες συνέπειες ενός κανόνα χρέους που σχεδιάστηκε ως τρόπος να τονώσει την εμπιστοσύνη στα δημόσια οικονομικά της Γερμανίας κινδυνεύουν να αποσταθεροποιήσουν ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, με τεράστιες πιθανές συνέπειες για την ευρωζώνη. Τα ολοένα και πιο εξελιγμένα κόλπα που χρησιμοποιούν οι υπουργοί για την παράκαμψη του συνταγματικού κανόνα έχουν πλέον καταδικαστεί από το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας, αποδυναμώνοντας ενδεχομένως την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων στις ικανότητες των πολιτικών τους.

Ο κανόνας που εισήχθη για πρώτη φορά το 2009, περιορίζει το διαρθρωτικό έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο 0,35% του προσαρμοσμένου στον οικονομικό κύκλο ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και ουσιαστικά εμποδίζει τα 16 ομοσπονδιακά κρατίδια της Γερμανίας να έχουν καθόλου ελλείμματα.

Αυτό κορυφώθηκε με το δημοσιονομικό σύμφωνο του 2012, το οποίο υπαγόρευε αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία σε όλα τα μέλη της ευρωζώνης και το οποίο το Βερολίνο θεώρησε ως το πρώτο βήμα προς μια «δημοσιονομική ένωση».

Ωστόσο, οι ελπίδες για μεταρρύθμιση μπορεί να είναι απατηλές. Οποιεσδήποτε αλλαγές στο σύνταγμα απαιτούν πλειοψηφία δύο τρίτων στην Bundestag. Δεν είναι σαφές εάν οι Χριστιανοδημοκράτες, που είναι στην αντιπολίτευση, θα ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε μια τέτοια κίνηση.

«Και το αποτέλεσμα είναι ότι τελικά η δημοσιονομική πολιτική καθορίζεται από δικαστές και δικηγόρους, όχι από οικονομολόγους».“, είπε ένας Γερμανός αξιωματούχος. Συμφωνούμε μαζί του, αλλά εν μέρει, στην πραγματικότητα, η οικονομική πολιτική της Γερμανίας καθορίζεται όχι τόσο από τους Γερμανούς δικαστές όσο από τους πολιτικούς και από αυτούς από το εξωτερικό…

Source link