«Η φτώχεια είναι σχεδόν αναπόφευκτη», λέει ο The Guardian, μιλώντας για τα δεινά των Αφγανών προσφύγων στην Ελλάδα.
Το σύστημα Catch-22 τους αφήνει άστεγους – αντιμετωπίζουν έξωση αφού τους χορηγηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα, αλλά δεν μπορούν να πληρούν τις προϋποθέσεις για επιδοτήσεις ενοικίου για αστέγους. Εκδοση Ο 70χρονος Mohammad Ashraf Rasuli, ο οποίος εξακολουθεί να ζει σε ένα διαμέρισμα στην Αθήνα αλλά αντιμετωπίζει έξωση: «Ακόμα και αύριο δεν ξέρουμε τι θα συμβεί σε εμάς».
Ζει με την οικογένειά του σε ένα δίχωρο διαμέρισμα στα προάστια της Αθήνας. Ένας πρώην δικαστής και νομικός σύμβουλος του υπουργείου Δικαιοσύνης του Αφγανιστάν που βοήθησε στη σύνταξη του συντάγματος του Αφγανιστάν το 2004 αντιμετωπίζει έξωση μαζί με την οικογένειά του, συμπεριλαμβανομένων τριών εγγονών. Αυτό είναι σύμφωνο με τους ελληνικούς κανόνες, που ορίζουν ότι μετά τη λήψη του καθεστώτος του πρόσφυγα, πρέπει να εγκαταλείψουν το κατάλυμα που τους παρέχεται εντός 30 ημερών.
Μετά την εκκένωση στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2021, όλη η οικογένεια βρισκόταν σε «σασπένς». Ήλπιζαν να επανενωθούν με συγγενείς στο Ηνωμένο Βασίλειο. Λόγω της θέσης του Ρασούλι, της κόρης του δημοσιογράφου και του γαμπρού του Φαζέλ Σουλτάνι, εισαγγελέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η οικογένεια κρύφτηκε μετά την εισβολή των Ταλιμπάν στην Καμπούλ. Ο/Η Rasuli λέει:
«Είχαμε πολλά προβλήματα γιατί οι Ταλιμπάν είπαν ότι αν κάποιος συνεργαστεί με ΜΚΟ ή διεθνείς οργανισμούς, θα σκοτωθούμε. Ήταν πολύ δύσκολο για μένα να είμαι εκεί. Κρυφτήκαμε σε πολλά μέρη μέχρι να μας εκκενώσουν».
Τα παιδιά τους σπουδάζουν σε ελληνικά σχολεία, αλλά πριν αποκτήσει το καθεστώς του πρόσφυγα, ο Ρασούλι φοβόταν να βγει έξω, φοβούμενος ότι θα ελεγχθούν τα έγγραφά του. Τώρα υπάρχουν πιστοποιητικά, αλλά πώς να νοικιάσετε ένα διαμέρισμα; Η πρόσβαση σε επιδοτήσεις ενοικίου απαιτεί συμφωνία μίσθωσης και οι ιδιοκτήτες δεν θα νοικιάσουν χωρίς επιβεβαίωση των επιδοτήσεων. Ο Μίνως Μουζουράκης, Υπεύθυνος Συνηγορίας Προσφύγων για την Περιφέρεια Αιγαίου (RSA), επισημαίνει ότι η οικογένεια Ρασούλη κάθε άλλο παρά μόνη της:
«Η φτώχεια είναι σχεδόν αναπόφευκτη για τους πρόσφυγες που αναγνωρίζονται στην Ελλάδα. Η προσδοκία ότι θα αποχωρήσουν γρήγορα παρά τον αποκλεισμό από την κοινωνική ασφάλιση και τις μεγάλες, συχνά καθυστερήσεις ενός έτους στην ενημέρωση των εγγράφων είναι μια πολιτική επιλογή που παραβιάζει τις νομικές υποχρεώσεις της χώρας υπό δικαιοδοσίες σε ολόκληρη την ήπειρο».
