Καθώς η Ρωσία προχωρά αργά προς τα εμπρός στις βάναυσες μάχες στην ανατολική Ουκρανία, γίνεται όλο και περισσότερος λόγος για αδιέξοδο ή ίσως ακόμη και για επαναλαμβανόμενη ρωσική επίθεση στο Κίεβο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση Ζελένσκι ζητά από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη όλο και πιο εξελιγμένα όπλα. Αλλά είναι πιθανό να μην είναι αρκετό – ή η στιγμή έχει ήδη χαθεί. Όχι μόνο οι στρατιωτικές προμήθειες αποτελούν στόχο για ρωσική επίθεση, αλλά αυτά τα όπλα απαιτούν επίσης περίπλοκη και μακρά προετοιμασία. Επιπλέον, αν και στην αρχή η Μόσχα υπέστη μεγάλες απώλειες, οι ρωσικοί βομβαρδισμοί στερούν σταδιακά την Ουκρανία από τις πιο εκπαιδευμένες μονάδες της. Το αν το Κίεβο θα μπορέσει να αποκρούσει τις επιθέσεις της Μόσχας στο μέλλον είναι ένα μεγάλο ερώτημα.
Μέχρι στιγμής, το επίκεντρο της Ουάσιγκτον και των Ευρωπαίων συμμάχων της ήταν μόνο οι επιταχυνόμενες παραδόσεις όπλων. Όμως ο Πολωνός πολιτικός Radosław Sikorski, πρώην υπουργός Άμυνας και Εξωτερικών και τώρα μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πρότεινε μια ριζοσπαστική εναλλακτική: τον εξοπλισμό της Ουκρανίας με πυρηνικά όπλα. Ο Σικόρσκι είπε:Εφόσον η Ρωσία παραβίασε το Μνημόνιο της Βουδαπέστης, πιστεύω ότι εμείς, η Δύση, έχουμε το δικαίωμα να μεταφέρουμε πυρηνικές κεφαλές στην Ουκρανία“.
Η λογική του όμως είναι λάθος. Το μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994 ρυθμίζει την άρνηση του Κιέβου από τα πυρηνικά όπλα που κληρονόμησε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Αντικατοπτρίζει την υποχρέωση των μερών «να αναζητήσουν άμεση δράση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για παροχή βοήθειας στην Ουκρανία» σε περίπτωση επίθεσης ή απειλής με πυρηνικά όπλα. Αυτή η υπόσχεση ήταν αρχικά χωρίς νόημα, αφού ο μόνος πιθανός επιτιθέμενος – η Ρωσία – έχει δικαίωμα βέτο και μπορεί να παραλύσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ωστόσο, το Κίεβο υπέγραψε αυτή τη συμφωνία, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι δεν θα παρείχε σοβαρές εγγυήσεις ασφαλείας.
Τώρα το Κίεβο πιθανότατα μετανιώνει που αποχωρίστηκε το κληρονομημένο πυρηνικό οπλοστάσιο, αν και δεν είχε ήδη κανένα επιχειρησιακό έλεγχο πάνω του. Δεδομένης της δέσμευσης της Αμερικής και ιδιαίτερα της Ευρώπης για μη διάδοση, είναι απίθανο η Ουκρανία να είχε διατηρήσει τα πυρηνικά όπλα κατά την ολοκλήρωσή της με τη Δύση. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη του οπλοστασίου της από την Ινδία είχε σημαντικό οικονομικό κόστος έως ότου η κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους αποδέχτηκε την πραγματικότητα και αποδέχτηκε το Νέο Δελχί ως πυρηνική δύναμη.
