Κ. Φίλης: Τι θα σήμαινε η ρήξη στις ελληνορωσικές σχέσεις;

Κωνσταντίνος Φύλλης, διευθυντής του ελληνικού IGA, αναπληρωτής καθηγητής στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος και αναλυτής διεθνών σχέσεων του κρατικού τηλεοπτικού καναλιού Ant1, έγραψε ένα άρθρο στην Καθημερινή για τις προοπτικές των ρωσοελληνικών σχέσεων.

Η Ελλάδα, από την αρχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, έχει διατηρήσει μια θέση αρχών, στρέφοντας τα μάτια της στην άλλη πλευρά του Αιγαίου και, ειδικότερα, στις γενικές απόψεις και μεθόδους Ρωσίας και Τουρκίας σε πολλά θέματα. Εκτός από την ανθρωπιστική βοήθεια, η Αθήνα προτίμησε να στείλει όπλα στην Ουκρανία, αν και αργότερα αρνήθηκαν να προμηθεύσουν πυραυλικά συστήματα στο Κίεβο. Παρά το γεγονός ότι άλλες χώρες παρέχουν ολοένα και πιο σημαντική βοήθεια στην Ουκρανία, βλέπουμε ότι η Μόσχα και, ειδικότερα, το Υπουργείο Εξωτερικών και ο εκπρόσωπός της, έχουν στρέψει τα μάτια τους προς την Ελλάδα.

Αυτό είναι λογικό τη στιγμή που η Ρωσία αναζητά υποστήριξη στη Δύση για να προσεγγίσει την ελληνική κοινωνία, επικαλούμενη τους ιστορικούς, πολιτιστικούς και θρησκευτικούς μας δεσμούς να προκαλέσουν διχασμό. Αναμένοντας από την ελληνική κυβέρνηση να ακούσει την αντίδραση και να αμβλύνει τη δέσμευσή της προς τις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, το Κρεμλίνο επενδύει σε δυνάμεις που βρίσκουν κοινό έδαφος με τη Ρωσία και αντιτίθενται στις υπάρχουσες πολιτικές προκειμένου να προωθήσουν τις προπαγανδιστικές τους ιδέες. Πράγματι, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων έχει διαφορετική στάση απέναντι στη θέση μας από ό,τι απέναντι στη Μόσχα, και αυτό το ποσοστό είναι πιθανό να αυξηθεί μετά την αποτυχημένη επίδοση του μαχητή της ελληνικής καταγωγής Azov (πολλά από τα μέλη του οποίου έχουν νεο- ναζιστικά χαρακτηριστικά).

Σε κάθε περίπτωση, η ρωσική πλευρά αναφέρεται συνεχώς στους δεσμούς των δύο λαών για να ξεσηκώσει μέρος της κοινής γνώμης και να δείξει την απόσταση μεταξύ του ίδιου και των αρχών. Αυτή η κατάσταση μπορεί να εκμεταλλευτεί αργότερα, ακόμη και με πιο ενεργή εμπλοκή στοιχείων που ελέγχονται από τη Ρωσία στα εσωτερικά πολιτικά γεγονότα ή στις επερχόμενες καθοριστικές εκλογικές αναμετρήσεις. Υπό αυτή την έννοια, η απέλαση 12 Ρώσων διπλωματών, εκτός από το ότι αποδεικνύει ότι η Αθήνα δεν περιορίζεται από δραστικά μέτρα και έχει αποφασίσει να ενταχθεί στον δυτικό κόσμο, είναι επίσης μια προειδοποίηση ότι η Μόσχα δεν πρέπει να ανακατεύεται στις εσωτερικές μας υποθέσεις.

Η τελευταία θέση εξηγείται από το όραμα του αγώνα της δημοκρατίας ενάντια στον αυταρχισμό, τη φιλελεύθερη τάξη ενάντια στους αναθεωρητές και την υπεράσπιση των συνόρων της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας από τις επιθετικές δυνάμεις εισβολής. Είναι επίσης σαφές ότι η Ελλάδα βλέπει αναλογίες στο αίτημα της Ρωσίας για προστασία των μειονοτήτων με την αντίστοιχη ρητορική της Άγκυρας, η οποία επιμένει στην αντίληψη της ελληνοτουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη ως τουρκική. Και παρόλο που αυτή τη στιγμή η τρέχουσα κατάσταση δεν επιτρέπει καμία επιθετική ενέργεια εκ μέρους της Τουρκίας, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πρέπει να διασφαλίσουμε ή και να προσπαθήσουμε να αντισταθμίσουμε την αλληλεγγύη που απλόχερα προσφέρουμε στην Ουκρανία. Πρέπει να καταλάβουμε, ειδικά με τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας, ότι αυτή η στάση αρχών δεν ανταμείβεται πάντα και ότι η ανεύθυνη και αντιπαραγωγική συμπεριφορά δεν τιμωρείται σωστά. Ωστόσο, δεδομένου ότι ως χώρα έχουμε διαφορετικές αξίες από την Τουρκία, είναι κατανοητό γιατί προτιμάμε μια στάση υπευθυνότητας και εμπιστοσύνης, αν όχι προβλεψιμότητας, αλλά δεν πρέπει ποτέ να θεωρούνται δεδομένες από τους εταίρους μας.

Και δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει κανείς με την πρόθεση της ηγεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών να ζητήσει από τη Χάγη να διερευνήσει εγκλήματα πολέμου στη βασανισμένη Μαριούπολη, πολύ περισσότερο δεδομένης της ιστορικής ύπαρξης του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή. Από την άλλη, η απέλαση διπλωματών δημιουργεί προβλήματα. Και χτίζει γέφυρες με τη Ρωσία, θέτοντας τις διμερείς σχέσεις σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Και η ψυχή των Ρώσων, όπως και το μέγεθος της χώρας τους, δεν θα τους επιτρέψει να μην ανταποκριθούν κατάλληλα, επιπλέον, μπορούν επίσης να σώσουν αρνητικές εκπλήξεις [для нас] για το μέλλον. Στο πλαίσιο της απέλασης διπλωματών, ένας από τους γενικούς μας πρόξενους στην Αγία Πετρούπολη και στο Νοβοροσίσκ ενδέχεται να απελαθεί, με την τελευταία περίπτωση να δημιουργεί πραγματικά προβλήματα στους Έλληνες μετανάστες που ζουν στην περιοχή.

Και παρόλο που, υποκύπτοντας στην επιρροή της στιγμής, ακολουθήσαμε τις ενέργειες άλλων ευρωπαϊκών κρατών επειδή υπαγορεύτηκαν από την κυρία Nuland, πρέπει να είμαστε πιο έξυπνοι και να μην συμφωνούμε με άλλα [более жесткие] προτάσεις.

Σε κάθε περίπτωση, μετά το τέλος της στρατιωτικής επιχείρησης της Μόσχας, πρέπει σταδιακά να επαναφέρουμε τις σχέσεις μας στο προηγούμενο (λειτουργικό) επίπεδο και να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουμε ενέργειες που θα βλάψουν τα συμφέροντά μας σε κρίσιμα ζητήματα όπως το κυπριακό και το ελληνοτουρκικό. Στον τουρισμό, το ρωσικό μερίδιο είναι μικρό και οποιαδήποτε ζημιά είναι διαχειρίσιμη. Τελικά, μετά το 2018, η Ρωσία και εγώ βρισκόμαστε σε αντίθετα στρατόπεδα, γιατί διαφωνούμε σε περισσότερα θέματα από όσα συμφωνούμε. Ωστόσο, ένα τελικό διάλειμμα θα ήταν αμοιβαία επιζήμιο και δεν θα μας έφερνε πιο κοντά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Source link