28.03.2024

Αθηναϊκά Νέα

Νέα από την Ελλάδα

Ποιος, πού και γιατί φεύγει από τη Ρωσία

Σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι πολίτες έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους και εγκαθίστανται σε νέο μέρος μετά τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους. Ποιοι είναι αυτοί και γιατί «ξεκινούν από το μηδέν», αν και πολλοί δεν είναι πια σε νεαρή ηλικία;

Λόγοι μετανάστευσης Ρώσων

Πολλοί αποφάσισαν να αλλάξουν τη ζωή πολύ πριν από τον Φεβρουάριο του 2022, εκφράζοντας ένα είδος διαμαρτυρίας για την προσάρτηση της Κριμαίας και πέφτοντας στην «κοόρτη των αντιφρονούντων». Άλλοι μετακόμισαν στη Γεωργία, άλλοι σε μια από τις ευρωπαϊκές χώρες. Αλλά για τους περισσότερους, το σημείο καμπής ήταν η πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία. Η Σβετλάνα, που τώρα ζει στο Βελιγράδι, λέει:

«Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, συνειδητοποίησα ότι δεν θα τελείωνε σύντομα, και επίσης ότι ο κόσμος δεν θα έβγαινε να διαμαρτυρηθεί. Ένιωσα τόσο συναισθηματικά όσο και ορθολογικά ότι ήταν λογικό να φύγω. Ήθελα να αποστασιοποιηθώ από τις αρχές όσο το δυνατόν περισσότερο. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα έπρεπε να φύγω, σχεδίαζα να αποσυρθώ στη Μόσχα, αγαπώ τη Ρωσία».

Η πρώτη μαζική μετανάστευση ξεκίνησε τον Μάρτιο-Απρίλιο του 2022. Αυτό το κύμα περιλάμβανε εκείνους που ήταν κατηγορηματικά κατά του πολέμου και, μη βλέποντας την υποστήριξη άλλων με τη μορφή διαμαρτυριών, ένιωθαν απομονωμένοι και σε κίνδυνο, γράφει Πολεμική αεροπορία.

Μετά ξεκίνησε η κινητοποίηση τον Σεπτέμβριο. Η ονομασία «μερική» ήταν παραπλανητική για λίγους ανθρώπους – ήταν σαφές ότι κανείς δεν ήταν ασφαλισμένος κατά της στράτευσης. Επιπλέον, υπήρχαν πληροφορίες για έλλειψη εκπαίδευσης και έλλειψη κατάλληλου εξοπλισμού για νεοσύλλεκτους. Όλα αυτά προκάλεσαν το επόμενο κύμα μαζικής μετανάστευσης, κυρίως προς το Καζακστάν και τη Γεωργία. Την ίδια ώρα, ο γραμματέας Τύπου του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ντμίτρι Πεσκόφ, αρνείται ότι το προσχέδιο ήταν η αιτία για την αποχώρηση των Ρώσων από τη χώρα και οι αρχές προσπαθούν να το αποτρέψουν. Μολονότι τον Απρίλιο καθιερώθηκε μια «διαδικτυακή επιστράτευση», οι νεοσύλλεκτοι μπορούσαν να εγγραφούν σε ψηφιακό μητρώο και να μην επιδοθούν αυτοπροσώπως κλητεύσεις.

Πόσοι Ρώσοι έφυγαν από τη χώρα και πού μετακόμισαν

Τώρα είναι αδύνατο να πούμε ακριβώς πόσοι Ρώσοι πολίτες μετακόμισαν σε νέο τόπο διαμονής, εγκαταλείποντας την πατρίδα τους. Τα δεδομένα κυμαίνονται από εκατοντάδες χιλιάδες έως αρκετά εκατομμύρια και υπάρχει μια ανοδική τάση σε αυτόν τον αριθμό. Το Forbes, επικαλούμενο πηγές εντός των ρωσικών αρχών, ανέφερε ότι μεταξύ 600.000 και 1 εκατομμυρίου άνθρωποι εγκατέλειψαν τη χώρα πέρυσι. Συγκρίσιμα στοιχεία παρουσίασαν οι ανεξάρτητες ρωσικές The Bell και RTVi.

Ωστόσο, η εύρεση μόνιμης κατοικίας είναι αρκετά δύσκολη. Μετά την έναρξη του πολέμου ΕΕ και οι ΗΠΑ δυσκόλεψαν τους Ρώσους να λάβουν βίζα. Ήταν πιο εύκολο στη Γεωργία και την Αρμενία. Και ορισμένες χώρες, όπως το Καζακστάν, έχουν αλλάξει νομοθεσία για να μειώσουν τη ροή μεταναστών από τη Ρωσία, περιορίζοντας τον αριθμό των ημερών για νόμιμη παραμονή ως τουρίστες.