Η RSA έχει συγκεντρώσει περισσότερες από εκατό μαρτυρίες προσφύγων αναγνωρισμένων στην Ελλάδα που συλλέγουν άχρηστα χαρτιά στην Αθήνα και τα πωλούν σε εταιρείες ανακύκλωσης, κερδίζοντας 10-20 ευρώ την ημέρα. Πολλοί εξαρτώνται από καντίνες και δίκτυα αλληλεγγύης. Η Νομική Συντονίστρια Αθηνών για τους Πρόσφυγες Lucy Alper λέει:
«Η κατάσταση των αναγνωρισμένων προσφύγων στην Ελλάδα είναι τρομερή. Συνήθως, τα άτομα που έχουν λάβει καθεστώς προστασίας στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και την έλλειψη στέγης μετά από θετική απόφαση ασύλου. Το μοναδικό πρόγραμμα ένταξης Helios που χρηματοδοτείται από ΕΕ και εφαρμόζεται από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) δεν εξυπηρετεί τον σκοπό. Πολλά άτομα στο πρόγραμμα Helios δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στις περιορισμένες επιδοτήσεις ενοικίου που προσφέρονται, καθώς πρέπει πρώτα να ανοίξουν έναν ελληνικό τραπεζικό λογαριασμό, να καταθέσουν μια κατάθεση στο διαμέρισμα και να υπογράψουν σύμβαση κατοικίας μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας της κυβέρνησης. Εμπόδια σε κάθε στροφή, που επιδεινώνονται από τη γραφειοκρατία του ελληνικού συστήματος ασύλου. Παρά αυτές τις αναποδιές, οι άνθρωποι εκδιώκονται από τα σπίτια τους. Δεν υπάρχει σύστημα ασφαλείας».
Ο ΔΟΜ σημειώνει ότι 19.000 άτομα έχουν ήδη νοικιάσει ένα διαμέρισμα, υποδεικνύοντας τη «σκοπιμότητα των απαιτήσεων». Η οργάνωση πρόσθεσε:
«Υπάρχουν όλες οι απαραίτητες υπηρεσίες για την υποστήριξη αναγνωρισμένων προσφύγων στην εύρεση και ενοικίαση διαμερισμάτων… Ο ΔΟΜ, σε συνεννόηση με τους εταίρους του, παρέχει υποστήριξη και μετάφραση για την έκδοση όλων των απαραίτητων εγγράφων… Όταν προκύπτουν εμπόδια, παρέχεται στοχευμένη υποστήριξη για την επίλυση πιθανών προβλημάτων».
Ο Ρασούλι ελπίζει να ταξιδέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο στο πλαίσιο της πολιτικής Επανεγκατάστασης και Αφγανικής Βοήθειας (Arap), αλλά έχει απορριφθεί και εκκρεμεί. Η αρχική του επιστολή απόρριψης, την οποία είδε ο Guardian, ανέφερε ότι αφού έχει άσυλο στην Ελλάδα, θα έχει πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη και θα είναι σε σχετική ασφάλεια, γεγονότα που αμφισβητούνται από ΜΚΟ που έχουν τεκμηριώσει την επισφάλεια της ζωής των προσφύγων στην Ελλάδα.
Προς το παρόν, η οικογένεια μένει στην Αθήνα με την ελπίδα να της προσφερθεί ένα βραχυπρόθεσμο διαμέρισμα. Τίποτα δεν είναι σίγουρο στο μέλλον. Το ελληνικό υπουργείο Μετανάστευσης δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
* Όλα τα ονόματα έχουν αλλάξει για την προστασία της ταυτότητας.
