Ο Δήμος Αθηναίων ξεκινά ξανά το πρόγραμμα κοινωνικής στέγασης

Μόνο το 1,6% του πληθυσμού ζει σε συγκροτήματα κοινωνικών κατοικιών στη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας, ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό σε σύγκριση με άλλες μητροπολιτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μετά από δύο δεκαετίες αδράνειας, η Ελλάδα ανοίγει ξανά συζήτηση για την κοινωνική στέγαση. Μετά τους δήμους της Αρχιεπισκοπής Θεσσαλονίκης που παρουσίασαν κοινό σχέδιο πριν από λίγους μήνες και τις πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Εργασίας, ο δήμος Αθηναίων παρουσίασε χθες τη δική του πρόταση. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν μηχανισμό επιδοτούμενης στέγασης, ο οποίος θα λειτουργεί στο πρότυπο του προγράμματος «Εστία» (σπίτι, στέγαση, στέγαστρα) και με το πρώτο τετράγωνο κατοικιών να περιλαμβάνεται ήδη σε αυτό.

Την πρόταση κατέθεσε ο δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα βασικά σημεία της πρότασης είναι τα εξής:

• Το πρόγραμμα θα διαχειρίζεται η ΕΑΤΑ Α.Ε., νομικό πρόσωπο του Δήμου Αθηναίων, η οποία σήμερα λειτουργεί πρόγραμμα στέγασης αιτούντων άσυλο («Εστία»). Στο πλαίσιο του προγράμματος της ΕΑΤΑ Α.Ε. κατάφερε να χρονολογήσει περίπου 400 διαμερίσματα, προσφέροντας 8.000 κλίνες.
• Η δομή του προγράμματος θα είναι παρόμοια με το πρόγραμμα “Home”. Δηλαδή θα θεσπιστούν κριτήρια για τους πιθανούς δικαιούχους.
• Το πρόγραμμα θα έχει τέσσερις ομάδες-στόχους:
  • Άνεργοι νέοι (30% των θέσεων),
  • νεαρές οικογένειες χαμηλού εισοδήματος (30%),
  • ηλικιωμένοι χαμηλού εισοδήματος (25%)
  • φοιτητές που δεν μπορούν να φιλοξενηθούν σε φοιτητικές εστίες (15% των θέσεων).

Τα κριτήρια περιλαμβάνουν τέσσερις κύριες κατηγορίες: άτομα ή οικογένειες (εφεξής καλούμενα νοικοκυριά) που σχετίζονται με το στεγαστικό καθεστώς, το εισοδηματικό πρότυπο, την ανεργία και τα ειδικά χαρακτηριστικά των δικαιούχων.

Όσον αφορά το καθεστώς στέγασης, αυτά μπορεί να είναι:

• νοικοκυριά που εκδιώκονται ή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο έξωσης,
• νοικοκυριά που ζουν σε «άτυπες» κατοικίες (π.χ. παράνομα κατοικημένα, υπενοικιαζόμενα),
• νοικοκυριά σε προσωρινή στέγαση ανάλογα με τις ανάγκες,
• νοικοκυριά που ζουν σε δυσμενείς συνθήκες (για παράδειγμα, σε υπόγειο, χωρίς θέρμανση, με υγρασία, εξωτερικό μπάνιο, διαρροές κ.λπ.) ή άτομα που βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση σε οικογενειακό σπίτι.

Το επίπεδο του εισοδήματος:

• πρέπει να είναι αποδέκτες ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος,
• ή μακροχρόνια άνεργοι
• ή μέλη ειδικών κοινωνικών ομάδων του ΟΑΕΔ.

Μπορούν επίσης να καθοριστούν κοινωνικά κριτήρια, όπως:

• νέοι σε διαδικασία αποϊδρυματοποίησης,
• διαλυμένες οικογένειες,
• άτομα με υψηλή αναπηρία,
• αποφυλακίστηκε πρόσφατα
• εθισμένοι στα ναρκωτικά,
• τσιγγάνοι,
• θύματα εμπορίας ανθρώπων,
• LGBT+,
• δικαιούχοι προγραμμάτων διεθνούς προστασίας κ.λπ.

Χαρακτηριστικά, ο αριθμός των αστέγων που υποστηρίζονται από διάφορες δομές του δήμου Αθηναίων υπολογίζεται αυτή τη στιγμή σε 4.000 άτομα.

Οι δικαιούχοι του προγράμματος θα λάβουν υποστηρικτικές υπηρεσίες εκτός από τη στέγαση, οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται από βοήθεια για αναζήτηση εργασίας (προαιρετικά για ανέργους) έως υποστήριξη για την εύρυθμη λειτουργία του σπιτιού.

Σύμφωνα με την πρόταση του Δήμου Αθηναίων, το πρόγραμμα μπορεί να χρηματοδοτηθεί από δύο πηγές: από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή 2021-2027» και από το ΠΕΠ Αττικής στο πλαίσιο δράσης για τους αστέγους ή που χρειάζονται βοήθεια με κίνδυνο να μείνουν άστεγοι.

Ο δήμος έχει πλέον την εμπειρία του προγράμματος Εστίας. «Με άλλα λόγια, έχει αναπτυχθεί μια κουλτούρα οφέλους μεταξύ των ιδιοκτητών σπιτιού», εξηγεί ο Αλέξανδρος Τσιατσιάμης, γενικός γραμματέας του δήμου. «Δεδομένου ότι ο αριθμός των αιτούντων άσυλο μειώνεται επί του παρόντος, μέρος αυτού του αποθέματος μπορεί να είναι άμεσα διαθέσιμο. Αυτό το μοντέλο, χρηματοδοτούμενο από ευρωπαϊκές πηγές, αποτελεί λύση για «άμεση παρέμβαση» στο υπάρχον».

Όσον αφορά τα οφέλη του προγράμματος, αυτά θα ξεκαθαρίσουν το επόμενο διάστημα ανάλογα με το είδος της επιχορήγησης. Σύμφωνα με τον κ. Τσιατσιάμη, «το πρόγραμμα θα καλύψει το σύνολο ή το μεγαλύτερο μέρος του ενοικίου για έως και 5 χρόνια. Στόχος του φυσικά θα είναι να δημιουργήσει συνθήκες ώστε οι δικαιούχοι να σταθούν στα πόδια τους και να αποκτήσουν γρήγορα οικονομική αυτονομία. Ίσως οι ιδιοκτήτες κατοικιών σε κακή κατάσταση θα μπορούσαν να λάβουν επιδότηση για τις επισκευές τους, με δέσμευση να ενταχθούν στο πρόγραμμα μέσα σε λίγα χρόνια».

Έλλειψη στεγαστικής πολιτικής

Μόνο το 1,6% του πληθυσμού, σύμφωνα με τον δήμο Αθηναίων, ζει σε συγκροτήματα κοινωνικών κατοικιών στη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας. Το ποσοστό είναι εξαιρετικά χαμηλό σε σύγκριση με άλλες μητροπολιτικές περιοχές της ΕΕ (περίπου: Βρυξέλλες 7,4%, Στοκχόλμη 15,2%, Ελσίνκι 19%). Πρόκειται για τους ανθρώπους που ζουν σε 19.299 σπίτια που χτίστηκαν από τον Μεσοπόλεμο έως το 2004 από τρεις φορείς (Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, Οργάνωση Εργατικής Κατοικίας και ΔΕΠΟΣ) στη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας.

Μιλάμε για ανέγερση κατοικιών για ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού. Σε ό,τι αφορά την κοινωνική μίσθωση, η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου αυτός ο τομέας εντελώς απών λόγω έλλειψης στεγαστικής πολιτικής. Στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο προγράμματα στεγαστικής βοήθειας, δηλ. επιδότηση ενοικίου για νοικοκυριά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (π.χ. άστεγοι, ανασφάλιστοι ηλικιωμένοι). Ωστόσο, το στεγαστικό πρόβλημα δεν αφορά πλέον μόνο τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες: παρά το πολύ υψηλό ποσοστό ιδιοκτησίας κατοικίας στη χώρα μας (αγγίζει το 75%), η στεγαστική ανασφάλεια παραμένει πολύ υψηλή. Σύμφωνα με έρευνα ΕΕ SILC 2020, το 32,6% των νοικοκυριών και το 82,5% των φτωχών νοικοκυριών ξοδεύουν περισσότερο από το 40% του εισοδήματός τους σε κόστος στέγασης.

Source link