Οι ελπίδες επιστροφής στη Ρωσία γίνονται σιγά σιγά άπιαστες, καθώς περισσότεροι άνθρωποι υποβάλλουν αίτηση για άδειες παραμονής για να μπορέσουν να εργαστούν (αν και ορισμένοι συνεχίζουν να εργάζονται εξ αποστάσεως για ρωσικές εταιρείες προς το παρόν).

Η Πολεμική Αεροπορία σημειώνει ότι τους τελευταίους 15 μήνες, άδεια παραμονής στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Καυκάσου, των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ασίας έχει λάβει συνολικά περίπου 150.000 Ρώσους. Η Υπηρεσία Ασύλου της ΕΕ αναφέρει ότι σχεδόν 17.000 Ρώσοι πολίτες έχουν υποβάλει αίτηση για πολιτικό άσυλο, αλλά λιγότεροι από 2.000 έχουν λάβει.

Σύμφωνα με το ρωσικό Υπουργείο Εσωτερικών, το 2022, 40% περισσότεροι πολίτες υπέβαλαν αίτηση για ξένα διαβατήρια σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα.

Ποιοι είναι αυτοί που άφησαν την πατρίδα τους

Οι Ρώσοι που έφυγαν είναι εκπρόσωποι διαφορετικών στρωμάτων της κοινωνίας. Πρόκειται για ειδικούς στον τομέα της πληροφορικής και δημοσιογράφους, καλλιτέχνες και σχεδιαστές, γιατρούς και γλωσσολόγους, επιστήμονες και δικηγόρους. Κυρίως πρόκειται για άτομα κάτω των 50 ετών. Υπάρχουν και εκπρόσωποι των LGBTQ+. Πολλοί ελπίζουν ότι τελικά η Ρωσία θα γίνει μια δημοκρατική χώρα. Η πλειοψηφία μοιράζεται δυτικές φιλελεύθερες αξίες. Οι κοινωνιολόγοι λένε ότι υπάρχουν στοιχεία ότι όσοι φεύγουν είναι νεότεροι, πιο μορφωμένοι και πιο πλούσιοι από αυτούς που μένουν. Οι περισσότεροι είναι από μεγάλες πόλεις. Το BBC μίλησε με μερικούς από τους Ρώσους μετανάστες.

Θωμάς από την Αγία Πετρούπολη. Ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Σουηδία και προσπάθησε να εξηγήσει στις αρχές εκεί γιατί η επιστροφή στη Ρωσία θα ήταν επικίνδυνη. Η αίτησή του απορρίφθηκε, αλλά άσκησε έφεση κατά της απόφασης:

«Είμαι ειρηνιστής και φοβόμουν ότι θα με έστελναν να σκοτώσω άλλους ανθρώπους. Είμαι ενάντια στην πολιτική της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας από το 2014. Η εισβολή και οι δολοφονίες αμάχων είναι απαράδεκτες».

Ένας άλλος άνδρας, ο οποίος συνελήφθη από τη ρωσική αστυνομία επειδή κάλεσε σε διαμαρτυρία ενάντια στη μερική κινητοποίηση, έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

«Αφού η Ρωσία ψήφισε νόμους για την «απαγόρευση της ομοφυλοφιλικής προπαγάνδας» και των «ψευδών ειδήσεων» σχετικά με τον ρωσικό στρατό, ήξερα ότι η απειλή για τη ζωή και την ελευθερία μου είχε αυξηθεί».

Ο Σεργκέι κατάγεται από το Ροστόφ-ον-Ντον και έχει διαφορετικά προβλήματα. Τώρα βρίσκεται στη Γεωργιανή Τιφλίδα και μιλά για τις πρώτες μέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία:

«Ό,τι κι αν συνέβαινε στη συνέχεια, η οικονομία επρόκειτο να πέσει. Μια εβδομάδα αργότερα, συναντηθήκαμε με τους φίλους μου και αποφασίσαμε ότι έπρεπε να προετοιμαστούμε [уйти]. Όσο περνούσαν οι μέρες, ο πόλεμος πλησίαζε. Είδαμε πολύ στρατιωτικό εξοπλισμό στο δρόμο για την Ουκρανία. Τα νοσοκομεία ήταν γεμάτα από τραυματίες. Το αεροδρόμιο του Ροστόφ ήταν κλειστό για πολιτικές πτήσεις, αλλά υπήρχαν πολλά αεροπλάνα και ξέραμε πού πήγαιναν».

