Όλη η αλήθεια για τις μωβ μέδουσες: σε ποιες περιοχές της Ελλάδας βρίσκονται συχνά, πόσο επικίνδυνες

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι μωβ μέδουσες έχουν συχνά πιο χλωμό χρώμα, όχι τόσο κορεσμένες όσο συχνά φαίνονται ότι είναι. Αλίμονο, φέτος το καλοκαίρι, για κάποιους η μωβ μέδουσα έχει γίνει «μαρτύριο» – όταν θέλεις να κολυμπήσεις, αλλά φοβάσαι.

Η πανταχού παρούσα εξάπλωση της μωβ μέδουσας (Pelagia noctiluca), αν και ξεκίνησε το 2020, τράβηξε ιδιαίτερη προσοχή από τους ειδικούς τον Μάιο του τρέχοντος έτους και έλαβε εκτεταμένη κάλυψη, κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς και στα μέσα ενημέρωσης. Πόσο όμως πρέπει να μας ενδιαφέρει η παρουσία των μωβ μέδουσες στις παραλίες; Σε ποιους τομείς κυριαρχούν; Και τι πρέπει να κάνουμε αν δούμε μια μοβ μέδουσα ή μας τσιμπήσει;

«Υπάρχουν τουλάχιστον 10 είδη μεδουσών στην Ελλάδα που προκαλούν ανησυχία γιατί μπορεί να προκαλέσουν εγκαύματα (μπορεί να χρειαστείτε ακόμη και ιατρική φροντίδα, ανάλογα με το πόσο ευάλωτο είναι το σώμα του κάθε ατόμου)», λέει ο Χρήστος Τακλής, θαλάσσιος βιολόγος και διευθυντής. του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας.

Οι μωβ μέδουσες δεν είναι αβλαβείς

Όπως εξηγεί ο ειδικός, για άλλα είδη ισχύει ότι «μερικά μπορούν να διεισδύσουν στο δέρμα, όπως η κνιδάρια (Cnidaria). Αυτός ο τύπος θαλάσσιας ζωής έχει πολλαπλά καλά ανεπτυγμένα κύτταρα τσιμπήματος (νηματοκύστεις) στα πλοκάμια που μπορούν να διεισδύσουν στο ανθρώπινο δέρμα. Ένα μόνο πλοκάμι μπορεί να εκτοξεύσει χιλιάδες νηματοκύστεις στο δέρμα κατά την επαφή. Και προκαλούν φλεγμονή – πολλαπλά κυστίδια (φλύκταινες) στο δέρμα.

Ενώ οι άλλοι μπορεί να μας επιπλήξουν και εμείς να μην νιώθουμε καν τίποτα. Ή θα νιώσετε ένα ελαφρύ κάψιμο, ή μια φαγούρα που διαρκεί πολύ λίγο, έστω και ένα δευτερόλεπτο, χωρίς να προκαλεί συνέπειες και προβλήματα. Δυστυχώς, σύμφωνα με τον κ. Τακλή, η μωβ μέδουσα δεν ταξινομείται ως αβλαβής.

«Οι μωβ μέδουσες είναι ένα από εκείνα τα είδη που μας ανησυχούν. Γιατί η «συνάντηση» μαζί της μπορεί να είναι επικίνδυνη, ακόμη και να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα. Η έκθεση στην τοξίνη που περιέχεται στα κεντρικά κύτταρα της μωβ μέδουσας δεν εκδηλώνεται απαραίτητα κατά τη διάρκεια του «τσιμπήματος». Για παράδειγμα δύσπνοια ή σπασμοί μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγες ώρες από το τσίμπημα από μέδουσα. Ακόμη και σύμφωνα με μετά από μερικές ημέρες ένα άτομο μπορεί να έχει συμπτώματα όπως διάρροια, έμετο», λέει ο ειδικός.

Ένα «τσίμπημα» μιας μέδουσας μπορεί να προκαλέσει πόνο που διαρκεί έως και δύο εβδομάδες, ερυθρότητα, πρήξιμο και φαγούρα. Λιγότερο συχνά, μπορεί να εμφανιστεί μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση που αφήνει σημάδια ακόμη και χρόνια μετά το δάγκωμα.