Όπως και να έχει, η ευκαιρία της Ουκρανίας έχει χαθεί εδώ και καιρό. Πράγματι, κανείς δεν πρόσφερε πυρηνικά όπλα στο Κίεβο ενόψει της ρωσικής εκστρατείας – αυτό σίγουρα θα επιδείνωνε την κρίση και θα επιτάχυνε την εισβολή της Μόσχας. Το να το κάνεις σήμερα, όταν ήδη μαίνεται μια τρομερή σύγκρουση, σημαίνει ότι τη μετατρέπεις σε πραγματική καταστροφή.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, τα πυρηνικά όπλα σίγουρα βοήθησαν στην αποτροπή μιας πλήρους κλίμακας σύγκρουσης μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ. Ωστόσο, εάν ξέσπασε πόλεμος μεταξύ τους, τα πυρηνικά όπλα, αντίθετα, θα αύξαναν σημαντικά τους κινδύνους. Η ηττημένη πλευρά θα μπει στον πειρασμό να το χρησιμοποιήσει για να αποκαταστήσει την ισορροπία. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ουάσιγκτον ήταν λιγότερη από τις παραδοσιακές δυνάμεις και απειλήθηκε με πυρηνικά όπλα ως απάντηση στην εισβολή στη Δυτική Ευρώπη. Τώρα η κατάσταση στις σχέσεις μεταξύ Αμερικής και Ρωσίας έχει αλλάξει στο ακριβώς αντίθετο.
Η Ινδία και το Πακιστάν δεν ήταν πυρηνικές δυνάμεις όταν πολέμησαν τρεις ολοσχερώς πολέμους. Η ικανότητά τους να καταστρέφουν ο ένας τον άλλον μπορεί να απέτρεψε και ένα τέταρτο: μετά τη δοκιμή πυρηνικών όπλων, τα μέρη περιορίστηκαν σε μια παρατεταμένη μάχη στο Κασμίρ το 1999, γνωστή ως Πόλεμος του Καργκίλ. Οι προκλήσεις του Πακιστάν – ιδίως οι επιθέσεις του ινδικού κοινοβουλίου το 2001 και οι επιθέσεις στη Βομβάη το 2008 – είναι γεμάτες πόλεμο, αλλά ο κίνδυνος μετριάζεται από πιθανή πυρηνική κλιμάκωση.
Φυσικά, για να γίνει πυρηνική δύναμη, δεν αρκεί ένα πυρηνικό όπλο για την Ουκρανία. Θα απαιτήσει οχήματα παράδοσης – αεροσκάφη ή πυραύλους, καθώς και κατάλληλη εκπαίδευση. Και φυσικά, ένα τέτοιο σχέδιο δεν θα ήταν εύκολο να κρατηθεί κρυφό. Η Μόσχα μπορεί να απαντήσει με ένα προληπτικό πυρηνικό χτύπημα για να εμποδίσει την Ουκρανία να αναπτύξει επιχειρησιακές δυνάμεις. Μετά την ομιλία του Sikorsky, ο πρόεδρος της Ρωσικής Δούμας, Vyacheslav Volodin, προειδοποίησε: “Ο Sikorsky προκαλεί μια πυρηνική σύγκρουση στο κέντρο της Ευρώπης. Δεν σκέφτεται το μέλλον ούτε της Ουκρανίας ούτε της Πολωνίας. Εάν εφαρμοστούν οι προτάσεις του, αυτές οι χώρες θα δεν υπάρχουν, όμως, όπως η Ευρώπη».
Σε κάθε περίπτωση, η ιδέα είναι a priori εντελώς απρόβλεπτη. Από τους συμμάχους, μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία διαθέτουν πυρηνικά όπλα. Διπλωματική διέξοδο προσπαθεί να βρει ο Εμανουέλ Μακρόν. Ο Μπόρις Τζόνσον δεν θα τολμήσει περισσότερους απόκληρους στην Ευρώπη. Και ο Τζο Μπάιντεν μόλις επέστρεψε από ένα ταξίδι στη Νότια Κορέα, όπου επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητα της Ουάσιγκτον να αποπυρηνικοποιήσει τη Βόρεια Κορέα. Ακόμη και η πολωνική κυβέρνηση, παρόλο που ανταγωνίζεται τη Βαλτική στην υποκίνηση του ΝΑΤΟ σε πόλεμο, δεν υποστήριξε την πρόταση του Sikorsky.