Τον Σεπτέμβριο, μετά την ομιλία «κινητοποίησης» του Πούτιν, ο Σεργκέι έλαβε κλήση από τη μητέρα του, η οποία τον είχε επικρίνει στο παρελθόν για την έλλειψη πατριωτισμού του και είπε: «Μάζεψε τα πράγματά σου και φύγε». Ο άνδρας οδήγησε όλη τη νύχτα στη Γεωργία, όπου ζει τώρα. Αυτος λεει:

«Η γυναίκα και το παιδί μου είναι ακόμα στη Ρωσία. Πρέπει να πληρώσω τα έξοδα και τη διαμονή τους εκεί, και τα δικά μου εδώ. Δουλεύω δύο δουλειές – εξ αποστάσεως στην εταιρεία μου στη Ρωσία και εδώ σε μια μικρή επιχείρηση ενός φίλου».

Ο Σεργκέι εξοικονομεί χρήματα για να πάει την οικογένειά του από τη Ρωσία σε άλλη χώρα. Η σύζυγός του, που στο παρελθόν ήταν απρόθυμη, τώρα συμφωνεί ότι πρέπει να ψάξουν για μια νέα ζωή αλλού.

Τι σημαίνει η απώλεια των πολιτών της για τη Ρωσία

Η οικονομική επίδραση της εκροής εκατοντάδων χιλιάδων πλούσιων και μορφωμένων ανθρώπων από τη χώρα είναι εμφανής. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ρωσικής Alfa-Bank, το 1,5% του συνολικού εργατικού δυναμικού εγκατέλειψε τη Ρωσική Ομοσπονδία, η πλειοψηφία είναι ειδικοί υψηλής ειδίκευσης. Υπάρχει έλλειψη προσωπικού και δυσκολία στις προσλήψεις.

Στην αρχή του πολέμου, ανέφερε η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα, οι πολίτες απέσυραν από τους λογαριασμούς τους ένα ρεκόρ 1,2 τρισεκατομμυρίων ρούβλια (15 δισεκατομμύρια δολάρια). Δεν υπήρξε τέτοια κλίμακα στη Ρωσία από την οικονομική κρίση του 2008. Ο Sergey Smirnov, οικονομολόγος στη Ρωσική Εθνική Ακαδημία Επιστημών, είναι βέβαιος ότι η γενική τάση δεν θα αλλάξει – τα άτομα με υψηλότερα προσόντα θα συνεχίσουν να αναζητούν τρόπους να φύγουν:

«Η ζήτηση για ανθρώπους που μπορούν να επισκευάσουν αυτοκίνητα ή να φτιάξουν παπούτσια θα αυξηθεί. Δεν μου αρέσουν τα αποκαλυπτικά σενάρια, αλλά πιστεύω ότι αυτό θα οδηγήσει στο γεγονός ότι η παραγωγικότητα της ρωσικής οικονομίας θα συνεχίσει να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας της Ρωσίας δεν θα γνωρίζει αυτούς τους μετασχηματισμούς, επειδή το βιοτικό επίπεδο σε μικρές πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά ήταν πάντα χαμηλό και θα συνεχίσει να είναι και στο μέλλον.

Ο οικονομολόγος τονίζει ότι αυτές οι τάσεις θα επηρεάσουν, πρώτα απ ‘όλα, τις μεγάλες πόλεις – Μόσχα, Αγία Πετρούπολη, Αικατερινούπολη.

Και τι γίνεται με τους συνομιλητές της Πολεμικής Αεροπορίας που περιγράφονται παραπάνω;

Η Σβετλάνα από το Βελιγράδι δεν σχεδιάζει να επιστρέψει στη Ρωσία: «Εργάζομαι σε μια startup στη Μολδαβία, αλλά πρόσφατα έκανα αίτηση για δουλειά στην Ολλανδία».

Ο Σεργκέι βρίσκεται στην Τιφλίδα και αναζητά δουλειά στην ΕΕ. Αν και είναι δύσκολο για αυτόν: «Δεν έχω ρεπό, μερικές φορές δεν έχω αρκετό χρόνο για ύπνο, κοιμάμαι στο αυτοκίνητο».

Ο Τόμας βρίσκεται στη Σουηδία ελπίζοντας ότι δεν θα αναγκαστεί να επιστρέψει στη Ρωσία, όπου φοβάται την ομοφοβία. Μαθαίνει σουηδικά για να μπορεί να βρει οποιαδήποτε δουλειά…



Source link