Το πιο ακριβό μπαχαρικό προέρχεται από την Ελλάδα

Ο κρόκος, το πιο ακριβό μπαχαρικό στον κόσμο, εξημερώθηκε και καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την Εποχή του Χαλκού. Αυτό είναι το συμπέρασμα των Γερμανών ειδικών.

Οι ειδικοί που πραγματοποίησαν την επιστημονική μελέτη έδωσαν την τελική απάντηση στο ερώτημα από πού προέρχεται το σαφράν και διέψευσαν πολλές προϋπάρχουσες θεωρίες. protothema.gr.

Το μπαχαρικό εξάγεται από τα άνθη του κρόκου (Crocus sativus), που καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Μεσόγειο, από όπου έχει εξαπλωθεί σε πολλά άλλα μέρη και χώρες.

Σήμερα, ο κρόκος έχει πολλές χρήσεις, από τη μαγειρική και την αρωματοποιία μέχρι τις βαφές. Περίπου 15.000 έως 16.000 λουλούδια, τα οποία χρειάζονται 370 έως 470 ώρες για τη συγκομιδή, παράγουν μόνο περίπου 1 κιλό προϊόντων αξίας μεταξύ 1.300 και 10.000 δολαρίων.

Ο κρόκος είναι πολύ ακριβός, αλλά ακόμη και η ελάχιστη ποσότητα στα τρόφιμα είναι αρκετά αισθητή. Το άρωμα του σαφράν είναι λεπτό και ευχάριστο. Δίνει βαθύ πορτοκαλοκίτρινο χρώμα στα πιάτα. Λόγω του υψηλού κόστους του, το σαφράν συχνά παραποιείται, γι’ αυτό προσέξτε να μην το συγχέετε με ένα φτηνό υποκατάστατο. Μοιάζουν πολύ στην εμφάνιση και έχουν το ίδιο χρώμα, αλλά το υποκατάστατο του κρόκου στερείται εντελώς το χαρακτηριστικό του άρωμα. Το σαφράν καλύτερης ποιότητας είναι σκούρο κόκκινο ή κοκκινωπό καφέ και απαλό στην αφή. Μετά την ημερομηνία λήξης, χλωμά, στεγνώνει, γίνεται εύθραυστο και χάνει σε μεγάλο βαθμό τη γεύση του.

Αποτελέσματα έρευνας

Ερευνητές με επικεφαλής τον Ludwig Mann από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, ο οποίος δημοσίευσε το άρθρο “Frontiers in Plant Science” στο περιοδικό Plant Science, ανέλυσαν όλα τα διαθέσιμα δεδομένα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι “αρχαία έργα τέχνης και γενετικό υλικό υποδηλώνουν ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να Εποχή του Χαλκού αιώνα, γύρω στο 1700 π.Χ. ή ακόμη και νωρίτερα, ήταν η πηγή του καλλιεργούμενου κρόκου», είπε ο Mann.

Το γένος Crocus, το οποίο περιλαμβάνει περίπου 250 είδη άγριων φυτών, διανέμεται από τη Νότια και Κεντρική Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική έως τη Δυτική Κίνα. Η πρώτη γνωστή χρήση του άγριου σαφράν από τον άνθρωπο ήταν ως χρωστική ουσία για την τέχνη του βράχου, περίπου 50.000 χρόνια πριν, στο σημερινό Ιράκ. Τα αρχαία Σουμεριακά, Ασσυριακά και Βαβυλωνιακά κείμενα περιγράφουν επίσης τη χρήση του άγριου κρόκου ως φάρμακα και βαφές.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η προέλευση του κρόκου δεν μπορεί να προσδιοριστεί εύκολαγιατί το φυτό είναι δύσκολο να μελετηθεί γενετικά, καθώς έχει τρία – αντί για τα δύο συνηθισμένα – αντίγραφα κάθε χρωμοσώματος, καθώς και ένα πολύ μεγάλο γονιδίωμα.

Σύμφωνα με τη μελέτη, πιθανότατα η παλαιότερη απεικόνιση καλλιεργημένων κρόκων στον κόσμο είναι από τον μινωικό πολιτισμό στην τοιχογραφία «The Crocus Picker» γύρω στο 1600 π.Χ. Τα άνθη του φυτού απεικονίζονται επίσης σε ελληνικά αγγεία και υφάσματα της Εποχής του Χαλκού. Τάφοι στην Αίγυπτο 15-16 αιώνες π.Χ απεικονίζουν πρέσβεις από την Κρήτη να φέρνουν υφάσματα βαμμένα με σαφράν.

Μια γενετική μελέτη του 2019 έδειξε ότι το φυτό C.cartwrightianus, ο πλησιέστερος άγριος συγγενής του καλλιεργούμενου κρόκου, βρέθηκε μόνο στην ηπειρωτική Ελλάδα, παρέχοντας ισχυρές ενδείξεις ότι η αρχική καλλιέργεια του φυτού έλαβε χώρα εδώ.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο σύγχρονος κρόκος προέρχεται φυσικά, είτε από ένα συγγενικό άγριο φυτό, το C. cartwrightianus, είτε από υβρίδια μεταξύ του τελευταίου και κάποιων άλλων ειδών κρόκου. Ο κρόκος χρησιμοποιήθηκε τότε ευρέως από τους Έλληνες της Εποχής του Χαλκού, λόγω των εξαιρετικών ιδιοτήτων του ως μπαχαρικό.

Σύμφωνα με τον Δρ Tony Heitham, επικεφαλής της ομάδας φυτικής γονιδιωματικής στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, «Σήμερα, στον κόσμο, όλα τα άνθη του κρόκου είναι, στην πραγματικότητα, κλώνοι που ανάγονται στην εμφάνιση του κρόκου στην αρχαία Ελλάδα. Και παρόλο που όλοι έχουν το ίδιο γονιδίωμα, το σαφράν μπορεί να έχει διαφορετικές ιδιότητες, ανάλογα με την περιοχή».

Source link