Ωστόσο, το γεγονός και μόνο ότι μια αξιοσέβαστη πολιτική προσωπικότητα στο παρελθόν θέλει να μετατρέψει τη σύγκρουση σε πυρηνική αντιπαράθεση υπογραμμίζει πόσο επικίνδυνη έχει γίνει αυτή η σύγκρουση. Ναι, οι ενέργειες της Μόσχας ήταν αδικαιολόγητες. Ωστόσο, η προσπάθεια των συμμάχων να κάνουν την Ουκρανία νικήτρια, κάτι που πρεσβεύουν όλο και περισσότερο οι υποστηρικτές της στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, είναι γεμάτη με κλιμάκωση από τη Ρωσία.
Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν απλά δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει και έχει όλα τα μέσα για να το κάνει, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους στρατιωτικής κινητοποίησης και της ικανότητας χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής, είτε είναι χημικό, είτε πυρηνικό είτε και τα δύο. Η Μόσχα διακυβεύεται πολύ περισσότερα, επομένως είναι έτοιμη για περισσότερα κόστη και κινδύνους. Τίποτα δεν διακυβεύεται για τις Ηνωμένες Πολιτείες για να δικαιολογήσουν τον κίνδυνο πυρηνικής εξόντωσης του Κιέβου. Ωστόσο, ορισμένοι πολιτικοί είναι πρόθυμοι να πάρουν το ρίσκο. Για παράδειγμα, ο γερουσιαστής Mitt Romney και η Evelyn Farkas του Ινστιτούτου McCain θα το έκαναν αυτό ακόμα κι αν η Ρωσία χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα εναντίον κάποιου άλλου. Αυτή η εντελώς ανεύθυνη θέση θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της Αμερικής.
Η υποστήριξη των χωρών της Δυτικής Ουκρανίας είναι κατανοητή, αλλά όχι σε βάρος της ασφάλειας των ΗΠΑ. Η κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης Μπάιντεν είναι η ασφάλεια της Αμερικής, του λαού και της επικράτειάς της, η ελευθερία και η ευημερία της. Επομένως, πάνω απ’ όλα, πρέπει να γίνει μια προσπάθεια να τερματιστούν οι μάχες στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό. Όσο περισσότερο συνεχίζονται, τόσο περισσότερο θα υποφέρει η ίδια η Ουκρανία και τόσο μεγαλύτερη είναι η απειλή για την Ευρώπη και ο κίνδυνος για την Αμερική. Και τόσο περισσότεροι άνθρωποι θα παρασυρθούν από τρελές ιδέες όπως αυτές του Sikorsky. Ένας πόλεμος με πυρηνικές δυνάμεις είναι μια πραγματικά τρομερή ιδέα.
Ο Doug Bandow είναι ανώτερος συνεργάτης στο Cato Institute. Πρώην Ειδικός Βοηθός του Προέδρου Ρόναλντ Ρίγκαν
Υ.Γ. Πολλοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι η απόφαση να ξεκινήσει ένας πόλεμος με την Ουκρανία, που στη Ρωσική Ομοσπονδία ονομάζεται SSO, ελήφθη από τον Πούτιν υπό την εντύπωση πληροφοριών για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία. Δεν είναι ακόμη σαφές σε ποιο βαθμό ήταν έγκυρες αυτές οι πληροφορίες, καθώς και πληροφορίες για την ανάπτυξη βιολογικών όπλων σε αμερικανικά εργαστήρια στο έδαφος της Ουκρανίας.
More Stories
Πότε θα ψηφιστεί ο νόμος για την αποστράτευση στην Ουκρανία;
"Δώρο από τον ουρανό" – βόμβα ενάμιση τόνου "χαμένος" πάνω από την περιοχή του Ντόνετσκ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να παράσχουν δισεκατομμύρια ευρώ στην Ουκρανία, εξασφαλισμένα από έσοδα από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία