25.04.2024

Αθηναϊκά Νέα

Νέα από την Ελλάδα

1 Απριλίου – Πρωταπριλιά, γιατί συνηθίζεται να παίζετε γνωστούς και φίλους

Σήμερα στην Ελλάδα όμως, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, «γιορτάζουν» την Πρωταπριλιά. Πώς προέκυψε αυτό το περίεργο έθιμο να λέμε ψέματα και να κάνουμε φάρσες με φίλους;

Ο Απρίλιος είναι ο τέταρτος μήνας του έτους, που διαρκεί 30 ημέρες. Αλλά αρχικά ο Απρίλιος ήταν ο δεύτερος μήνας του δεκάμηνου ρωμαϊκού ημερολογίου και ονομαζόταν Aprilis, παίρνοντας το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει “ανοίγω”, επειδή οι μπουμπούκια ανθίζουν αυτόν τον μήνα.

Ο Απρίλιος είναι ο μήνας των λουλουδιών και της υγρασίας. Οι βροχοπτώσεις την εποχή θεωρούνταν ωφέλιμες από τους αγρότες και παλαιότερα στη Θράκη το νερό της βροχής την Πρωταπριλιά θεωρούνταν θεραπευτικό και το έδιναν στους άρρωστους.

Όμως το πιο βασικό έθιμο τον Απρίλιο είναι η λεγόμενη Πρωταπριλιά, η μέρα δηλαδή που κάνουμε φάρσες και κοροϊδεύουμε γνωστούς, φίλους και συναδέλφους. Συνήθως πρόκειται για ένα αθώο ψέμα, στο οποίο καταφεύγουν για να εξαπατήσουν το «θύμα φάρσας» και να γελάσουν καλά. Κάτοικοι ορισμένων περιοχών της χώρας εξακολουθούν να το πιστεύουν αυτό όποιος καταφέρει να εξαπατήσει τον άλλον θα είναι τυχερός για τον υπόλοιπο χρόνο.

Από πού λοιπόν προήλθε αυτό το περίεργο έθιμο; Οι δύο πιο κοινές εκδόσεις

Την πρώτη μέρα του Απριλίου συνηθίζεται να λέμε μόνο καλοπροαίρετα ψέματα (δεν συνηθίζεται να κάνουμε «σκληρά» αστεία που με κάποιο τρόπο μπορούν να βλάψουν). Το έθιμο ήρθε στην Ελλάδα από τη Δυτική Ευρώπη, με τις δύο παρακάτω εκδοχές να είναι οι πιο διαδεδομένες. Για τον πρώτο το έθιμο καθιερώθηκε από τους Κέλτες, έναν λαό της βορειοδυτικής Ευρώπης που ήταν μανιώδεις ψαράδες. Εκείνες τις μακρινές εποχές, η περίοδος του ψαρέματος άρχιζε την 1η Απριλίου, αλλά αυτή τη στιγμή, το θήραμα δεν πέφτει εύκολα στα δίχτυα. Έτσι, τόσο μεγάλοι όσο και νέοι είπαν ψέματα για το πόσα ψάρια έπιασαν, φυσικά υπερβολικά. Αυτή η συνήθεια έγινε τελικά έθιμο.

Δεύτερη έκδοση, που θεωρείται ιστορικά πιο αξιόπιστο, υποδηλώνει ότι η γενέτειρα του εθίμου ήταν η Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564, η γαλλική Πρωτοχρονιά ήταν η 1η Απριλίου. Ωστόσο, φέτος και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Καρόλου Θ΄, όλα άλλαξαν και τότε η 1η Ιανουαρίου άρχισε να θεωρείται η Πρωτοχρονιά.

Στην αρχή, δεν συμφώνησαν όλοι οι πολίτες με αυτό. Οι αντιδραστικοί εξακολουθούσαν να γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου και οι υπόλοιποι (προχωρημένοι) τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Αυτό το πείραγμα έγινε τελικά παράδοση.

Έθιμο στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα το έθιμο πρέπει να ήταν γνωστό από την εποχή των Σταυροφοριών. Η συνήθεια του ψέματος, σύμφωνα με τον λαογράφο Γεώργιο Μέγα, είναι ένας κοινός μηχανισμός «προστασίας από το κακό μάτι», όπως συνηθίζεται στον λαό. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, το πρωταπριλιάτικο ψέμα είναι «μια σκόπιμη εξαπάτηση των βλαβερών δυνάμεων που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις στη γεωργία».

Όπως και να έχει, μάλλον, σε δύσκολες στιγμές (και όταν ήταν απλές;!) μερικές φορές χρειάζεται να αστειευτείτε λίγο και να αποσπάσετε τον εαυτό σας από δύσκολες σκέψεις, δηλ. ασχοληθείτε με τη θεραπεία γέλιου.



Source link