Μωβ μέδουσες: πώς να μάθετε πού υπάρχουν πολλές από αυτές

Τα τελευταία χρόνια, και ειδικά στο σημερινό, λόγω της κορυφαίας κατανομής των μωβ μέδουσες, πολλοί αναζητούν τρόπο να ενημερωθούν για τις «προβληματικές περιοχές». Η απάντηση σε αυτό ήταν η Jelly Report (jellyfish – jellyfish στα αγγλικά). Η πύλη εκδίδει μια ειδοποίηση κάθε εβδομάδα που δείχνει τις περιοχές όπου υπήρχαν οι περισσότερες αναφορές για μοβ μέδουσες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο iNaturalist συμμετέχουν μόνο 465 άτομα, τα οποία καταγράφουν παρατηρήσεις μεδουσών. Η ομάδα Jellyfish in Greece έχει 26.000 μέλη που παρέχουν λεπτομέρειες για το πού βρίσκονται οι μέδουσες, αν έχουν τσιμπηθεί και γενικά λεπτομερείς πληροφορίες.

Δύο «κόκκινες» ζώνες

Το ερώτημα «ανά εκατομμύριο» είναι ποιες περιοχές έχουν το πιο σοβαρό πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες και αν υπάρχει μοτίβο στην κατανομή τους σε μια συγκεκριμένη περιοχή. «Δυστυχώς, δεν υπάρχει μοτίβο, γιατί το φαινόμενο της μωβ μέδουσας εξαρτάται εξ ολοκλήρου από δύναμη και κατεύθυνση άνεμος και υποβρύχια ρεύματα. Το πρωί της μιας μέρας μπορείς να δεις πολλές μέδουσες σε μια περιοχή και αύριο σε μια άλλη, ανάλογα με τις συνθήκες», λέει ο Χρήστος Τακλής.

Όπως φαίνεται από την τελευταία έκθεση πραγματογνωμοσύνης, η Αττική και το Ιόνιο έχουν τα σοβαρότερα προβλήματα. Σύμφωνα με την Jelly Report Group, ο αριθμός των μωβ μέδουσες έχει αυξηθεί πρόσφατα στα περισσότερα μέρη του κόσμου.

Τι να κάνουμε αν δούμε μια μοβ μέδουσα στην παραλία, ή ξαφνικά μας τσιμπήσει;

Ο Χρήστος Τακλής απαντά: «Αν είναι πολλοί, αφήνουμε το νερό ή δεν μπαίνουμε καθόλου στη θάλασσα. Αν δούμε 1-2 ή περισσότερα άτομα, σε απόσταση μεταξύ τους, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη μάσκα για να δούμε αν υπάρχει μέδουσα κοντά (κατά προτίμηση κρατάμε απόσταση 1-2 μέτρων από τη θαλάσσια ζωή). Πρέπει να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί όταν κολυμπάτε στη θάλασσα. Αν ο καιρός είναι συννεφιασμένος, το νερό δεν είναι τόσο καθαρό και είδαμε τουλάχιστον 1 μέδουσα, καλύτερα να μην μπούμε καθόλου στο νερό, να μην θέσουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο».

Τέλος, ένας θαλάσσιος βιολόγος και διευθυντής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας εξηγεί τι πρέπει να κάνουμε αν τσιμπηθεί από μωβ μέδουσα: «Αν σε τσιμπήσει μέδουσα, πρέπει να βγεις από τη θάλασσα, να στεγνώσεις το δαγκωμένο μέρος (χωρίς να το τρίψεις ) και εφαρμόστε μια κρέμα κορτιζόνης (για παράδειγμα, Fucicort) Εάν έχουν μείνει πλοκάμια στο δέρμα, πρέπει πρώτα να το ξεπλύνετε με θαλασσινό νερό και να αφαιρέσετε τα υπολείμματα με μια πλαστική κάρτα. Το δεύτερο βήμα είναι να αλείψετε το σημείο του δαγκώματος με ένα ” πάστα» – ένα μείγμα μαγειρικής σόδας και θαλασσινού νερού και στη συνέχεια απλώστε μια κρέμα κορτιζόνης.

Source link