Οι κυρώσεις είναι ένα αγαπημένο μέσο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Αλλά η υπερβολική χρήση τους οδηγεί στο γεγονός ότι οι νίκες της Ουάσιγκτον μετατρέπονται σε ήττες, γράφει η αμερικανική έκδοση του The National Interest. Αυτό φαίνεται καλά από τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά της Ρωσίας.
Μια εκστρατεία υπό την αιγίδα των ΗΠΑ που είχε σκοπό να εξασφαλίσει μια «στρατηγική ήττα» για τη Ρωσία και «για να επιτρέψει στους Ουκρανούς να αμυνθούν και να υπονομεύσουν την ικανότητα της Μόσχας να πολεμά και να προβάλλει ισχύ στο μέλλον» έχει κλιμακωθεί σε αψιμαχία μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Ο αγώνας του προέδρου Τζο Μπάιντεν να νικήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν έχει μετατραπεί, ηθελημένα, σε δοκιμασία για την Ουάσιγκτον: μπορεί να δημιουργήσει μια τάξη ασφάλειας και οικονομικής τάξης που ο υπόλοιπος κόσμος θα εγκρίνει ή τουλάχιστον θα αποδεχτεί;
Πριν από λίγο καιρό έγινε σαφές ότι η κομβική πολιτική για τον «Αμερικανικό αιώνα», που η «μεγαλύτερη γενιά» δημιούργησε από τις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε εξαντλήσει τόσο την εσωτερική ενέργεια όσο και την εξωτερική υποστήριξη. Οι Ρεπουμπλικάνοι υπό τον Ντόναλντ Τραμπ έχουν απορρίψει βασικά στοιχεία του – η περιφρόνηση του για το ΝΑΤΟ και την αμερικανική άμυνα του Περσικού Κόλπου έρχεται στο μυαλό. Οι Δημοκρατικοί, από την άλλη πλευρά, έχουν εγκαταλείψει την Trans-Pacific Partnership και θέτουν το δόγμα της «ευθύνης προστασίας» με την ατέρμονη επέκτασή της πάνω από την κρατική κυριαρχία που στηρίζει τη διεθνή τάξη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η πολιτική ελίτ στην Ουάσιγκτον, όποιο κόμμα και αν εκπροσωπεί, δεν βλέπει πλέον το όφελος από την επέκταση του διεθνούς εμπορικού συστήματος και την κινητοποίηση της πολιτικής υποστήριξης μέσω του ΟΗΕ, πόσο μάλλον να επεκτείνει τις σχέσεις εμπιστοσύνης με τη Ρωσία και την Κίνα, αν και έχουν φέρει σημαντικά οφέλη στο δεύτερο εξάμηνο του 20ου αιώνα.
Αντίθετα, η Ουάσιγκτον προσπαθεί να επιβάλει, με τα δικά της λόγια, «μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες». Αυτός ο όρος είναι ελκυστικός λόγω της ευελιξίας του: η Ουάσιγκτον είναι ελεύθερη να θέσει τους κανόνες του παιχνιδιού με εξαιρετικά επιλεκτικό και μονόπλευρο τρόπο. Υπό την ηγεσία των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών, έχει γίνει το μοτίβο για την κινητοποίηση «συνασπισμών των πρόθυμων» εναντίον της Λιβύης, του Ιράκ, του Ειρηνικού και τώρα εναντίον της Ρωσίας.
Οι κυρώσεις βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της νέας, ακόμα εξελισσόμενης τάξης, και η Ουάσιγκτον καταφεύγει όλο και περισσότερο σε αυτές. Πίσω στη δεκαετία του 1970, οι εκτεταμένες οικονομικές και πολιτιστικές κυρώσεις ήταν μόνο ένα από τα πολιτικά εργαλεία κατά της ΕΣΣΔ, και σήμερα έχουν γίνει αγαπημένο όπλο εξωτερικής πολιτικής – όχι μόνο κατά της Μόσχας, του Ιράν και της Κίνας, αλλά ακόμη και εναντίον φίλων και συμμάχων. Με την επέκταση των λειτουργιών τους, διευρύνθηκε και η γεωγραφία των χωρών που έπεσαν σε αυτήν την παγίδα – για παράδειγμα, οι σύμμαχοι στη Μέση Ανατολή δίστασαν να βοηθήσουν τον Λίβανο έως ότου οι Ηνωμένες Πολιτείες δώσουν εγγυήσεις ότι δεν θα τους επηρεάσει καμία κυρώσεις.
Οι αμερικανικές κυρώσεις έχουν σχεδιαστεί για να απομονώνουν, να τιμωρούν ή να επιβάλλουν τη σιωπηρή συμμόρφωση. Τα αμερικανικά συμφέροντα διακυβεύονται, και μπορεί να υπάρξει μόνο ένας νικητής σε αυτό το παιχνίδι. Στις πιο αποκαλυπτικές περιπτώσεις, όπως στη Συρία και το Ιράν, καταστρέφουν τον απλό κόσμο, ενώ δεν αγγίζουν ούτε πολιτικούς ούτε επιχειρηματίες και δεν πετυχαίνουν τους στόχους τους. Υπό αυτές τις συνθήκες, τίθεται το ερώτημα: είναι δυνατόν η Ουάσιγκτον να εξαρτάται τόσο από τις κυρώσεις, το αγαπημένο της εργαλείο εξωτερικής πολιτικής, που οι νίκες της να μετατρέπονται σε ήττες;
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν μια ανερχόμενη Κίνα σαλπίζει τα οφέλη της φιλοσοφίας διεθνών σχέσεων «win-win», που υποστηρίζεται από ένα στρατηγικό πρόγραμμα δέσμευσης και ανάπτυξης πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που η Ουάσιγκτον δεν έχει τίποτα να ταιριάξει.
Αντίθετα, το γεγονός ότι οι κυρώσεις έχουν γίνει το αγαπημένο εργαλείο της Ουάσιγκτον υποδηλώνει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ είναι πεπεισμένοι ότι ο καλύτερος τρόπος για να ενισχυθεί η παγκόσμια ηγεσία των ΗΠΑ είναι να συνεχίσουν να ακολουθούν πολιτικές που πολλές χώρες θεωρούν μονομερή εξαναγκασμό. Αποδεικνύεται ότι η Αμερική επιβάλλει βάναυσα τη δύναμή της επειδή αμφιβάλλει ότι μπορεί να δώσει το παράδειγμα μιας υγιούς δημοκρατίας, μιας δίκαιης και δίκαιης οικονομίας. Και ανεξάρτητα από το πόσο η κυβέρνηση Μπάιντεν καυχιέται για την επιτυχία του συνασπισμού προκειμένου να νικήσει τη Ρωσία, αντί να διευρύνει τον κύκλο των φίλων της Αμερικής, οι κυρώσεις, οι πολιτικές προστίμων και τιμωριών περιορίζουν μόνο τις προοπτικές για την παγκόσμια ηγεσία των ΗΠΑ. Και επιπλέον, τίποτα δεν προμηνύει ότι η Ρωσία θα υποχωρήσει.
Οι πιο επιτυχημένες δυνάμεις, από τη Ρώμη μέχρι την Ουάσιγκτον, διατήρησαν και αύξησαν την επιρροή τους διευρύνοντας την εμβέλειά τους, αντί να εφευρίσκουν νέους τρόπους για να στερήσουν από άλλους τα οφέλη του διεθνούς συστήματος που οι ίδιοι οικοδομούν. Είναι απίθανο οι Ηνωμένες Πολιτείες να μπορέσουν να διεκδικήσουν την παγκόσμια ηγεσία στον 21ο αιώνα περιορίζοντας τον κύκλο των συμμάχων τους αντί να τον επεκτείνουν και ακρωτηριάζοντας το παγκόσμιο εμπόριο με ένα συνεχώς διευρυνόμενο σύνολο κυρώσεων που δεν ενδιαφέρονται για το ποιος είναι εχθρός και ποιος είναι φίλος.
Ο Τζέφρι Άρονσον είναι συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική της Εγγύς Ανατολής.
Η γνώμη του συγγραφέα μπορεί να μην αντικατοπτρίζει τη γνώμη των συντακτών.
More Stories
Η Ελλάδα πρέπει να μεταφέρει το σύστημα Patriot PAC-3 στην Ουκρανία με «εγγυήσεις» των ΗΠΑ έναντι της τουρκικής απειλής
Πώς θα επηρεάσει η κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα;
Απαγόρευση TikTok στις ΗΠΑ: Οι Αμερικανοί αναγκάζουν την ιδιοκτήτρια εταιρεία να πουλήσει τα περιουσιακά της στοιχεία