Τα τζάκια σκοτώνουν τόσους ανθρώπους όσο τα καυσαέρια των αυτοκινήτων

Σύμφωνα με ειδικούς, οι κάτοικοι της Αθήνας «πετάχτηκαν πίσω» κατά 30 χρόνια όσον αφορά την ποιότητα του αέρα στη μητρόπολη.

Ο καπνός από τα τζάκια και οι ξυλόσομπες, καθώς και οι ρύποι από τα οχήματα, ευθύνονται κυρίως για περίπου 10.000 πρόωρους θανάτους ετησίως στην Ελλάδα, σύμφωνα με ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Η μεσογειακή χώρα κατέχει την 3η θέση στην Ευρώπη από άποψη επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον διαβήτη (60,7 YDL ανά 100.000 κατοίκους) και 16ος στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (35,5 YDL ανά 100.000 κατοίκους).

Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει επίσης συνδεθεί με χρόνιες ασθένειες, με την Ελλάδα να κατατάσσεται τρίτη στην ευρωπαϊκή λίστα για τις επιπτώσεις του διοξειδίου του αζώτου στον διαβήτη. Συνολικά, η ατμοσφαιρική ρύπανση στοίχισε τη ζωή σε 311.000 Ευρωπαίους πολίτες το 2020, παραμένοντας η κορυφαία περιβαλλοντική απειλή της ηπείρου.

Τα νέα στοιχεία για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία των Ελλήνων προέρχονται από την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα. Σύμφωνα με έκθεση που καλύπτει το 2020, περίπου 8.800 άνθρωποι πέθαναν πρόωρα στην Ελλάδα λόγω της αύξησης των αιωρούμενων σωματιδίων, περίπου 1.900 λόγω αυξημένου διοξειδίου του αζώτου και 920 λόγω περίσσειας όζοντος. Οι μέγιστες τιμές για αυτές τις ουσίες είναι 5 μg/m3 για τα αιωρούμενα μικροσωματίδια, 10 μg/m3 για το διοξείδιο του αζώτου και 70 μg/m3 για το όζον.

Οι κύριες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα ελληνικά αστικά κέντρα είναι η κυκλοφορία οχημάτων και η θέρμανση. «Το χειμώνα η πιο σημαντική πηγή είναι η θέρμανση, δηλαδή η καύση βιομάζας, δηλαδή τζάκια και σόμπες», εξηγεί ο Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Μελετών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. «Αυτό το φαινόμενο εμφανίστηκε πριν από δέκα χρόνια, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, και παραμένει ισχυρό. Η ρύπανση από την καύση βιομάζας μας έχει επαναφέρει σε επίπεδα ρύπανσης 30 ετών, σε ορισμένες πόλεις συγκρίσιμες με τις ασιατικές χώρες. Φοβάμαι ότι φέτος η κατάσταση θα είναι ακόμη χειρότερη, καθώς ο κόσμος φοβήθηκε την άνοδο της τιμής του φυσικού αερίου και θα στραφεί ξανά σε καυσόξυλα και πέλλετ».

Η ατμοσφαιρική ρύπανση προκάλεσε σημαντικό αριθμό πρόωρων θανάτων σε 27 χώρες μέλη το 2020 ΕΕ. Υπολογίζεται ότι η υπέρβαση των μέγιστων τιμών που όρισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) για τα αιωρούμενα σωματίδια είχε ως αποτέλεσμα 238.000 θανάτους, για το διοξείδιο του αζώτου, 49.000 και για το όζον, 24.000 θανάτους:

• Αιωρούμενα (στερεά) σωματίδια. Ο μεγαλύτερος αριθμός πρόωρων θανάτων λόγω PM2,5 σημειώθηκε το 2020 στην Ιταλία, την Πολωνία, τη Γερμανία, τη Ρουμανία και την Ισπανία. Ωστόσο, όσον αφορά τον πληθυσμό, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Βουλγαρία επλήγησαν περισσότερο. Αντίθετα, τα χαμηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης καταγράφηκαν στην Ισλανδία, τη Φινλανδία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και την Εσθονία.

• Διοξείδιο του αζώτου. Ο μεγαλύτερος αριθμός πρόωρων θανάτων καταγράφηκε το 2020 στην Τουρκία, την Ιταλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Ως ποσοστό του πληθυσμού, ο μεγαλύτερος αριθμός πρόωρων θανάτων εντοπίστηκε στη Βουλγαρία, την Τουρκία, τη Ρουμανία, την Ελλάδα και τη Σερβία. Η καλύτερη κατάσταση καταγράφεται στην Εσθονία, την Ισλανδία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία και τη Δανία.

• Οζο. Οι χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό πρόωρων θανάτων από αυτό το είδος ατμοσφαιρικής ρύπανσης το 2020 ήταν η Ιταλία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Τουρκία. Ως ποσοστό του συνολικού πληθυσμού, η Αλβανία, το Μαυροβούνιο, η Ελλάδα, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Βόρεια Μακεδονία επλήγησαν περισσότερο.

Σε σύγκριση με το 2020 και το 2019, ο αριθμός των πρόωρων θανάτων που σχετίζονται με τα αιωρούμενα σωματίδια έχει αυξηθεί, ενώ η αντίστοιχη ποσότητα διοξειδίου του αζώτου και όζοντος έχει μειωθεί. Όπως σημειώνει η έκθεση, ο αριθμός των πρόωρων θανάτων λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης υπερτερεί του αριθμού των πρόωρων θανάτων λόγω της πανδημίας.

Source link