Ωστόσο, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Νότης Μηταράκης και η υφυπουργός κα Σοφία Βούλτεψη έχουν ήδη αποστείλει επιστολή στη βρετανική εφημερίδα σχετικά με το δημοσίευμα, το οποίο «παρουσιάζει μια στρεβλή εικόνα της μεταναστευτικής κατάστασης στη χώρα μας. και το καθεστώς διαμονής των Αφγανών που έχουν καταφύγει στην Ελλάδα μετά την κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν». Η επιστολή του κ. Μηταράκη και της κυρίας Βούλτεψης αναφέρει:
«Το άρθρο φαίνεται να συγχέει δύο ξεχωριστά ζητήματα, δηλαδή το νομικό καθεστώς και την υποδοχή που προσφέρεται στους αιτούντες άσυλο και την ένταξη των αναγνωρισμένων προσφύγων. Και δυστυχώς τελικά δεν γίνεται να δώσουμε αντικειμενική εικόνα ούτε του ενός ούτε του άλλου. Το άρθρο δεν υπενθυμίζει επίσης στους αναγνώστες ότι πρόσφυγες όπως ο κ. Ρασούλη προσκλήθηκαν στην Ελλάδα από την κυβέρνηση στο πλαίσιο του προγράμματος έκτακτης ανθρωπιστικής βίζας μετά την πτώση της Καμπούλ, όπου περισσότεροι από 800 Αφγανοί πολίτες, μεταξύ των οποίων γυναίκες βουλευτές και δικαστές, έφτασαν με ασφάλεια. . Ενώ πολλές άλλες χώρες περνούν μήνες ή και χρόνια εξετάζοντας τις αιτήσεις. Το Υπουργείο αποφάσισε να παράσχει στέγη που κανονικά διατίθεται στους αιτούντες άσυλο σε όλα τα άτομα που γίνονται δεκτά από το Αφγανιστάν, ανεξάρτητα από την απόφασή τους να αναζητήσουν διεθνή προστασία στην Ελλάδα. Ως κάτοχος έγκυρης βίζας, ο κ. …Ρασούλη δεν κινδυνεύει απολύτως να συλληφθεί. Είναι πράγματι κρίμα να «φοβόταν να βγει σε περίπτωση ελέγχου των εγγράφων του», αλλά αυτός ο φόβος είναι αβάσιμος.
Όσον αφορά την περίπτωση του κ. Ρασούλη, επέλεξε να μην εκμεταλλευτεί την ευκαιρία να υποβάλει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα νωρίτερα από 7 μήνες μετά την άφιξή του στην Ελλάδα. Αυτή η απόφαση είναι απολύτως σεβαστή. Ωστόσο, οι ελληνικές αρχές έχουν λάβει οδηγίες να δώσουν προτεραιότητα στις υποθέσεις ασύλου για Αφγανούς που εκδιώχθηκαν από την πατρίδα τους. Η απόφαση του κ. Ρασούλη να μην υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας αμέσως μετά την άφιξή του σε καμία περίπτωση δεν έθεσε τον ίδιο ή την οικογένειά του σε μειονεκτική θέση, καθώς οι ελληνικές αρχές παρέτειναν τη βίζα του για όλη την περίοδο. Ο κ. Ρασούλη και η οικογένειά του έμεναν στο διαμέρισμα όλο αυτό το διάστημα.
Με την αίτηση ασύλου, ο κ. Ρασούλη απέκτησε αυτόματα όλο το φάσμα των δικαιωμάτων που χορηγούνται στους αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένου του ΑΦΜ και του ΑΦΜ. Του επιδόθηκε θετική απόφαση εντός 90 ημερών από την κατάθεση της αίτησης. Έκτοτε, συνέχισε να ζει σε κατοικίες που συνήθως διατίθενται στους αιτούντες άσυλο, παρά το γεγονός ότι οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες υποχρεούνται να εγκαταλείψουν τέτοιες κατοικίες 30 ημέρες μετά την αναγνώριση. Οι αρχές δεν έκαναν καμία ενέργεια για να εκδιώξουν αυτόν και την οικογένειά του από το διαμέρισμα».
Ολοκληρώνοντας την επιστολή του, ο κ. Νότης Μηταράκης αναφέρει: «Συνολικά, το άρθρο αυτό υπονομεύει σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ελληνικές αρχές τα τελευταία 3 χρόνια στον τομέα του ασύλου και της ένταξης, παρά τους γνωστούς δημοσιονομικούς περιορισμούς και τα οικονομικά προβλήματα».
More Stories
Συγκλονιστική περίπτωση: η αγνόηση των αποτελεσμάτων της βιοψίας οδήγησε σε τραγωδία
Εκτόξευση του υπερηχητικού πυραύλου Zircon στη Μεσόγειο Θάλασσα: τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα και τις ΗΠΑ
Ο Πούτιν και ο Τραμπ κάνουν τους πάντες